Cần chấm dứt ngay những hành động tự xử

Vụ hỗn chiến với sự tham gia của rất đông người tranh chấp bãi nuôi ngao xảy ra cách đây 2 ngày ven sông Yên – Thanh Hóa, như một giọt nước tràn ly làm dấy lên sự lo ngại về tình trạng buông lỏng quản lý, để mặc cho nhân dân tự hành xử trong các quan hệ dễ xảy ra xung đột. Nếu tình trạng này không được chấn chỉnh kịp thời thì sẽ còn xảy ra nhiều hậu quả khôn lường.

Khu vực đồng nuôi ngao thường xuyên xảy ra tranh chấp giữa người dân các xã. Nơi đây đã xảy ra vụ hỗn chiến của người dân 2 xã ở Thanh Hóa

Gần đây, những vụ tự xử, không tuân theo qui định pháp luật, diễn ra ngày một nhiều hơn. Trong vụ tranh chấp đất nuôi ngao ở Thanh Hóa, khi công an đến nơi thì đã có một số người mất tích do bị thương ngã xuống sông, nhiều người khác phải đưa đi cấp cứu trong tình trạng nguy kịch. Tranh chấp bãi nuôi ngao giữa nhân dân 2 địa phương giáp ranh nhau xảy ra đã từ lâu, nhưng chính quyền các cấp và cơ quan chức năng không quan tâm giải quyết rốt ráo mới dẫn đến việc tự xử bất chấp luật pháp như vậy. Nhưng vụ việc đó chỉ như giọt nước tràn ly mà thôi, bởi vì thời gian qua, tình trạng nhân dân tự hành xử trong các quan hệ dễ xảy ra xung đột có thể nói là xảy ra như cơm bữa, với tần suất dày thêm và tính chất ngày càng nghiêm trọng. Điển hình có thể kể ra là việc người dân xử bọn trộm chó ở nhiều địa phương. Có những tên trộm bị đánh trọng thương dẫn tới tàn tật suốt đời, có tên bị đánh đến chết. Rất đông người vây đánh kẻ trộm nên công an khó thu thập đủ chứng cứ để khởi tố, cho dù ai cũng biết việc tự xử như thế là phạm pháp. Thực ra, tình trạng trộm chó làm người dân rất bức xúc và đã phản ánh nhiều lần lên chính quyền và cơ quan chức năng, nhưng con vật nuôi thân thiết đồng thời cũng là thứ tài sản này không có được sự bảo vệ cần thiết. Người dân không tin vào sự trình báo nữa nên mới tự xử, cho dù biết rõ rằng nếu quá tay là phạm pháp.

Về pháp luật sẽ phân tích sau. Điều chúng tôi muốn nói trước ở đây là có sự dã man, hoang dã trong cách hành xử giữa người với người. Dù là tranh chấp quyền lợi ở bãi ngao hay bắt giữ những tên trộm chó thì cũng không nên sử dụng bạo lực quá tay như vậy. Nếu ai từng xem một clip được đưa lên mạng vài ngày gần đây về tên trộm xe máy bị đám đông bắt được trói gô chân tay lại đánh cho mù mắt, máu mắt chảy ròng ròng kêu van gọi cha mẹ, thì sẽ thấy tình cảnh rất thảm thiết. Tất nhiên chẳng ai thương xót phường trộm cắp, nhưng cùng là con người với nhau có nên xử lý như đối với con vật thế hay không?

Điều chỉnh các quan hệ xã hội không chỉ có luật pháp, mà còn có các qui chuẩn đạo đức nữa. Tuy nhiên, khi mà luật pháp không được tôn trọng thì xã hội thực sự đã rơi vào tình trạng nguy hiểm ở mức cảnh báo cấp độ cao. Người dân không còn tin vào luật pháp sẽ tự xử một cách manh động, không ai kiểm soát nổi. Từ đó, sẽ có thêm hàng loạt người phạm pháp, và vì luật pháp không được thực thi công bằng nghiêm minh nên sẽ dẫn đến tình trạng ỷ thế, cậy quyền, thậm chí có thể sử dụng tiền bạc để bẻ cong công lý. Không còn công lý, luật pháp, xã hội sẽ rơi vào trạng thái hỗn mang.

Vẫn biết là không ai cho phép người dân tự xử bất chấp pháp luật cả, nhưng họ cứ làm như thế vì ở nơi này nơi khác, lúc này lúc khác họ không còn tin vào chính quyền, vào cơ quan chức năng nữa. Do đó, để lập lại trật tự, trước hết cần lấy lại niềm tin trong nhân dân bằng việc thực thi pháp luật kịp thời, công bằng và nghiêm minh. Có thể pháp luật trong lĩnh vực này lĩnh vực khác bị các nhóm lợi ích chi phối nên còn nhiều qui định, chế tài chưa họp lý, bất công, nhưng thực tiễn sẽ giúp cơ quan công quyền nhận ra và sớm hay muộn sẽ sửa đổi, điều chỉnh cho phù hợp. Vấn đề có thể làm ngay được lúc này đang nằm trong tay lực lượng thực thi luật pháp, đặc biệt là ở cấp gần sát dân thì hằng ngày hằng giờ không được vô cảm trước những bức xúc mâu thuẫn trong nhân dân, cho dù là những vụ việc nhỏ nhất. Còn với người dân cần nâng cao ý thức pháp luật, hiểu rõ quyền tự do của mình chỉ có thể được đảm bảo khi bản thân mình biết tôn trọng tự do của người khác, chấm dứt ngay những hành động tự xử, nhất là trong những quan hệ dễ xảy ra xung đột./.