Tổng thống Mỹ đến Nhật Bản khẳng định cam kết “xoay trục”

Đêm qua (22/04), Tổng thống Mỹ Barack Obama đã khởi hành từ Washington lên đường bắt đầu chuyến công du 4 nước châu Á nhằm tái khẳng định cam kết của Mỹ đối với khu vực châu Á - Thái Bình Dương. 

Tổng thống Mỹ Barack Obama trong một cuộc gặp với Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe (Ảnh: Reuters)

Tổng thống Obama sẽ có chặng dừng chân đầu tiên trong chuyến công du này tại đất nước Mặt trời mọc. Theo dự kiến, Tổng thống Obama sẽ dự tiệc chiêu đãi của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe vào tối 23/4, và có cuộc gặp thượng đỉnh vào ngày mai (24/04) sau lễ đón tại Hoàng cung của Nhật hoàng và Hoàng hậu.

Sau cuộc hội đàm, Tổng thống Obama sẽ tham dự một sự kiện của thanh niên tại Bảo tàng Khoa học quốc gia; cùng Thủ tướng Abe thăm đền Meiji ở Tokyo – ngôi đền được xây dựng để tôn vinh Thiên hoàng Minh Trị sau khi ông qua đời vào năm 1912. Tổng thống Obama sẽ rời Nhật Bản vào thứ 6 (25/04) để đến thăm Hàn Quốc.

Theo kế hoạch, tại cuộc hội đàm với Thủ tướng Nhật Bản Abe, Tổng thống Obama sẽ tái khẳng định lập trường nhất quán của Mỹ trong quan hệ đồng minh Mỹ - Nhật, khẳng định mối quan hệ đồng minh này đóng vai trò hàng đầu trong việc góp phần vào hòa bình, thịnh vượng ở khu vực; giải thích rõ quan điểm của Mỹ trong chiến lược “tái cân bằng” tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Liên quan đến chiến lược và hoạt động của Trung Quốc tại biển Đông và biển Hoa Đông, Mỹ dự kiến khẳng định lập trường nhất quán trong việc giải quyết tranh chấp giữa các bên trên cơ sở hòa bình, không sử dụng vũ lực và không mang tính hăm dọa.

Để chuẩn bị cho cuộc gặp thượng đỉnh này, Nhật - Mỹ dự kiến sẽ đưa ra một Tuyên bố chung nhằm khẳng định tầm quan trọng của quan hệ đồng minh Mỹ - Nhật ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Tuyên bố chung này cũng nhấn mạnh vai trò của mối quan hệ đồng minh đối với hòa bình, ổn định và thịnh vượng của khu vực.

Bên cạnh đó, ông Obama và Thủ tướng Abe dự kiến cũng sẽ trao đổi quan điểm về Hiệp định Đối tác Kinh tế xuyên Thái Bình Dương (TPP) vốn đã bị bế tắc từ lâu; trao đổi tình hình liên quan hoạt động hàng hải của Trung Quốc, chương trình hạt nhân của Triều Tiên và cuộc khủng hoảng tại Ukraine.

Theo đánh giá, chuyến thăm Nhật Bản của Tổng thống Mỹ Obama diễn ra trong bối cảnh dư luận quốc tế đang ngày càng nghi ngờ đối với những cam kết về “tính đồng minh” trong chiến lược của Mỹ. Sự “hờ hững” ở Ukraine khiến nhiều nước đồng minh (trong đó có Nhật Bản, Philippines) e ngại sẽ khó nhận được sự bảo vệ của Mỹ khi xảy ra xung đột.

Việc Nga sáp nhập bán đảo Crimea và thái độ im lặng của Mỹ trước những hành động của Nga khiến nhiều nước đồng minh bối rối. Nhật Bản và Philippines e ngại sự im lặng của Mỹ sẽ tạo tiền đề cho Trung Quốc trong việc dùng vũ lực để giải quyết các tranh chấp lãnh thổ tại biển Đông và biển Hoa Đông.

Trong khi đó, niềm tin của các quốc gia đồng minh đối với chính sách tái cân bằng trục ở châu Á của Mỹ tiếp tục bị nghi ngờ. Chiến lược này bị đánh giá sẽ suy yếu khi Mỹ đưa ra cam kết tăng cường lực lượng để làm đối trọng với Nga tại khu vực Đông Âu. Chuyến thăm Nhật Bản lần này của Tổng thống Obama được kỳ vọng sẽ góp phần xoa dịu những mối lo ngại này./.