Lập hồ sơ đề nghị công nhận Chầu văn là Di sản văn hóa

Ông Nguyễn Văn Thư - Giám đốc Bảo tàng tỉnh Nam Định cho biết: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã có công văn đề nghị UBND tỉnh Nam Định phối hợp với các địa phương có di sản văn hóa phi vật thể "Nghi lễ Chầu văn của người Việt" và chỉ đạo các đơn vị liên quan triển khai các thủ tục cần thiết để xây dựng hồ sơ khoa học trình UNESCO vinh danh "Nghi lễ Chầu văn của người Việt" là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Trình diễn nghi lễ Chầu văn (ảnh: Hoàng Anh)

Phúc đáp Công văn của UBND tỉnh Nam Định về việc đề nghị lập hồ sơ di sản "Nghi lễ Chầu văn của người Việt" trình UNESCO (với sự hiệp y của UBND tỉnh Hà Nam), Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đồng ý để tỉnh Nam Định làm đại diện cho các địa phương có nghi lễ Chầu văn xây dựng hồ sơ khoa học trình UNESCO theo quy định. Theo ông Nguyễn Văn Thư, tỉnh Nam Định: hiện có Lễ hội phủ Dầy và nghi lễ Chầu văn được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đây là cơ sở để Nam Định được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch giao làm đại diện cho các địa phương lập hồ sơ "Nghi lễ Chầu văn của người Việt".

Xuất phát từ hình thức diễn xướng dân gian trong các lễ hội, nghi lễ Chầu văn ra đời gắn liền với nghi thức hầu đồng của tín ngưỡng Tứ phủ (Đạo Mẫu) và tín ngưỡng thờ Đức Thánh Trần (Đức Thánh Vương Trần Hưng Đạo) - một tín ngưỡng dân gian của Việt Nam. Chầu văn hay Hát văn được sử dụng trong các buổi “lên đồng” hầu Thánh.

Lời văn trong Hát văn được phổ từ thơ ca dân gian, đôi khi vay mượn cả trong các tác phẩm văn thơ bác học và thường là thể lục bát, lục bát biến thể, thất ngôn, bốn chữ. Nghi lễ Chầu văn là tổng hòa của các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể, kết hợp nhuần nhuyễn trên một sân khấu “cộng đồng”. Ở loại hình này, người ta còn thấy được sự tương tác rất lớn giữa khán giả và diễn viên./.