Hiểu rõ hơn về "bán đứt" tác phẩm trong khai thác bản quyền âm nhạc

Hội thảo chia sẻ những thông tin quan trọng trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ nói chung, quyền tác giả, quyền liên quan trong lĩnh vực âm nhạc, đặc biệt là trên nền tảng kỹ thuật số.

Tham gia hội thảo có ông Trần Hoàng - Cục trưởng Cục Bản quyền tác giả, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; ông Benjamin - giám đốc khu vực châu Á - Thái Bình Dương của Liên minh quốc tế các tổ chức bảo vệ quyền tác giả và nhà soạn nhạc (CISAC);

Ông Jason Foulkes - trưởng phòng phát triển kinh doanh âm nhạc khu vực châu Á - Thái Bình Dương (Công ty Meta); ông Đỗ Vạn Nhựt, Phó giám đốc Công ty cổ phần VieNetwork thuộc DatvietVAC Group Holdings; ông Đinh Trung Cẩn - Tổng giám đốc Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam...

Tại Hội thảo lần này, các đại biểu đại diện cho các tổ chức, cá nhân thảo luận, chia sẻ nhằm làm rõ hơn các vấn đề liên quan đến tác phẩm và bản quyền tác giả âm nhạc; đặc biệt là việc bán đứt tác phẩm - ý nghĩa của việc bán đứt tác phẩm và những rủi ro tiềm ẩn từ việc bán đứt tác phẩm đến quyền lợi của nhạc sĩ, chủ sở hữu quyền tác giả ra sao, bởi hoạt động bán đứt tác phẩm không chỉ diễn ra tại thị trường Việt Nam mà nó còn là một vấn đề nhức nhối hiện nay ở nhiều quốc gia trên thế giới.

Ông Benjamin NG - Giám đốc Khu vực Châu Á Thái Bình Dương - CISAC (Liên Minh Quốc tế các Hiệp hội Tác giả và Nhà soạn nhạc) cho rằng: Sự phổ biến của các điều khoản “bán đứt”, đặc biệt là ở các quốc gia cho phép cơ chế "tác phẩm theo đơn đặt hàng" như Hoa Kỳ, đặt ra những thách thức đối với người sáng tạo. Còn theo quan điểm toàn cầu thì: Cơ chế “bán đứt” mở rộng ra khỏi các nền tảng SVOD và ảnh hưởng đến nhiều hình thức khai thác khác nhau như truyền hình, quảng cáo, video game và ghi âm âm nhạc.

Đứng ở góc độ lập luận pháp lý và thực tế để bảo vệ tác giả thì có các quy định chống “bán đứt” như: Một số vùng lãnh thổ, như Liên minh châu Âu (EU), có các quy định chống “bán đứt”, nhưng thường được tránh né qua những rủi ro pháp lý hoặc việc không thực hiện. Người sáng tạo nên thương lượng hợp đồng cẩn thận, xem xét thời gian, phạm vi và bồi thường cho công việc của họ. Các nỗ lực hợp tác trên phạm vi toàn cầu có thể thiết lập các tiêu chuẩn bảo vệ quyền của người sáng tạo trên toàn cầu. "Nhạc của bạn - Tương lai của bạn" đóng vai trò quan trọng trong việc tuyên truyền cho người sáng tạo về quyền lợi của họ, sức ảnh hưởng trong quá trình đàm phán và hậu quả tiềm ẩn của việc “bán đứt”. Trong khi các đề xuất toàn cầu cung cấp một khung cảnh rộng lớn, các phương tiện và chiến lược để giải quyết tình huống pháp lý của từng khu vực. Chiến dịch tuyên truyền và tăng cường nhận thức đóng vai trò quan trọng trong việc giúp người sáng tạo điều hướng các điều khoản hợp đồng một cách hiệu quả và bảo vệ quyền lợi của họ”.

Hội thảo cũng cung cấp cho các đối tác, nhạc sĩ thành viên VCPMC những thông tin về công cụ hữu ích để có thể quảng bá, giới thiệu và khai thác quyền tác giả, quyền liên quan trên không gian mạng, cụ thể là trên các nền tảng của công ty Meta như: việc xây dựng trang (kênh) cá nhân/xây dựng hình ảnh với người hâm mộ như thế nào để tối đa hóa nguồn thu... Trong đó, ông Jason Foulkes - Trưởng phòng Phát triển Kinh doanh Âm nhạc khu vực châu Á Thái Bình Dương (Công ty Meta) cũng nhấn mạnh đến việc tối ưu hóa nguồn thu cũng như đảm bảo quyền và lợi ích của tác giả, chủ sở hữu tác phẩm thì các nhạc sĩ nên đăng ký bản quyền với một CMOs, cụ thể là VCPMC để đảm bảo tính minh bạch cũng như để tối ưu hóa được dữ liệu và nguồn thu của mình”.

Những thảo luận từ các vị khách mời đại diện cho các tổ chức, cá nhân là những thông tin hữu ích để chúng ta cùng nhìn nhận rõ hơn về sự phát triển của âm nhạc trên không gian mạng, những cơ hội để tối đa hóa nguồn thu qua các phương tiện kỹ thuật số.

Cũng trong cuộc Hội thảo này, ca sĩ - nhạc sĩ JustaTee, được Facebook bình chọn là Người sáng tạo nội dung tiêu biểu của ngày hôm nay (Facebook Songwriter of The Day). Những ảnh hưởng tích cực mà JustaTee đã tạo ra trên Facebook và Instagram mang giá trị kết nối có ý nghĩa với người hâm mộ và cộng đồng.

JustaTee bày tỏ: “Là một người làm nhạc không được học bài bản, nhưng với những phương tiện bổ trợ như nền tảng Instagram, Meta - Facebook, Twitter JustaTee đã từng bước khẳng định được bản thân mình trên nền tảng kỹ thuật số. Với một người trẻ thì có rất nhiều khó khăn, nhưng JustaTee không thích nói đến khó khăn mà luôn nỗ lực bước đi trên con đường mà mình lựa chọn. Tôi luôn mong muốn giữ tâm mình trong sáng, giản đơn và để viết được những bài hát thật sáng nhiều năng lượng tích cực như chính những nghĩ suy của mình về cuộc sống, tình yêu”.

Nhạc sĩ Đinh Trung Cẩn, Tổng giám đốc VCPMC khẳng định: “Trong xu hướng phát triển công nghệ số hiện nay, Âm nhạc đã chiếm lĩnh một vai trò vô cùng quan trọng không chỉ trong đời sống, xã hội ở mỗi quốc gia, mà còn phát triển rất mạnh mẽ và nhanh chóng trong môi trường và không gian kỹ thuật số rộng rãi trên toàn cầu. Điều này đã có tác động lan tỏa đến sự phát triển ngành công nghiệp âm nhạc; đồng thời sự ra đời và hoạt động của nhiều nền tảng ứng dụng, mạng xã hội (trong đó có mạng Facebook) đã thực sự mang tới một sự cộng hưởng không thể thiếu để Âm nhạc được lan tỏa hơn, thúc đẩy sức sáng tạo dồi dào hơn, quyền thụ hưởng của công chúng cũng đạt được hiệu quả hơn bao giờ hết do ưu thế tương tác và kết nối của mạng xã hội. Chúng tôi tin rằng Hội thảo đã đem lại những thông tin và trao đổi hữu ích để tối ưu hóa hiệu quả khai thác bản quyền và nội dung Âm nhạc, góp phần thúc đẩy hoạt động sáng tạo, đem lại lợi ích kinh tế cho các bên liên quan trong mối quan hệ cộng hưởng này. Đồng thời, thông qua các phương tiện truyền thông cũng sẽ truyền tải thông tin và những thông điệp nhiều ý nghĩa đến với các đối tác, nhạc sĩ, tác giả thành viên của VCPMC trong và ngoài lãnh thổ Việt Nam”.