Cúng thần rừng, nét văn hóa đẹp của dân tộc Kháng

Thứ Năm, 07:07, 11/05/2023

VOV.VN - Lễ cúng thần rừng (Tam Ma Ngặt Oom Tia) được dân tộc Kháng tổ chức thường niên hàng năm và cứ 3 năm sẽ tổ chức lớn 1 lần. Đây là một nghi thức cầu mưa, mong mùa khô hạn nhanh qua, mùa mưa nhanh tới để sản xuất nông nghiệp; cầu xin thần linh che chở, bảo vệ mỗi cá thể trong cộng đồng dân tộc Kháng, mọi người không ốm đau, bệnh tật, có sức khỏe tốt, cây trồng, vật nuôi ít bệnh.

Vũ Lợi/VOV-Tây Bắc

Trang:

cung than rung, net van hoa dep cua dan toc khang hinh anh 1 — Dân tộc Kháng là một trong 19 dân tộc anh em sinh sống lâu đời tại miền núi Tây Bắc. Tại Điện Biên, người Kháng sinh sống thành từng bản, tập trung chủ yếu ở các huyện Tuần Giáo, Mường Nhé. Trong ảnh: Khu vực tổ chức Lễ cúng thần rừng được diễn ra ở cạnh suối, lán để thờ thần rừng sẽ được dựng trang nghiêm dưới gốc cây cổ thụ, được rào xung quanh tránh trâu, bò phá.

cung than rung, net van hoa dep cua dan toc khang hinh anh 2 — Việc phát triển kinh tế chủ yếu dựa vào trồng trọt, chăn nuôi, sinh kế chủ yếu là ăn theo đất, theo nước nên đời sống văn hóa, tín ngưỡng, tinh thần của người Kháng rất đa dạng, luôn gắn liền với nông nghiệp. Trong đó Lễ cúng thần rừng là một trong những nghi lễ quan trọng, không thể thiếu trong đời sống văn hóa, tín ngưỡng của dân tộc Kháng.

cung than rung, net van hoa dep cua dan toc khang hinh anh 3 — Bởi thần rừng là người cai quản, bảo vệ con người, cây trồng, vật nuôi trong bản làng, về ý nghĩa nào đó, cúng thần rừng cũng là một nghi thức cầu mưa, mùa khô hạn nhanh qua, mùa mưa nhanh tới để sản xuất nông nghiệp, đồng thời cầu xin các thế lực siêu nhiên che chở, bảo vệ mỗi cá thể trong cộng đồng dân tộc Kháng, mọi người không ốm đau, bệnh tật, có sức khỏe tốt, cây trồng, vật nuôi ít bị bệnh, mùa màng bội thu, tươi tốt.

cung than rung, net van hoa dep cua dan toc khang hinh anh 4 — Thực hiện các nghi lễ, chuẩn bị lễ vật đều được những người đàn ông trong bản thực hiện, phụ nữ sẽ không được đến gần khu vực làm lễ.

cung than rung, net van hoa dep cua dan toc khang hinh anh 5 — Chế tạo các vật dụng, dụng cụ thờ cúng như chén, bát, đũa bằng tre

cung than rung, net van hoa dep cua dan toc khang hinh anh 6 — Lễ cúng thần rừng (Tam ma ngặt oom tia) được dân tộc Kháng tổ chức thường niên hàng năm và cứ khoảng ba năm sẽ tổ chức lớn một lần. Thời gian tổ chức lễ cúng thường sẽ là cuối mùa khô (cuối T4, đầu T5). Khi tham dự, mỗi gia đình sẽ mang một chiếc áo của chủ nhà (là đàn ông) để cạnh mâm cúng thần linh để các thần, các quan biết mặt, làm chứng.

cung than rung, net van hoa dep cua dan toc khang hinh anh 7 — Tổng cộng có 13 mâm lễ, 1 mâm lễ chính được bày trong lán thờ, 12 mâm lễ còn lại được bày ở bãi đất trống ngoài trời.

cung than rung, net van hoa dep cua dan toc khang hinh anh 8 — Mâm lễ chính đại diện cho vị thần chủ nhà, là vị thần cai quản nơi tổ chức lễ, 12 mâm lễ còn lại sẽ là mâm cúng của các vị thần khách mời.

cung than rung, net van hoa dep cua dan toc khang hinh anh 9 — Thầy mo sẽ chọn một thân cây nhỏ, chặt làm 13 khúc dài 10cm và chẻ đôi để làm quẻ âm dương, nhằm câu thông với thần linh.

cung than rung, net van hoa dep cua dan toc khang hinh anh 10

cung than rung, net van hoa dep cua dan toc khang hinh anh 11 — Trong lễ cúng thầy mo sẽ làm lí, cúng mời thần rừng, thần đất, thần nước… về làm chứng, đồng thời sẽ gieo quẻ âm dương để xin phép tổ chức lễ. Trong ảnh: Thầy mo và người phụ việc sắp lễ để “cúng sống”, mời thần rừng và các vị thần cai quản bản mường về dự và mở lễ.

cung than rung, net van hoa dep cua dan toc khang hinh anh 12 — Khi tổ chức lễ, người Kháng sẽ cắm “ta leo” với ngụ ý ở bản đang cúng lễ và tạm thời cấm bản, nếu ai vào bản sẽ bị phạt, phải nhờ thầy mo làm lí. Giữa các taleo sẽ được giắt lông gà và các cọng lạt bện thành mắt xích tượng trưng cho các bậc thang để các vị thần có đường đi xuống dùng lễ.

cung than rung, net van hoa dep cua dan toc khang hinh anh 13 — Lễ vật bao gồm thịt lợn, thịt gà, rượu, xôi nếp.

cung than rung, net van hoa dep cua dan toc khang hinh anh 14

cung than rung, net van hoa dep cua dan toc khang hinh anh 15 — Thầy mo tiến hành mời các vị thần khách về dự, sau khi khấn cầu thầy mo sẽ tung quẻ âm dương, cứ như vậy tuần tự đến hết 12 mâm lễ.

cung than rung, net van hoa dep cua dan toc khang hinh anh 16 — Sau khi xin quẻ âm dương, được chấp thuận mở lễ, mọi người trong bản tiến hành chế biến, nấu chín các lễ vật.

cung than rung, net van hoa dep cua dan toc khang hinh anh 17 — Sau khi cúng xong, đợi một khoảng thời gian nhất định, thầy mo và người phụ việc sẽ thay mặt người dân trong bản xin phép thần linh tại lán chính để có thể kết thúc lễ, dọn lễ và tổ chức ăn uống. Trong không khí vui mừng, ấm cúng của bản làng, mọi người cùng nhau tâm sự, chia sẻ những khó khăn, thuận lợi trong cuộc sống. Có thể thấy đây cũng là dịp để các thành viên trong cộng đồng dân tộc Kháng gặp mặt giao lưu và học hỏi kinh nghiệm trong phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường khối đại đoàn kết trong cộng đồng./.

Tin liên quan

Người Dao Nà Hắc với "lệ bản" giữ rừng tự nhiên

VOV.VN - Đời này qua đời khác, giữ gìn những cánh rừng nguyên sinh đã trở thành bản sắc văn hóa của người dân bản Nà Hắc (thôn Đoàn Kết, xã Hà Lâu, huyện Tiên Yên, Quảng Ninh). Nà Hắc cũng là bản người Dao duy nhất của xã Hà Lâu nằm giáp khu rừng nguyên sinh, rừng phòng hộ đầu nguồn với diện tích khoảng 300ha.

Người Dao Nà Hắc với "lệ bản" giữ rừng tự nhiên

Nét văn hóa giữ rừng của người Mông Nà Hẩu

VOV.VN - Nà Hẩu là xã đặc biệt khó khăn nằm trong vùng lõi của Khu Bảo tồn thiên nhiên Nà Hẩu, thuộc huyện Văn Yên, tỉnh Yên Bái. Đây là nơi định cư lâu đời của đồng bào dân tộc Mông. Cuộc sống tuy còn nhiều khó khăn, song các thế hệ bà con nơi đây vẫn nỗ lực cùng nhau bảo vệ và giữ rừng bằng cách của mình và bằng cái tình đối với rừng.

Nét văn hóa giữ rừng của người Mông Nà Hẩu

Lễ cúng rừng mùa xuân

VOV.VN - Tộc người Phù Lá ở Tả Gia Khâu, Mường Khương, Lào Cai có một dịp lễ quan trọng sau Tết Nguyên Đán là lễ cúng rừng. Họ cũng giống như những tộc người khác ở vùng cao sống nhờ rừng, nương nhờ vào rừng, bởi rừng vừa là nguồn sống vừa là không gian linh thiêng cần được bảo vệ.

Chính trị

Xã hội

Thế giới

Multimedia

Kinh tế

Thị trường

Pháp luật

Quân sự - Quốc phòng

Thể thao

Ô tô - Xe máy

Doanh nghiệp

Công nghệ

Sức khỏe

Đời sống

Văn hóa

Giải trí

Du lịch

Podcast

Cúng thần rừng, nét văn hóa đẹp của dân tộc Kháng

Cúng thần rừng, nét văn hóa đẹp của dân tộc Kháng

Tin liên quan

Người Dao Nà Hắc với "lệ bản" giữ rừng tự nhiên

Người Dao Nà Hắc với "lệ bản" giữ rừng tự nhiên

Nét văn hóa giữ rừng của người Mông Nà Hẩu

Nét văn hóa giữ rừng của người Mông Nà Hẩu

Lễ cúng rừng mùa xuân

Lễ cúng rừng mùa xuân

Khai mạc triển lãm "Trong rừng sâu" của hoạ sĩ Mai Đại Lưu

Khai mạc triển lãm "Trong rừng sâu" của hoạ sĩ Mai Đại Lưu