"Cọp chết để da, người ta chết để tiếng"

Bộ Công an vừa báo cáo trước Quốc hội về công tác phòng ngừa, chống vi phạm pháp luật và tội phạm. Theo đó, từ đầu năm đến nay, có nhiều yếu tố tác động làm gia tăng tội phạm, nhưng với sự tập trung chỉ đạo sát sao, liên tục và có hiệu quả của Chính phủ, với nỗ lực của các Bộ, ngành địa phương và quần chúng nhân dân, tốc độ gia tăng tội phạm đã giảm so với năm 2012. Tuy nhiên, tình hình tội phạm vẫn diễn biến phức tạp với tính chất ngày càng nghiêm trọng, phần nào làm lu mờ những con số đẹp.

Báo cáo tại Quốc hội cho thấy, từ đầu năm đến nay, tội phạm giảm so với năm ngoái. Có thể nêu ra vài con số như tội phạm giết người giảm hơn 4%, cướp tài sản cứ 8 vụ giảm được một vụ, tội chống người thi hành công vụ giảm gần 10%...

Tuy nhiên, đó là con số, còn trên thực tế thì tính chất tội phạm ngày càng nghiêm trọng, nhất là hoạt động của các băng nhóm tội phạm bảo kê, xiết nợ thuê, cho vay nặng lãi, cờ bạc, cá độ bóng đá...

Nhiều đối tượng manh động sử dụng vũ khí nóng, vật liệu nổ gây án, gây tâm thế bất an trong nhân dân. Tội phạm xâm phạm sở hữu, cố ý làm trái pháp luật về quản lí kinh tế gia tăng, xảy ra nhiều vụ gây hậu quả nghiêm trọng trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng… Tội phạm tham nhũng, tham ô, môi giới hối lộ và nhận hối lộ được phát hiện nhiều hơn, tập trung vào lĩnh vực quản lí tài sản công, đầu tư công, xây dựng cơ bản, quản lí và sử dụng đất đai.

Nói ngắn gọn như vậy để thấy rằng, những con số đẹp biểu hiện sự chỉ đạo sát sao, liên tục và có hiệu quả của Chính phủ, sự nỗ lực của các bộ ngành địa phương và nhân dân trong quyết tâm phòng chống tội phạm đã phần nào bị lu mờ đi, có khi chỉ bởi một vài vụ việc điển hình. Đó là những vụ tham nhũng lớn chậm đưa ra xét xử, đành rằng phải cẩn trọng từ khâu điều tra xác minh, nhưng rõ ràng là chưa đáp ứng được mong mỏi của nhân dân.

Nghi can Nguyễn Mạnh Tường, Giám đốc Thẩm mỹ viện Cát Tường chỉ nơi ném xác nạn nhân xuống sông gây tâm lí hoang mang và bất an trong nhân dân

Mới đây nhất, đau xót và đáng lên án nhất là kẻ giả danh “nhà tâm linh” tìm hài cốt liệt sĩ vừa bị bắt khẩn cấp. Tên tội phạm này không chỉ lừa đảo kiếm tiền, mà còn xúc phạm hương hồn các liệt sĩ và xâm hại danh dự của dân tộc Việt Nam ta. Chưa hết, vụ việc ở thẩm mỹ viện Cát Tường còn dang dở, bởi đến giờ này, biết bao nhiêu nỗ lực của gia đình nạn nhân, cơ quan điều tra và... nhiều “nhà ngoại cảm” nữa, vẫn trôi theo dòng nước.                 

“Cọp chết để da, người ta chết để tiếng”. Báo cáo tại Quốc hội cũng cho thấy, tội phạm giết người do nguyên nhân xã hội chiếm hơn 86% trong các vụ án giết người. Nguyên nhân chủ yếu do mâu thuẫn bột phát trong gia đình, trong quan hệ xã hội. Hầu hết đối tượng gây án phạm tội lần đầu. Tình trạng giết người thân trong gia đình xảy ra nhiều là sự báo động về đạo đức xã hội xuống cấp. Nhiều vụ giết người với hành vi rất dã man, tàn bạo, gây tâm lí hoang mang và bất an trong nhân dân.                                                      

Không đổ tại nhu cầu của cuộc sống, các đại biểu của dân đã thảo luận để thấy rõ nguyên nhân của tình trạng tội phạm diễn biến phức tạp với tính chất ngày càng nghiêm trọng như vừa nêu. Có nhiều lý do được đưa ra như quản lí trật tự an toàn xã hội đạt hiệu quả chưa cao, quản lí nhà nước về đất đai, ngân hàng, đầu tư công còn nhiều sơ hở, tình trạng vệ sinh an toàn thực phẩm chưa được kiểm soát, qui hoạch ngành và qui hoạch địa phương chưa ăn khớp với nhau...

Tuy nhiên, một trong những nguyên nhân bao trùm là trách nhiệm thực thi công vụ còn yếu. Thậm chí, vì quyền lợi cá nhân mà một bộ phận công chức vi phạm pháp luật nghiêm trọng, cán bộ có chức quyền bảo kê để doanh nghiệp, băng nhóm hoạt động theo kiểu xã hội đen. Không ít trường hợp tội phạm ngang nhiên lộng hành nhưng cơ quan chức năng và địa phương không xử lý được, không rõ trách nhiệm đối với người đứng đầu. Nhiều vụ việc tham nhũng nổi cộm, tội phạm nghiêm trọng chậm bị xử lí, làm cho nhân dân suy giảm niềm tin.                     

Sửa mình là biểu hiện của trí. Chủ tịch Quốc hội từng đặt câu hỏi rằng, có tham nhũng trong lực lượng phòng chống tham nhũng hay không? Nhân dân ta cũng muốn là trong lực lượng phòng chống tội phạm không được phép có tội phạm. Đó không chỉ là mong mỏi của nhân dân, mà còn là yêu cầu tự thân của các cơ quan công quyền. Bởi, người xưa từng nói, đã mang tiếng sống ở trên đời, phải có danh gì với núi sông./.