Giấc mơ "đông cứng" Hà Nội và hóa thạch cầu Long Biên

PV VOV đã có cuộc trao đổi với nghệ sĩ Vương Văn Thạo.

Nghệ sĩ Vương Văn Thạo

PV: Mỗi người nghệ sĩ sinh ra tại Hà Nội đều muốn thể hiện tình yêu Hà Nội theo cách riêng của họ, với anh là giấc mơ “đông cứng” thành phố. Ý tưởng “hóa thạch” những ngôi nhà, dãy phố cổ, đình làng, cầu Long Biên… đến với anh trong hoàn cảnh nào?

NS Vương Văn Thạo: Cách đây gần chục năm, tôi cùng 5 họa sĩ khác (Đỗ Tuấn Anh, Lưu Vũ Long, Nguyễn Xuân Long, Lê Quý Tông, Hà Mạnh Thắng)  lập nhóm P_ Art. Năm 2007, nhóm P_ Art cùng với sự cộng tác của Lisa Drummond, một chuyên gia Canada về lĩnh vực nghiên cứu đô thị và Natalia Kraevskaia, người quản lí các dự án đã thực hiện một cuộc triển lãm mang tên “Hà Nội 5000 Hồ Gươm”.

Để chuẩn bị cho triển lãm này, chúng tôi đã phỏng vấn khoảng 250 thanh niên dưới 35 tuổi sống tại Hà Nội gồm các thành phần như học sinh, sinh viên, họa sĩ, kiến trúc sư, công nhân… về quan điểm của họ về một Hà Nội trong tương lai, thể hiện ước mơ liên quan tới quy hoạch thành phố cũng như về văn hóa, đời sống - xã hội.

Mục tiêu của dự án muốn khuyến khích mọi người xây dựng ý tưởng riêng về thành phố để làm phong phú thêm một đô thị hoàn hảo. Khi mọi người thể hiện giấc mơ về Hà Nội, tôi cũng thể hiện giấc mơ của mình. Giấc mơ của tôi là được “đông cứng” thành phố thân yêu của mình để nó trường tồn với thời gian.

PV: Ngắm những tác phẩm “hóa thạch” của anh, mọi người đều thấy rất kỳ công. Để làm ra chúng thì phải trải qua những công đoạn nào?

NS Vương Văn Thạo: Điều quan trọng nhất là nghĩ ra ý tưởng. Sau khi có ý tưởng, tôi chụp ảnh nghiên cứu kĩ hình mẫu, rồi đắp mô hình giống như thật với kích thước thu nhỏ, đổ khuôn silicon và trang trí, tô màu cho giống nguyên mẫu. Cuối cùng tôi đổ composite trong bao bọc tạo cảm giác như một khối hóa thạch.

Khi ngắm nhìn những ngôi nhà cổ, cột điện, cổng làng… nằm trong khối hổ phách với hai màu vàng đỏ, người xem thường thắc mắc khi nhìn thấy những vết rạn. Tôi đã cố ý đổ hóa chất tạo ra những vết rạn với mục đích tạo cho khối hoá thạch có nét phôi pha của thời gian để diễn tả ý tưởng của tác phẩm. Đồng thời các vết rạn sẽ tăng thêm yếu tố thẩm mĩ về thị giác.

Mô hình hóa thạch cầu Long Biên

PV: Anh có hài lòng với “bảo tàng sống” về khu phố cổ ngoài trời của mình? Anh dự định “hóa thạch”thêm những tác phẩm nào khác về Hà Nội?

NS Vương Văn Thạo: Tôi đã bọc composite 36 ngôi nhà phố cổ đại diện cho 36 phố cổ. Tôi đã hóa thạch sống một vài công trình đã gắn với lịch sử - văn hóa Hà Nội như Hồ Gươm, Nhà thờ Lớn, tháp Hàng Dầu…

Năm 2011, tôi đã giới thiệu series hóa thạch các cổng làng cổ trong và ngoài nội đô Hà Nội trong triển lãm “Làng trong phố”. Những tác phẩm hóa thạch của tôi vẫn đang tiếp tục. Tôi sẽ sớm giới thiệu với công chúng yêu nghệ thuật những tác phẩm mới.

PV: Triển lãm của anh đang trưng bày tại Ngôi nhà Ý có 16 tác phẩm thì phiên bản hóa thạch về cầu Long Biên đã chiếm tới 3. Điều đó cho thấy anh rất coi trọng việc bảo tồn cầu Long Biên?  

NS Vương Văn Thạo: Tôi muốn cầu Long Biên được giữ gìn và bảo tồn nguyên trạng như nó vốn có. Còn nếu thay đổi dưới bất kỳ hình thức nào khác đều làm mất đi giá trị của nó.

Cầu Long Biên hay những ngôi nhà trong phố cổ, những công trình gắn với lịch sử - văn hóa Hà Nội đã tạo ra vẻ đẹp riêng cho thành phố. Khi tôi “đông cứng” thành phố thân yêu của mình, tôi muốn gợi ra cho mọi người suy nghĩ, sự biết mất những dấu vết văn hóa vật chất (di sản) thì sẽ ra sao? Nếu không có sự hiện diện văn hóa vật chất thì tương lai sẽ nhìn nhận quá khứ như thế nào? Nếu di sản mất đi liệu chúng ta có thể tái sinh lại nó?

PV: Xin cảm ơn anh!/.