Thủ tướng Israel tái cử - “Niềm vui ngắn chỉ tày gang”

Kết quả sơ bộ cuộc bầu cử sớm tại Israel được công bố ngày 23/1 cho thấy Liên minh cánh hữu Likud - Beitenu cầm quyền của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã giành một chiến thắng sít sao. Kết quả chiến thắng không như mong đợi của ông Netanyahu báo hiệu một thời gian khó khăn phía trước trong việc thành lập chính phủ mới. Bất ngờ lớn trong cuộc bầu cử với sự nổi lên của các đảng cánh tả cũng phản ánh sự thụt lùi trong chính sách cực đoan của ông Netanyahu và có thể buộc ông phải đưa ra các nhượng bộ mới.

Ông Netanyahu rời trụ sở của Liên minh Likud-Yisrael Beitenu ở Tel Aviv ngày 23/1 (Ảnh: Reuters)

Theo kết quả sơ bộ, Liên minh của ông Netanyahu giành được 31 ghế trong tổng số 120 ghế của quốc hội khóa mới, còn Đảng trung dung Yesh Atid của ông Yair Lapid đứng thứ hai với 19 ghế và Đảng Lao động nhận được 15 ghế. Ngoài ra, 55 ghế còn lại về tay các đảng nhỏ. Theo luật bầu cử Israel, với tư cách là lãnh đạo đảng giành được nhiều số ghế nhất trong quốc hội, ông Netanyahu sẽ đứng ra thành lập một chính phủ mới trong 6 tuần.

Phát biểu tại trụ sở liên minh ở Tel Aviv, ông Netanyahu bày tỏ tự hào được trở thành thủ tướng lần thứ ba của Israel và cảm ơn người dân đã bầu cho ông thêm một nhiệm kỳ 4 năm tới. Ông cam kết nỗ lực thành lập một chính phủ có sự tham gia rộng rãi nhất của các bên nhằm đối phó với các thách thức như cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu, mối đe dọa hạt nhân của Iran và cuộc xung đột với người Palestine.

Ông Netanyahu nêu rõ: “Một trong những thách thức đầu tiên đó là ngăn cản Iran sở hữu vũ khí hạt nhân”.

Tuy nhiên, niềm vui chiến thắng của ông Netanyahu sẽ không kéo dài khi ông phải đối mặt với thời gian đầy thách thức phía trước để thành lập chính phủ mới. Theo kết quả bầu cử, liên minh của ông Netanyahu dù về nhất nhưng vẫn ít hơn 11 ghế so với kết quả 42 ghế mà họ nhận được trong cuộc bầu cử trước, và sẽ phải tìm kiếm một liên minh mới hội tụ đủ 61 nghị sĩ để có được đa số và thành lập chính phủ.

Đài phát thanh quân đội Israel nhận định, ông Netanyahu không có lựa chọn nào khác ngoài việc hợp tác với Đảng Trung dung Yesh Atid về thứ 2. Ngay sau khi có kết quả bầu cử sơ bộ, ông Netanyahu đã "chìa tay" với ông Lapid khi nói rằng hai bên có cơ hội để làm những điều lớn hơn cho đất nước Israel.  Tuy nhiên, giới quan sát nhận định sẽ không dễ dàng khi thuyết phục ông Lapid tham gia liên minh cầm quyền với chính sách cực đoan của ông Netanyahu.

Trả lời phỏng vấn trên truyền hình trước đó, ông Lapid khẳng định ông sẽ không làm cầu nối cho một chương trình nghị sự cực đoan, kêu gọi thành lập một chính phủ rộng lớn với sự dung hòa giữa tả và hữu, quan tâm hơn đến cuộc sống của người dân.

Ông Lapid nói: “Trách nhiệm lớn đang đặt trên vai chúng tôi hôm nay. Có một câu nói mà chúng tôi gặp rất nhiều trong suốt chiến dịch tranh cử đó là tại tất cả các nơi mà chúng tôi dừng chân, luôn luôn có những người đứng dậy và nói rằng xin đừng quên chúng tôi”.

Do đó, nếu muốn nhận được sự chấp nhận của ông Lapid, Thủ tướng Netanyahu sẽ có thể phải chấp nhận một số nhượng bộ, trong đó có việc giành một trong ba ghế Bộ trưởng quan trọng - Quốc phòng, Ngoại giao hoặc Tài chính cho ông Lapid. Thậm chí còn có một khả năng đó là Đảng về thứ nhì và thứ ba sẽ hợp tác để ngăn cản ông Netanyahu thành lập chính phủ. Lãnh đạo đảng Lao động Shelly Yachimovich giành được 15 ghế trong Quốc hội công khai bày tỏ quan điểm này sau khi có kết quả sơ bộ: “Có một khả năng để Thủ tướng Netanyahu không thể thành lập một chính phủ. Tôi sẽ làm mọi thứ trong quyền lực của mình để đảm bảo thành công - thành lập một chính phủ xã hội và bắt đầu tiến trình hòa bình”.

Được nhận định là ứng cử viên duy nhất có khả năng lãnh đạo Israel trong bối cảnh khó khăn hiện nay, nhưng kết quả không như mong đợi, một chiến dịch tranh cử mờ nhạt cho thấy những bước thụt lùi trong chính sách của Thủ tướng Netanyahu. Tuy nhiên, các chuyên gia phân tích nhận định, nếu việc hợp tác với đảng trung dung của ông Lapid thành công thì chính phủ của ông Netayahu sẽ cải thiện được hình ảnh của mình trên trường quốc tế./.