Đồng bào Khmer rộn ràng vui lễ hội Ok Om Bok sau 2 năm bị ảnh hưởng bởi Covid-19

Hàng năm vào rằm tháng 10 Âm lịch, khi kết thúc mùa vụ thì bà con Khmer tổ chức lễ hội Ok Om Bok – Cúng trăng, để tạ ơn đối với vị thần bảo hộ mùa màng, đem lại ấm no cho dân chúng. Tại Trà Vinh, nghi thức cúng trăng được thực hiện ở mỗi điểm chùa và những gia đình có điều kiện, nhưng tại Khu di tích lịch sử, văn hóa Ao Bà Om lễ  hội được tổ chức quy mô nhất và đông người tham gia nhất. Dịp này, không chỉ có đồng bào Khmer mà cả các dân tộc anh em cùng chung sống trên địa bàn lẫn du khách thập phương đều có mặt tại lễ hội đậm chất văn hóa Khmer này.

Bước sang trung tuần tháng 10 Âm lịch, đến các phum sóc có đông đồng bào Khmer sinh sống ở Trà Vinh không khí rất nhộn nhịp. Bà con nhà nhà chuẩn bị hoa tươi, trái cây và cốm dẹp để mang đến chùa hoặc tự tổ chức cúng trăng tại nhà. Nhưng không khí rộn ràng nhất là ở Khu di tích lịch sử, văn hóa Ao Bà Om, tại Phường 8, TP Trà Vinh. Nơi đây không chỉ có người dân địa phương mà còn có du khách đến tham quan, xem lễ hội.

Anh Lương Hoàng Minh Phương, đến từ tỉnh Vĩnh Long cho biết: “Bản thân em đây là năm  thứ 2 em được tham gia lễ hội Ok Om Bok. Hiện tại không khí rất là vui, sôi động, xung quanh ao  được trang trí rất đẹp nên em thấy rất vui khi đến đây. Năm nay đến đây chủ yếu tham  quan Ao Bà Om, thứ 2 chụp những tấm hình để làm kỷ niệm sau này”.

Còn nhà sư Tích Sêng Ho, đến từ tỉnh Kiên Giang lại ấn tượng với những hoạt động trong khuôn khổ lễ hội như Không gian bánh dân gian và ẩm thực tỉnh Trà Vinh; Hội chợ giới thiệu, tôn vinh sản phẩm OCOP, sản phẩm làng nghề tỉnh Trà Vinh; Liên hoan Múa không chuyên tỉnh Trà Vinh năm 2022; Triển lãm trang phục đồng bào dân tộc và trưng bày hiện vật của các nhà sưu tầm... Kèm theo là các gian hàng trưng bày sản phẩm đặc trưng của đồng bào dân tộc Khmer của các huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn. Các hoạt động không chỉ phong phú về hình thức mà nội dung còn gắn với công tác phát huy bản sắc văn hóa Khmer. “Sư thấy Trà Vinh là tỉnh tổ chức giữ gìn và phát huy tốt văn hóa Khmer. Đặc biệt tại lễ hội có nhiều hoạt động, chương trình liên quan đến văn hóa truyền thống của đồng bào Khmer, đẹp và phong phú hơn các địa phương khác, điển hình như đua ghe Ngo, tổ chức cúng Trăng, thả hoa đăng... Bên cạnh đó là những hoạt động mang tính giao lưu, thương mại, giới thiệu sản phẩm nên ngoài tham quan du khách còn có thể mua những đồ ở đây theo nhu cầu”.

Lễ hội Ok om bok được Bộ Văn hóa – Thể thao – Du lịch công nhận là “Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia” vào năm 2014 và từ đó đến nay lễ hội này được tổ chức quy mô hơn, nhằm quảng bá những nét văn hóa đặc trưng của đồng bào Khmer cũng như văn hóa của các dân tộc cùng sinh sống trên địa bàn tỉnh. Theo đó, những năm gần đây, ngoài các hoạt động như nghi thức cúng trăng – thả hoa đăng, đèn gió theo phong tục truyền thống, còn có các tiết mục biểu diễn trống sà dăm, nhạc ngũ âm, múa chằn khỉ, múa cặp đôi hình nộm... cùng với trang phục, món ăn đặc sản, đặc trưng văn hóa Khmer.

Anh Thạch Tam, đến từ huyện Cầu Kè, đội trưởng đội trống sà dăm tham gia biểu diễn trong suốt thời gian diễn ra lễ hội cho biết: “1-2 năm trước bị ảnh hưởng bởi Covid nên lễ hội tổ chức rất hạn chế, chỉ được tổ chức tại nhà, tại chùa là chính. Nhưng năm nay được tổ chức lại tại Ao Ba Om, chương trình cũng rất phong phú, người tham gia cũng không còn đeo khẩu trang, rất vui vẻ. Khi đến tham gia biểu diễn tại đây tôi rất phấn khởi, thấy niềm vui đã trở lại với mọi người”.

Năm 2018, lễ Ok Om Bok được UBND tỉnh Trà Vinh nâng lên thành Tuần lễ Văn hóa, du lịch và được tổ chức định kỳ hàng năm. Tuần lễ là sự kiện văn hóa có ý nghĩa quan trọng, thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đối với công tác giữ gìn, phát huy các giá trị văn hóa đồng bào Khmer, thể hiện đậm nét sự đoàn kết, gắn bó của cộng đồng dân tộc Kinh - Hoa - Khmer trên địa bàn tỉnh.

Ông Thạch Mu Ni, Phó Ban dân tộc tỉnh Trà Vinh cho biết, sau 2 năm tạm dừng do bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, năm nay Tuần lễ được tổ chức lại với nhiều điểm mới, nội dung phong phú hơn nhưng quy mô ở một số hoạt động có phần thu hẹp. Vì năm nay tỉnh còn cử lực lượng tham gia một số hoạt động tại Ngày Hội văn hóa, thể thao và du lịch đồng bào Khmer Nam Bộ cấp khu vực tại tỉnh Sóc Trăng. Ngoài ra, đời sống kinh tế vẫn còn bị ảnh hưởng từ đại dịch, vật giá tăng cao, tuy nhiên lễ hội vẫn đảm bảo đầy đủ ý nghĩa và có rất nhiều người tham gia. “Mặc dù đời sống kinh tế chưa khôi phục hoàn toàn sau dịch bệnh Covid-19 nhưng bà con Khmer vẫn náo nức chờ đến ngày hội diễn ra. Nhằm đáp ứng về nhu cầu đời sống tinh thần của bàn con, tỉnh đã quan tâm tổ chức với quy mô cấp tỉnh, tạo điều kiện tổ chức tại các chùa nhưng quy mô nhỏ hơn trước đây, nhưng vẫn đảm bảo đầy đủ ý nghĩa, đúng phong tục truyền thống dân tộc”.

Lễ hội Ok Om Bok - cúng Trăng là một nét đẹp văn hóa truyền thống của người Khmer Nam bộ. Đó là mong ước ngàn đời không chỉ của riêng đồng bào dân tộc Khmer mà còn là ước vọng chính đáng của các dân tộc, của nhân loại. Hiện lễ hội đã trở thành nét đẹp văn hóa trong sinh hoạt của cả một vùng, không chỉ là lễ hội riêng của đồng bào Khmer mà là của cả cộng đồng các dân tộc cùng chung sống./.