Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá phi vật thể Kinh lá buông

Vừa qua tại Chùa Sà Lôn, xã Lương Phi, huyện, Tri Tôn, tỉnh An Giang, Hội đồng trị sự Giáo hội phật giáo Việt Nam và Trường đại học Khoa học xã hội & Nhân văn, Đại học Quốc gia TP.HCM đã phối hợp hợp tổ chức hội thảo khoa học “Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hoá phi vật thể "Kinh lá buông”".

Kinh lá buông chứa đựng nội dung giáo lý của Phật giáo, triết học, kinh nghiệm sống, văn thơ, những mẩu truyện dân gian đúc kết lại, ghi chép lại những khía cạnh về cuộc sống văn hóa, xã hội của người Khmer từ lúc sinh ra cho đến khi chết đi. Đây được xem như một quyển sách, ghi lại những thông tin, lưu giữ và bảo tồn văn hóa bản địa. Trong Phật giáo, Kinh lá buông lưu giữ lại Tam tạng kinh điển, Satra Sêch-sa, Satra Pra-vê-ni, Phật tích, truyện ngắn liên quan đến đức Phật, và được dùng phổ biến trong các buổi thuyết pháp nhân dịp lễ lớn nhỏ theo truyền thống Phật giáo.

Kinh lá buông là tài sản vô giá chứa đựng giá trị về văn hóa, kỹ thuật, mỹ thuật, nghệ thuật và có ý nghĩa quan trọng trong đời sống tâm linh, tín ngưỡng tôn giáo của đồng bào của người Khmer được truyền từ đời này sang đời khác. Kinh lá buông còn mang giá trị lịch sử to lớn đối với người Khmer, thông qua số năm được viết trên trang đầu của Satra và cũng có những Satra người viết không để lại năm, thông qua đó có thể nhận biết đôi nét về phong tục, và nền giáo dục của người Khmer thời xưa. Ngoài ra, Satra là một trong những hình thức lưu trữ văn bản cổ của người Khmer trong thời kỳ giấy chưa được sử dụng phổ biến, là bước ngoặt lịch sử của người Khmer trong việc sử dụng lưu trữ văn bản, lưu trữ kinh nghiệm, khắc chép kinh Phật hay tác phẩm văn học, đánh dấu một giai đoạn phát triển chữ viết và ngữ pháp của ngôn tự Khmer.

Cũng tại hội thảo, các đại biểu đưa ra các giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị di sản Kinh lá buông như: Kinh nghiệm quốc tế và những khuyến nghị cho công tác bảo tồn và quảng bá di sản Kinh lá buông ở tỉnh An Giang; Phát huy giá trị văn hóa Kinh lá buông trong xây dựng đời sống văn hóa tinh thần của cộng đồng người Khmer ở An Giang hiện nay; Bảo tồn và phát huy Kinh lá buông - di sản văn hóa, lịch sử, tôn giáo của người Khmer Nam Bộ. 

TS. Phan Thanh Định, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học KHXH&NV, Đại học Quốc gia TP.HCM cho rằng: “Hội thảo đã thu hút sự tham gia rộng rãi của các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu, Trư Tăng, Trư Tôn Đức và các nhân sĩ, trí thức quan tâm. Các tham luận gửi về hội thảo là sự đóng góp quý giá làm sáng tỏ thêm, không chỉ là vấn đề liên quan đến bảo tồn di sản Kinh lá buông, mà còn chỉ ra những phương pháp hữu hiệu để phát huy giá trị di sản; đồng thời góp phần vào các kho tang, công trình nghiên cứu quốc tế; đưa kinh lá buông của Việt Nam vào bản đồ các nghiên cứu về sách viết lá trên thế giới”./.