Tình hình Afghanistan: Phần lớn “yên bình” ngoại trừ cảnh tượng di tản

Sân bay Hamid Karzai ở thủ đô Kabul, hay những tuyến đường dẫn đến sân bay này vẫn đang kẹt cứng người, từ ngày hôm qua, suốt đêm qua cho tới hôm nay. Cảnh tượng kinh hoàng của người dân chen nhau lên cửa các máy bay đi di tản tràn ngập trên các trang báo quốc tế lớn, mạng xã hội của người dân.

Lực lượng an ninh Mỹ, phụ trách tình hình ở sân bay, đã phải nổ súng cảnh báo nhiều lần để đưa mọi thứ trở lại tầm kiểm soát. Reuters dẫn lời các nhân chứng cho biết, ít nhất 5 người đã thiệt mạng, song không rõ do trúng đạn hay bị giẫm đạp đến nghẹt thở.

Trên trang Twitter, Đại sứ quán Mỹ tại Kabul kêu gọi công dân Mỹ và người Afghanistan không nên tới sân bay Kabul vào thời điểm này. Dẫu vậy, một cuộc di tản lớn trong lịch sử của hàng trăm, hàng nghìn người Afghanistan ra nước ngoài vẫn đang diễn ra trong vội vàng, khi họ không chấp nhận việc Taliban giành quyền kiểm soát đất nước, họ sợ bị Taliban trả thù vì đã hỗ trợ các lực lượng nước ngoài.

“Tôi chưa bao giờ cảm thấy bất lực và tuyệt vọng như lúc này. Tất cả thành quả 20 năm đã tan biến trong vài ngày. Tôi nghĩ Mỹ nên rút quân khỏi Afghanistan nhưng tại sao lại theo cách này”, một người dân Afghanistan cho biết.

“Tôi thực sự cảm thấy buồn khi Tổng thống rời đi và đầu hàng trước Taliban. Tôi không muốn đất nước của mình bị chia cắt, phá hủy và tồi tệ hơn”, một người khác bày tỏ.

Trái ngược với cảnh tượng hỗn loạn của dòng người di tản, các tuyến phố khác trên khắp Kabul hôm nay vắng vẻ hơn thường ngày – nhiều cửa hàng đóng cửa. Đại diện của Taliban khẳng định, họ không nhận được bất kỳ báo cáo nào về việc xảy ra giao tranh bạo lực.

Theo các hãng truyền thông, Thủ lĩnh Taliban yêu cầu tất cả lực lượng để cuộc sống người dân diễn ra một cách bình thường. Trong khi, Phó Thủ lĩnh Taliban Mullah Baradar Akhund tuyên bố, giờ là lúc họ phải hành động để cải thiện cuộc sống của người dân: “Chúng ta cảm ơn Chúa vì đã giúp chúng ta có được chiến thắng lịch sử. Song chúng ta sẽ không kiêu ngạo. Giờ là lúc chúng ta cống hiến cho đất nước, đem lại sự thanh bình và cải thiện cuộc sống của người dân tốt nhất có thể”.

Trước những diễn biến đang diễn ra tại Afghanistan, thế giới đang kỳ vọng Taliban sẽ hành động kiềm chế, đặc biệt là với những quan chức, binh lính chính phủ cũng như phụ nữ, trẻ em. Gần 70 quốc gia đã cùng ra một tuyên bố chung đề nghị Taliban tạo điều kiện để người dân Afghanistan và các công dân nước ngoài được rời khỏi Afghanistan theo nguyện vọng, đồng thời các sân bay và đường biên giới của Afghanistan cần luôn được mở cửa. Và trên thực tế, nhiều chuyến bay chở công dân nước ngoài và người dân Afghanistan đi di tản đã hạ cánh an toàn đến một số quốc gia như tại Anh, Ấn Độ…

Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres, hay Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern cũng đã lên tiếng kêu gọi Taliban đảm bảo đầy đủ các quyền của người dân, đặc biệt là nữ giới.

“Cả thế giới đang chờ xem Taliban sẽ đưa ra tuyên bố như thế nào về chính quyền tương lai. Chúng tôi kêu gọi họ để mọi người dân rời đi một cách an toàn. Điều thứ hai, Taliban nên chứng minh rằng họ sẽ là một chính quyền mang lại hạnh phúc, đặc biệt với phụ nữ và trẻ em gái. Thế giới đã kêu gọi điều này một thời gian và sẽ tiếp tục chờ đợi, theo dõi”, lãnh đạo New Zealand cho biết.

Trong khi, từ hôm qua đến nay, nhiều quốc gia trên thế giới vẫn tiếp tục các cuộc sơ tán công dân và người dân địa phương di tản; tạm đóng cửa Đại sứ quán, và cắt giảm nhân viên ngoại giao. Bộ trưởng Quốc phòng Anh Ben Wallace tái khẳng định rằng các lực lượng Anh và Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) sẽ không trở lại Afghanistan khi Taliban nắm quyền. Trong khi, Đại phái viên của Nga về Afghanistan cho biết sẽ sớm sẽ gặp một đại diện của Taliban trong những giờ tới./.