Tết Việt trong mắt người Nga

Với nhiều người Nga, Tết cổ truyền của Việt Nam như một điển hình đặc sắc của văn hóa Việt. Nhiều người Nga đều biết rằng ngày 10/2 năm nay sẽ là ngày Tết của Việt Nam và họ hỏi nhau, năm mới có phải là năm con Rồng không? Điều đó có ý nghĩa như thế nào? Vào ngày Tết người Việt ăn mặc ra sao? Họ ăn những món gì?…

Ông Anatoly Socolov, cán bộ Viện Hàn lâm Khoa học Liên bang Nga luôn giành những tình cảm yêu mến với Việt Nam. Ngày Tết nguyên đán của Việt Nam đã tạo cho ông những ấn tượng sâu sắc.

"Tết Việt Nam rất đặc biệt, đó là thời điểm bắt đầu của mùa xuân. Khác với nước Nga, năm mới là vào mùa đông. Tết ở Việt Nam có hoa đào và mang ý nghĩa rằng, đó là khởi đầu cho một năm mới, một thời kỳ mới trong cuộc đời mỗi con người. Ai cũng có những hy vọng mới, những mơ ước mới và đều mong rằng những mơ ước đó trở thành hiện thực. Ngày Tết, hầu như gia đình người Việt nào cũng có hoa đào, hoa mai và cây quất, thay cho cây thông Năm mới của người Nga. Không có những thứ đó thì không phải là Tết".

Với những người từng được sang Việt Nam học tập, công tác hay du lịch vào dịp Tết, điều họ thấy khác biệt nhất là không khí chuẩn bị Tết rộn ràng ở khắp mọi nơi. Những ngày giáp Tết, trên các đường phố những cành đào, cây quất được chở trên những chiếc xe máy, ô tô rồi theo chân người Việt về các ngôi nhà. Cô Svetlana Glazunova, giáo viên dạy tiếng Việt tại Đại học Quốc gia Quan hệ Quốc tế Moscow – (MGIMO) đặc biệt ấn tượng với phong tục thờ cúng tổ tiên ngày Tết của người Việt:

Hầu như trong nhà người Việt nào cũng có bàn thờ. Trong các gia đình người Việt Nam, trong ký túc xá sinh viên Việt Nam tại Moscow cũng có bàn thờ. Vào dịp Tết, người Việt nấu những món ăn truyền thống, ngon nhất, bày biện đẹp nhất dâng lên Tổ tiên, mời tổ tiên, ông bà, những người đã khuất về ăn Tết với gia đình, báo cáo với ông bà tổ tiên những thành tích trong năm qua của mình và cầu xin tổ tiên đem lại những điều tốt lành trong năm mới. Và trong mâm cơm dâng lên tổ tiên, dứt khoát phải có bánh chưng. Đây là điểm khác biệt mà ít dân tộc nào trên thế giới có được.

Một điều cô Svetlana thấy thú vị nữa là tục xông đất đầu năm của người Việt. Có lần sang Việt Nam cô được một gia đình Việt Nam mời đến xông đất vào đêm giao thừa. Cô đã gần như nín thở vì hồi hộp khi 12 giờ đêm cô đến và gõ cửa vào nhà. Sau đó thì cô hiểu rằng đó là điều rất may mắn với một người nước ngoài như cô, vì người Việt Nam thường chỉ mời đến xông nhà những người tốt tính, nhanh nhẹn, hoạt bát, công việc làm ăn thuận lợi. Đặc biệt, đó phải là người có gia đình hạnh phúc và hợp mệnh với gia chủ để mang lại những điều tốt lành cho gia chủ trong năm mới.

Hai sinh viên người Nga Alla và Maria sang Việt Nam thực tập vào đúng dịp Tết nguyên đán năm 2023. Bạn bè trong ký túc xá về nước hoặc đi chơi hết. Lạ lẫm, lo lắng, 2 em chỉ biết ủ rũ nhìn nhau trong phòng, Nhưng thật may mắn vì cả 2 được các cô chú từng là sinh viên tiếng Nga khoa Tiếng nước ngoài trường Đại học Tổng hợp Hà Nội, đón về nhà, được đón Tết cùng gia đình. Lần đầu tiên được ăn những món ăn ngày Tết truyền thống của Việt Nam, như canh măng, giò lụa, thịt đông…2 em thực sự thích thú. Món ăn mà các em thích nhất là nem rán và bánh chưng.

Đặc biệt, điều khiến Alla và Maria vô cùng bất ngờ khi 2 em được nhận tiền lì xì và được giải thích rằng, trong ngày Tết, ở Việt Nam, những người lớn tặng lì xì cho các em nhỏ với ý nghĩa chúc các em chóng lớn, học giỏi và gặp nhiều điều tốt lành trong dịp năm mới. Tình cảm nống ấm của các cô chú người Việt Nam đã giúp các em bình tâm hơn và vơi đi nỗi nhớ nhà khi lần đầu tiên sang Việt Nam.

Với các học sinh và sinh viên người Nga từng theo học tại Trường THPT Nga của Đại sứ quán Nga tại Hà Nội, giờ đây dù đã quay trở lại nước Nga, nhưng ký ức về Tết nguyên đán luôn sâu đậm trong các em. Vào mỗi dịp Tết cổ truyền của Việt Nam, nhà trường đều tổ chức chương trình múa hát, đón Tết rất vui. Nhưng điều mà các em thích nhất là được các bạn người Việt dẫn đi chơi chợ hoa, ngắm đèn lồng và được gói bánh chưng.

Tết cổ truyền của Việt Nam là một nét đẹp văn hóa thiêng liêng, gắn bó với mỗi người dân Việt Nam. Không chỉ vậy, đây còn là cầu nối gắn kết tình cảm giữa những con người đến từ các nền văn hóa khác nhau; góp phần tạo nên một dấu ấn đặc sắc trong lòng bạn bè quốc tế về một đất nước Việt Nam giàu văn hóa, thân thiện và hiếu khách.

Cô Svetlana và ông Socolov đã giành những lời chúc tốt đẹp nhất tới bạn bè Việt Nam: "Nhân dịp Năm mới, Tết nguyên đán của Việt Nam, xin chúc tất mọi người sức khỏe, hạnh phúc, mọi sự may mắn, tốt lành".

"Nhân dịp năm mới, tôi xin chúc tất cả mọi người sức khỏe dồi dào, hạnh phúc trong gia đình, mọi sự như ý, mọi mơ ước sớm trở thành hiện thực, an khang thịnh vượng, cung chúc tân xuân, trăm sự thành công, vạn sự như ý, mã đáo thành công".