Cần Thơ: Hội thi Bánh dân gian – Sự hồi sinh và kế thừa tình yêu món bánh quê hương

Đến địa điểm tổ chức Lễ hội Bánh dân gian Nam bộ, ở quận Bình Thủy - Cần Thơ, cảm nhận đầu tiên là người tham quan khá đông và mùi thơm từ nhiều loại bánh lan tỏa khắp không gian. Từng gian hàng tham gia hội thi bánh được trang trí khá bắt mắt thể hiện đặc trưng của từng địa phương.

Tại gian hàng trưng bày của tỉnh An Giang, nghệ nhân Ro Fi Ah, dân tộc Chăm cho biết, bà mang đến hội thi hai loại bánh đặc sản của người Chăm là bánh bò nướng và bánh bông lan. Điểm độc đáo của hai loại bánh này là được chế biến bằng nồi đất, trên bếp củi, nắp nồi cũng phải được nung nóng trên lửa trước khi đậy lên khuôn bánh. Do cầu kỳ như vậy nên các loại bánh này đang dần mai một, vì giới trẻ ngày nay chuộng sự tiện lợi và ít phải dụng công, với sự hỗ trợ của các thiết bị nhà bếp hiện đại. Nhưng bà không bao giờ nghĩ đến việc bỏ nghề làm bánh bởi đây là niềm đam mê của bản thân từ nhỏ cho đến tận bây giờ.

Nghệ nhân Ro Fi Ah cho biết: "Bánh này làm truyền thống, truyền qua mấy đời, từ bà ngoại, đến mẹ, đến tôi và các con tôi. Tôi muốn nhiều người đến lễ hội này ủng hộ bánh đặc sản người Chăm".        

Ở hội thi năm nay, không chỉ có bánh dân gian của người miền Nam như bánh tằm cay, bánh khọt nhân tôm, bánh xèo, bánh lá mơ, bánh bò nướng, bánh đúc, bánh ú lá tre… mà đã có sự góp mặt của rất nhiều loại bánh miền Bắc với đại diện các tỉnh Bắc Ninh, Thái Nguyên, Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Lạng Sơn và Thanh Hóa. Đang tạo hình cho những chiếc bánh cắp, nghệ nhân Ngô Thị Xuyến, đến từ tỉnh Bắc Ninh chia sẻ, bà biết làm bánh này từ nhỏ do ông bà, bố mẹ truyền lại. Loại bánh này xuất phát từ làng quan họ gốc, thường dùng để đãi khách khi đến địa phương. Đây là lần đầu tiên, bà tham dự hội thi, với mong muốn nhiều người biết đến loại bánh truyền thống này.

"Nói chung tôi thấy tổ chức Lễ hội thì bánh không bị thất truyền. Các ban, ngành, đoàn thể khôi phục lại như vậy, tôi thấy rất vinh dự và cảm thấy bánh các cụ đã sinh ra, làm được tới ngày nay sẽ không bị thất truyền" - Nghệ nhân Ngô Thị Xuyến bày tỏ.

Kế gian hàng của nghệ nhân Ngô Thị Xuyến, rất nhiều khách tham quan cũng trầm trồ trước màn trình diễn làm bánh ngải truyền thống của người Tày do các nghệ nhân tỉnh Lạng Sơn thực hiện. Tay thoăn thoắt đảo bột trong cối cho đồng nghiệp giã, nghệ nhân Hoàng Thị Yên đến từ xã Mai Pha, TP Lạng Sơn, tỉnh Lạng Sơn không ngừng giới thiệu với khách về chiếc bánh của quê hương mình. Bà Yên kể món bánh truyền thống này của gia đình đã trải qua 4-5 đời. Bánh có các nguyên liệu là gạo nếp đồ chín, lá ngải cứu nấu chín, giã mịn, mè đen hoặc mè trắng làm nhân. Tuy trải qua chặng đường dài để vào đây thi, nhưng ai cũng háo hức vì có thể giới thiệu được món bánh quê hương Lạng Sơn đến mọi người.

Nghệ nhân Ngô Thị Xuyến cho hay: "Đường xa cũng khó khăn về công vận chuyển, chất lượng thì mình vẫn phải đảm bảo. Nguyên liệu của mình không mang được tươi đi, phải sơ chế từ nhà rồi cấp đông đem vào đây. Tôi mong muốn qua lễ hội này sẽ nhiều bạn trên toàn quốc đều biết đến món bánh ẩm thực dân gian truyền thống của tỉnh Lạng Sơn nhiều hơn nữa".

Điểm nhấn của hội thi bánh năm nay, ngoài sự tham gia của những nghệ nhân làm bánh hay các đầu bếp chuyên nghiệp, có một đơn vị không chuyên “mạnh dạn” đăng ký - đó là các em học sinh đến từ Trường THPT Châu Văn Liêm, quận Ninh Kiều, TP. Cần Thơ. Các em học sinh dự thi với món: bánh ít gân, bánh tằm khoai mì, bánh ít trần mặn ngọt và bánh giò.

Không khéo léo, tỉ mỉ và dặn dày kinh nghiệm như cô chú nghệ nhân, bù lại các em có sự nhiệt huyết và đam mê trong từng món bánh dự thi. Em Huệ Nhi, lớp 11D2 và em Trúc Phương, lớp 11D7 chia sẻ: "Bánh dân gian Nam bộ đặc trưng có vị béo, vị ngọt, em đã biến tấu những cái đó vào món bánh giò là thêm nước cốt dừa và nêm gia vị đậm đà hơn trong cái bánh để hợp khẩu vị của miền Nam hơn. Em mong muốn những sự sáng tạo đó của em sẽ được đánh giá cao và được ghi nhận".

"Em thấy các nghệ nhân rất đam mê với nghề, truyền lửa cho tụi em thêm đam mê với bánh dân gian. Nếu có cơ hội, chúng em tiếp tục tham gia để kế thừa, phát huy bánh truyền thống dân tộc của đất nước ta".

Qua 3 ngày diễn ra, hội thi đã thu hút hàng ngàn người mỗi ngày đến tham quan, thưởng thức bánh và nhất là xem nghệ nhân trình diễn cách làm. Gọi là hội thi nhưng không mang nặng sự thắng thua, 31 đội tham gia đều chung một lòng là quảng bá bánh dân gian đến nhiều người hơn, để từng loại bánh không bị mai một về sau. Chính tinh thần nhiệt huyết đó cũng đã truyền lửa cho nhiều thế hệ trẻ, góp phần đưa bánh dân gian tiến xa hơn trên chặng đường tới./.