Người yêu văn hoá giúp di dời sư tử đá ngoại lai ở đình Hồi Quan

Sáng 22/3, tại đình Hồi Quan, xã Tương Giang, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh, nhân dân địa phương đã tổ chức di dời các hiện vật như hương án đá, đèn đá, nhan án, lư hương đặc biệt là đôi sư tử Trung Quốc ra khỏi đình, trả lại cảnh quan di tích văn hóa lịch sử được nguyên trạng như buổi đầu. Đây là việc làm góp phần hưởng ứng tinh thần công văn số 2662 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc không sử dụng các sản phẩm, biểu tượng, linh vật không phù hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam, đồng thời cũng cho thấy nhân dân Hồi Quan nghiêm chỉnh chấp hành Luật Di sản văn hóa.

Sư tử đá ngoại lai án ngữ trước cửa đình Hồi Quan

Theo ông Dương Đình Lực, trưởng thôn Tương Giang, cặp sư tử kiểu Trung Quốc cùng các hiện vật này được hội đồng niên sinh năm 1979 và 1982 phát tâm công đức cúng tiến vào bày đặt trước đình làng từ năm 2011, 2012. Tuy nhiên, nhận thấy đó là những hiện vật ngoại lai, không phù hợp với thuần phong mỹ tục của Việt Nam sau khi được phổ biến công văn 2662, người dân địa phương rất muốn di dời các đồ cúng tiến này ra khỏi đình, nhưng vì lo ngại vấn đề tâm linh và không biết di dời đi đâu, nên việc này vẫn chưa được triển khai.

“Địa phương nhiều lần triệu tập, mời những người cung tiến, hội đồng niên, họp bàn nhân dân, họp chi bộ để tìm hướng giải quyết cho những hiện vật này. Địa phương ghi nhận tấm lòng công đức của những người cung tiến, nhưng việc di chuyển các hiện vật ra khỏi di tích là cần thiết. Tuy nhiên, gặp phải khó khăn ở vấn đề kinh phí, cũng như không biết di dời đi đâu”, ông Lực cho biết.

Đây là hiện vật công đức của hội đồng niên trong làng

Không chỉ riêng đình Hồi Quan ở xã Tương Giang, Bắc Ninh, đây cũng là vấn đề mà nhiều địa phương bị vướng mắc. Nắm bắt được tâm tư nguyện vọng của người dân Hồi Quan, các nhà nghiên cứu, họa sỹ, nhà điêu khắc, những thành viên trang mạng Facebook Linh vật và cổ vật truyền thống Việt Nam và Đình làng Việt đã tiến hành thực hiện cuộc vận động hiện xã hội hóa di dời các "hiện vật lạ” ra khỏi di tích. Trong khi chưa tìm được nơi tập kết xử lý các tượng sư tử ngoai lại thì cặp tượng này được nhà điêu khắc Nguyễn Văn Vũ nhận mang cặp tượng này về xưởng để nghiên cứu chuyển đổi sang các sản phẩm thủ công khác.

Nhà nghiên cứu Trần Hậu Yên Thế (thành viên 2 trang mạng trên Facebook tài trợ việc di dời) nhân dịp này cũng đã có mặt gặp gỡ tiếp xúc và nói chuyện với nhân dân Hồi Quan về những vấn đề liên quan tới công văn số 2662, về vẻ đẹp các sản phẩm, tượng linh vật truyền thống của Việt Nam, công tác bảo tồn di tích lịch sử.

Theo nhà nghiên cứu Trần Hậu Yên Thế, đình Hồi Quan là một trong những ngôi đình Việt tiêu biểu cho giai đoạn hoàng kim của các ngôi đình làng mà người Việt xây dựng trong suốt các thế kỷ 16, 17, 18. Khi đến Hồi Quan, các hệ thống hoành phi câu đối mách bảo anh rằng ngôi đình này thuộc một khu dân cư có truyền thống văn hóa, đời sống tinh thần cao. Sau rất nhiều biến động của chiến tranh, loạn lạc, ngôi đình đến nay vẫn khang trang, vẫn là nơi sinh hoạt của bà con trong làng.

Việc di dời sư tử đá Trung Quốc nhận được sự đồng thuận của người dân và chính quyền địa phương

Tuy nhiên, đáng tiếc là ở đây lại xuất hiện cặp sư tử đá Trung Quốc, cùng một số hiện vật không phù hợp với thuần phong mỹ tục Việt Nam. Anh cũng cho biết, không phải chỉ riêng đình Hồi Quan, mà ở nhiều địa phương ở khắp 3 miền Bắc - Trung – Nam xuất hiện tràn lan sư tử đá kiểu Trung Quốc. Việc di chuyển sư tử đá Trung Quốc ra khỏi di tích ngày hôm nay đã thể hiện được truyền thống, thẩm mỹ của dân tộc, thể hiện đúng tinh thần của công văn 2662 của Bộ VHTT&DL, với một ý nghĩa làm cho truyền thống văn hóa của chúng ta ngày một sáng sủa

“Con sư tử đá Trung Quốc với dáng vóc nặng nề, mang một âm khí, ảnh hưởng đến phong thủy của làng, thể hiện văn hóa ở một xứ lạnh lẽo, vốn ở chốn lăng mộ, cung điện, lấy sự hăm dọa ra làm chính, không phù hợp với thế đất sáng sủa, với văn hóa ưa chuộng sự cởi mở, vốn dĩ là nơi tụ họp của đình làng Việt, vốn dĩ là nơi có những lời ca, lời hát, những sinh hoạt hàng ngày của dân chúng”, anh chia sẻ.

Đình Hồi Quan sau khi "bứng" sư tử đá kiểu Trung Quốc và đỉnh hương, đèn đá

Việc di dời sư tử đá Trung Quốc cùng các hiện vật không phù hợp nhận được sự đồng thuận của người dân và chính quyền địa phương. Tuy vậy, người dân cũng bày tỏ mong muốn được hướng dẫn cụ thể về vấn đề công đức để không làm ảnh hưởng đến di tích mà vẫn thỏa mãn được nhu cầu muốn đóng góp cho di tích.

Đại diện hội đồng niên 1979 cung tiến cặp sư tử đá Trung Quốc vào đình Hồi Quan, anh Phan Viết Điền chia sẻ: “Khi cung tiến, cá nhân tôi, cũng như mỗi thành viên trong hội đồng niên đều nghĩ đơn giản là muốn đóng góp để cải thiện cảnh quan của đình trông khang trang, đẹp đẽ hơn. Mặc dù việc di dời là đúng đắn, tuy nhiên, chúng tôi vẫn cảm thấy tiếc vì hiện vật công đức không được ở lại đình. Thiết nghĩ, Nhà nước cần làm tốt hơn nữa công tác vận động tuyên truyền, hướng dẫn để người dân công đức sao cho hợp lý”./.