Cần thay đổi suy nghĩ HTX là yếu thế, nghèo về nhiều thứ

“Chỉ có Hợp tác xã (HTX) phát triển hiệu quả mới giúp ngành nông nghiệp của Việt Nam vượt qua thực trạng manh mún, nhỏ lẻ, tự phát và phát triển bền vững”. Đó là khẳng định của bà Cao Xuân Thu Vân, Chủ tịch Liên Minh Hợp tác xã Việt Nam tại Diễn đàn: “Phát triển mô hình kinh tế hợp tác xã, thúc đẩy nông nghiệp phát triển bền vững” do Tạp chí Kinh Doanh thuộc Liên minh Hợp tác xã Việt Nam phối hợp với một số đơn vị tổ chức, cùng sự đồng hành của Tổng Công ty phân bón và Hoá chất Dầu khí (PVFCCo) diễn ra tại Hà Nội ngày 24/11.

Đại diện cho các HTX tham dự diễn đàn, ông Hoàng Văn Thám, Giám đốc HTX rau quả sạch Chúc Sơn (Hà Nội) thẳng thắn nêu ra những khó khăn hiện nay của HTX đang gặp phải, đó là nhận thức, đất đai, vốn, trong đó đặc biệt là nguồn nhân lực: "Hiện HTX có 7 kỹ sư, nhưng nguồn nhân lực vẫn khó khăn. Bởi, HTX mời các bạn trẻ về làm việc rất khó. Ví dụ lĩnh vực marketing hay nhân viên kinh doanh, HTX sẵn sàng trả lương 10 triệu/tháng nhưng vẫn khó thu hút được lao động. Nguồn nhân lực trình độ quyết định đến thất bại hay đi lên của HTX."

Theo TS. Vũ Mạnh Hùng, Vụ trưởng Vụ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Ban Kinh tế Trung ương), nông nghiệp bền vững phát triển hài hoà dựa trên 3 trụ cột: có sự tăng trưởng ổn định, lâu dài; bảo vệ môi trường và sử dụng hiệu quả, tiết kiệm, hợp lý tài nguyên thiên nhiên; bảo đảm sự công bằng quyền và lợi ích giữa các bên tham gia hoạt động nông nghiệp và không làm ảnh hưởng tới lợi ích của các thế hệ trong tương lai. Ông Vũ Mạnh Hùng khẳng định, thực hiện chuyển đổi xanh, HTX nông nghiệp sẽ có nhiều cơ hội phát triển. Để làm được điều này, bên cạnh các chính sách hỗ trợ của Chính phủ và cơ quan quản lý, các HTX cần nâng cao ý thức, trách nhiệm trong sản xuất, hướng tới bền vững.

“Các HTX Nông nghiệp cần nâng cao ý thức sản xuất, tiêu dùng có trách nhiệm, phát triẻn bền vững, không làm hại đến môi trường, đây là yêu cầu rất quan trọng của chuyển đổi xanh… Ở đây chính là việc sử dụng hạn chế đầu vào như phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, là sản xuất theo các tiêu chuẩn bền vững như VietGAP hay các tiêu chuẩn thế giới; sản xuất bền vững tiến tới áp dụng các biện pháp nhằm hạn chế phát thải khí nhà kính, thực hiện mục tiêu của COP26" - TS Vũ Mạnh Hùng nhấn mạnh.

Còn theo bà Lê Việt Nga, Phó Vụ trưởng Vụ thị trường trong nước (Bộ Công Thương), sản xuất xanh, xuất khẩu xanh, tiêu dùng xanh… đã và đang trở thành xu hướng phát triển trên toàn cầu. Các HTX nông nghiệp Việt Nam cần đi theo xu hướng này để nông sản làm ra đáp ứng đúng nhu cầu thị trường, ngày càng vươn xa hơn đến các thị trường khó tính. Tại các thị trường xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như Hoa Kỳ, Châu Âu, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc…, khó nhất là thị trường Châu Âu đã có những barie mới mà các HTX, doanh nghiệp muốn hướng tới thị trường xuất khẩu cũng hết sức quan tâm để vượt qua rào cản này.  

Chia sẻ tại diễn đàn, ông Lê Đức Thịnh, Cục trưởng Cục Kinh tế Hợp tác và Phát triển nông thôn, Bộ NN&PTNT cho biết, cả nước có hơn 19.000 HTX nông nghiệp, chiếm trên 60% tổng số HTX trong cả nước. Ông Thịnh cho rằng cần có các chính sách cụ thể để giúp các HTX nông nghiệp phát triển bền vững, chuyển đổi xanh: "Để các HTX làm được điều này, cần có 5 chính sách cần cải tiến. Đầu tiên là đào tạo năng lực, nâng cao năng lực cho cán bộ HTX và cho cả nông dân, thành viên của HTX, ứng dụng công nghệ, giảm phát thả, phát triển bền vững. Rồi phải chuyển giao khoa học kỹ thuật, phải chuẩn hoá các quy trình. Phải hỗ trợ HTX cả 2 cấp độ, máy móc, hạ tầng. Rồi phải hỗ trợ tín dụng, chứng nhận xác nhận tiêu chuẩn; hỗ trợ chuyển đổi số, truy xuất nguồn gốc".

Tại Diễn đàn, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Cao Xuân Thu Vân chia sẻ: lâu nay, nhiều người vẫn nghĩ rằng HTX là yếu thế, nghèo về nhiều thứ, nhân lực, tài lực, kinh nghiệm. Nhưng suy nghĩ này cần thay đổi vì HTX có nhiều “cái giàu”: giàu tính cộng đồng, tình cảm, liên kết, đất đai, nguồn lực con người; thành viên HTX có rất nhiều kinh nghiệm. Vì vậy, cần thay đổi nhận thức về HTX và có nhiều giải pháp thiết thực, hiệu quả để giúp các HTX phát triển.

"Không còn con đường nào khác là con đường Liên minh HTX cung với các ngành các cấp địa phương phải vận động cho được thành lập HTX. Một việc nữa là thay đổi nhận thức của cơ quan quản lý nhà nước, cơ quan chuyên trách. Nếu như chỗ nào tập hợp được cơ quan cấp uỷ, chính quyền phải cụ thể, không nói chung chung, thiếu quan tâm đến HTX, thiếu chính sách là Liên minh HTX phải phản biện. Liên minh HTX là cầu nối để các cơ quan quản lý nhà nước xem chính sách đi vào cuộc sống thế nào" - bà Vân nhấn mạnh.

Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam cũng cho rằng: HTX cần nhìn lại mình, tìm ra điểm nghẽn của chính mình và có giải pháp để xử lý. Liên minh HTX Việt Nam và các cơ quan quản lý sẽ sát cánh hỗ trợ để giúp các HTX tháo gỡ khó khăn.thẳng thắn nêu ra những khó khăn hiện nay của HTX đang gặp phải, đó là nhận thức, đất đai, vốn, trong đó đặc biệt là nguồn nhân lực.

Theo TS. Vũ Mạnh Hùng, Vụ trưởng Vụ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Ban Kinh tế Trung ương), nông nghiệp bền vững phát triển hài hoà dựa trên 3 trụ cột: có sự tăng trưởng ổn định, lâu dài; bảo vệ môi trường và sử dụng hiệu quả, tiết kiệm, hợp lý tài nguyên thiên nhiên; bảo đảm sự công bằng quyền và lợi ích giữa các bên tham gia hoạt động nông nghiệp và không làm ảnh hưởng tới lợi ích của các thế hệ trong tương lai. Ông Vũ Mạnh Hùng khẳng định, thực hiện chuyển đổi xanh, HTX nông nghiệp sẽ có nhiều cơ hội phát triển. Để làm được điều này, bên cạnh các chính sách hỗ trợ của Chính phủ và cơ quan quản lý, các HTX cần nâng cao ý thức, trách nhiệm trong sản xuất, hướng tới bền vững. Các HTX Nông nghiệp cần nâng cao ý thức sản xuất, tiêu dùng có trách nhiệm, phát triẻn bền vững, không làm hại đến môi trường, đây là yêu cầu rất quan trọng của chuyển đổi xanh… Ở đây chính là việc sử dụng hạn chế đầu vào như phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, là sản xuất theo các tiêu chuẩn bền vững như VietGAP hay các tiêu chuẩn thế giới; sản xuất bền vững tiến tới áp dụng các biện pháp nhằm hạn chế phát thải khí nhà kính, thực hiện mục tiêu của COP26.