“Rừng bị cạo trọc thay bằng nương ngô thì không còn cái che chắn lũ“

VOV.VN - Ông Trần Quang Hoài - Tổng Cục trưởng Tổng cục Phóng chống thiên tai chia sẻ trong cuộc họp khẩn chiều 13/10 tại Bộ NN&PTNT.

Chiều nay (13/10), Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống thiên tai (PCTT) đã tổ chức thông tin tới báo chí về công tác ứng phó với đợt mưa lũ từ ngày 10-12/10/2017.

Nói về nguyên nhân dẫn đến thiệt hại nặng nề trong đợt mưa lũ vừa qua tại khu vực miền núi phía Bắc, ông Trần Quang Hoài cho biết, ngoài nguyên nhân khách quan do biến đổi khí hậu gây ra những đợt mưa lũ bất thường còn có cả nguyên nhân chủ quan như phong tục tập quán của người dân thường sinh sống ở các triền đồi, dưới chân núi hay gần các dòng sông, khi có lũ lớn rất dễ xảy ra thiệt hại về người.

"Ở khu vực miền núi, người dân thường phạt thẳng những quả đồi và làm nhà ngay dưới chân đồi. Khi xảy ra sạt lở đất đá sẽ vùi lấp các ngôi nhà dẫn đến thiệt hại về người. Theo số liệu thống kê, hiện nay có khoảng 100.000 ngôi nhà trong tình trạng phải sơ tán" - ông Hoài cho biết.

Ông Trần Quang Hoài - Tổng Cục trưởng Tổng cục Phóng chống thiên tai chủ trì cuộc họp.

Bên cạnh đó, theo ông Hoài, công tác thông tin tuyên truyền ở những khu vực này cũng gặp nhiều khó khăn khi người dân sống rải rác, đồng thời có những nơi không thể tiếp cận thông tin. Trong thời gian tới, cơ quan chức năng sẽ tiếp tục truyền tải thông tin mữa lũ, bão qua hệ thống mạng viễn thông như đã làm ở cơn bão số 10.

Nói thêm về nguyên nhân chủ quan dẫn đến hiện tượng sạt lở đất đá khi có mưa lũ ở miền núi, ông Hoài chia sẻ: "Tôi đi thực tế ở một số miền núi như Sơn La, Yên Bái thì thấy những cánh rừng nguyên sinh bị "cạo trọc", thay vào đó là những nương ngô. Do đó, khi có mưa lũ, sẽ không còn những cánh rừng che chắn. Để khôi phục những cánh rừng trên phải mất hàng chục năm".

Về việc hồ thủy điện Hòa Bình xả lũ cấp tập trong đêm dẫn đến nhiều địa phương dưới hạ du ngập lụt, ông Trần Quang Hoài giải thích: Ở miền Bắc từ ngày 15/9 là kết thúc mùa mưa, từ ngày này đến 30/9 hồ Hòa Bình được phép tích nước ở cao trình 117m. Khi xuất hiện mưa lớn vào các ngày từ 9-12/10, nước về hồ Hòa Bình rất lớn, do đó theo quy trình 6 tiếng phải mở 1 cửa xả, nhưng do nước đến dồn dập nên phải xả cấp tập, điều này vẫn đúng quy định.

"Tôi đã trực tiếp lên làm việc tại nhà máy thủy điện Hòa Bình, các khúc gỗ nổi trên mặt hồ, nước dồn dập đổ về đây, gỗ va đập vào các cửa van, nếu không xả gấp thì nguy cơ mất an toàn tại các cửa van và đập rất cao" - ông Hoài nói.

Tại cuộc họp, cơ quan báo chí đã đặt vấn đề về khâu dự báo mưa còn nhiều hạn chế nên các địa phương mới bị động trong công tác phòng, chống với đợt mưa lũ như vậy, ông Hoàng Đức Cường - Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Trung ương giải thích, dự báo mưa đã khó, dự báo chính xác định lượng mưa bao nhiêu lại càng khó hơn, không chỉ ở Việt Nam mà trên thế giới cũng như vậy.

Ngoài ra, khi gặp các loại hình thời tiết như kết hợp giữa không khí lạnh với hoàn lưu bão, áp thấp nhiệt đới thì khâu dự báo định lượng mưa lại càng khó khăn.

Trả lời câu hỏi của phóng viên về đánh giá ban đầu về cơn bão số 11 đang hoạt động trên Biển Đông, ông Lê Thanh Hải - Phó Tổng Giám đốc Trung tâm Khí tượng thủy văn Quốc gia cho biết: Hiện nay, bão số 11 đang di chuyển chậm và tích lũy thêm năng lượng. Khi bão đổ bộ vào khu vực đảo Hải Nam sẽ ở cấp 11-12, giật cấp 13-14, nhưng khi vào Vịnh Bắc Bộ cường độ bão sẽ giảm dần.

Khu vực bão đổ bộ vào đất liền nước ta chưa được xác định cụ thể, nhưng kéo dài từ Quảng Ninh đến Thừa Thiên Huế.

Mặc dù bão số 11 chưa được xác định cụ thể khu vực đổ bộ, nhưng nhiều khả năng vẫn vào khu vực Bắc miền Trung. Tại khu vực này, các hồ chứa thủy lợi, thủy điện đã đầy nước, nên công tác ứng phó với bão số 11 là rất quan trọng./.