Giải mã sức hút bom tấn kinh dị "Nope" của Jordan Peele

Bối cảnh phim là vùng hoang mạc rộng lớn rìa California, nơi có trại ngựa Agua Dulce truyền đời của nhà Haywood. Sau cái chết bí ẩn của người cha, OJ (Daniel Kaluuya) cùng em gái Emerald (Keke Palmer) loay hoay tiếp quản việc kinh doanh gia đình. Hiện tượng lạ trên bầu trời thu hút sự chú ý của anh em nhà Haywood cũng như chủ công viên giải trí Jupiter’s Claim gần đó (Steven Yeun). Muốn trở thành người đầu tiên ghi lại cảnh UFO một cách chân thực, Emerald và OJ bất chấp nguy hiểm khi kéo theo cả những người khác vào cuộc. 

Nghẹt thở, hồi hộp từ đầu đến cuối 

Lấy cảm hứng từ hàng loạt tác phẩm kinh điển như "HP Lovecraft", "Phù thủy xứ Oz", "Close encounters of the third kind", "Jaws" của Steven Spielberg, "Neon genesis evangelion", "Akira" từ nước Nhật hay "The happening" của M Night Shyamalan, "Nope" là màn trình diễn ngoạn mục kết hợp giữa các yếu tố kinh dị, bình luận xã hội, giả tưởng và hài hước. 

Bộ phim được chia nhỏ thành các tuyến nhân vật – gồm con ngựa Ghost, Clover, Lucky hay tinh tinh Gordy và cuối cùng là con quái vật ngoài hành tinh. Mỗi câu chuyện lại mở ra một tình tiết mới, nếu không hé lộ quá khứ nhân vật thì cũng sẽ mở thêm manh mối liên quan tới bản chất của thứ trên bầu trời kia.

Nhiều phân cảnh của "Nope" kết hợp tài tình giữa âm thanh và ánh sáng, cùng thủ pháp cắt dựng (tắt tiếng đột ngột, màn hình chuyển đen). Tiêu biểu là cảnh OJ cố gắng nhìn vào cuối hành lang tối om với những hình thù chuyển động kỳ quái, chi tiết căn nhà bị dội máu thịt hay đoạn Gordy hóa điên để lại nhiều ám ảnh cho khán giả. 

Dưới “bàn tay vàng” của quay phim Hoyte Van Hoytema – người đã quá quen với những đại cảnh hoành tráng của "Interstellar", "Dunkirk", "Tenet" hay "Ad Astra", "Nope" đem đến cái nhìn rợn ngợp về vùng thung lũng Santa Clarita cát bụi, với một “phép màu tồi tệ” ẩn mình đằng sau những đám mây. Đặc biệt các cảnh phim ban đêm (mà Hoytema quay ban ngày với thủ pháp Day for night) máy quay IMAX kết hợp cùng âm thanh thực sự cô lập người xem trong nỗi sợ bóng tối, gợi nhắc sự mong manh của con người cũng như hiểu biết hạn hẹp của chúng ta. 

Diễn xuất tuyệt vời của dàn diễn viên chính 

Thành công của phim phải nhắc tới diễn xuất tuyệt vời của Daniel Kaluuya trong vai OJ – người hùng trầm lặng của câu chuyện. Nhập vai với lối diễn khắc kỷ cực kỳ tiết chế, những gì Kaluuya thể hiện bằng đôi mắt đủ để thấy một người trẻ mông lung với sự thay đổi chóng vánh, một người Mỹ da màu với những cơn giận văn hóa ngấm ngầm gợi nhắc "Get out", một người con trai gồng gánh di sản thế hệ.

Trợ giúp cho anh là một Keke Palmer sôi nổi trong vai cô em gái Emerald khác biệt với anh trai về mọi mặt. Ngoài ra, vai diễn cậu nhân viên cửa hàng Angel Torres của Brandon Perea lại đem đến sự hài hước, trẻ trung cho khán giả “xả hơi” trong một câu chuyện nặng nề. 

Những thông điệp ý nghĩa ẩu giấu sau màn ảnh 

Jordan Peele để lại nhiều biểu tượng và chi tiết ẩn ý đến mức khó có thể nắm bắt hết chỉ sau một lần xem phim. Ngay từ đoạn mở đầu trích từ Kinh Thánh “I will pelt you with filth, I will treat you with contempt and make you a spectacle” (Ta sẽ ném sự ô uế gớm ghiếc của ngươi trên ngươi, làm cho ngươi trở nên khinh hèn, làm trò cho mọi ngươi xem) đã phủ bóng xuống toàn bộ câu chuyện trong chủ đề chung về “spectable” – những thứ ngoạn mục, thu hút sự chú ý.

Có cả một kho tàng chủ đề được gài gắm mật thiết vào bộ phim này. Mọi cảnh, mọi điểm tựa hình ảnh và mọi chi tiết cốt truyện đều được Peele xây dựng một cách cẩn thận. Mỗi yếu tố đều đóng một vai trò trong việc truyền tải một ý nghĩa, thông điệp lớn hơn.

Ở đó, OJ và Emerald đã có không dưới một lần cơ hội thoát thân, nhưng họ quay trở lại đối mặt với vật thể ngoài hành tinh vì gì? Vì tiền, vì cơ hội được nổi tiếng, được biết tới, được công nhận. 

Jordan Peele bóc trần bản chất con người là liều lĩnh, bỏ qua bản chất của sự việc, ám ảnh với việc nhìn thấy những cảnh tượng ngoạn mục trên truyền thông – bộ máy mà chính chúng ta tạo ra và tiêu thụ. 

Cách mà các nhân vật phản ứng với Jean Jacket chính là cách chúng ta đang làm với các sự kiện giật gân bất thường hiện nay: không phải là giúp đỡ, không phải chạy trốn, thay vì can thiệp phản ứng đầu tiên của mọi người là rút máy quay ra ghi lại. Các nền tảng như Facebook, TikTok, Twitter hay ngành công nghiệp Hollywood hứa hẹn người dùng sự nổi tiếng, tiền bạc hay những “liều thuốc” hạnh phúc từ lượt “xem” và “thích”. 

Mặc dù diễn ra tại một thị trấn xa xôi với yếu tố giả tưởng, nhưng thông điệp mà "Nope" mang đến nhức nhối tính thời đại. Chi tiết Gordy nổi điên có thể được hiểu như sự tới hạn của những cá nhân bị bóc lột trong ngành công nghiệp truyền thông – dù là con người hay con vật, hoặc bản chất hung bạo, nguyên thủy của chúng ta. Nỗi sợ đến từ bầu trời là hữu hình, nhưng thứ đáng sợ hơn chính là cách con người đang đáp ứng lại với những sự kiện quái đản. 

Rất nhiều những ấn ý, ẩn dụ được đạo diễn gài gắm trong từng thước phim, khiến "Nope" trở thành một tác phẩm kinh dị nghẹt thở nhưng cũng gai góc và sâu sắc tình thời cuộc./.