Quà Tết biến tướng

Tết đến là dịp để mọi người tỏ lòng thành kính, nhớ đến tổ tiên, ông bà cha mẹ và cũng là dịp để tri ân những người đã giúp mình trong cuộc sống hàng ngày, đó có thể là đồng nghiệp, là lãnh đạo, là bạn bè… Bạn bè, đồng nghiệp tặng nhau những món quà dịp Tết là điều rất đáng quý và là chuyện thường thấy, dễ thấy. Và đặc biệt có những người dành cả một khoản tiền lớn để mua quà tặng cho những người có hoàn cảnh khó khăn, những gia đình chính sách, neo đơn.

Điều đáng lên án, phê phán và đang bị toàn xã hội chống lại đó chính là tình trạng lợi dụng dịp Tết để biếu, cho, tặng những món quà đắt giá, trị giá lớn để đạt một mục đích nào đó cho bản thân. Quà Tết bây giờ đã “biến tướng” đi rất nhiều. Nhiều người sẵn sàng bỏ ra một khoản tiền lớn để làm quà tết (dưới các hình thức quà tặng hoặc bằng tiền mặt).

Lẽ ra, Tết nhất là dịp để nghỉ ngơi, gia đình sum vầy, cùng nhìn lại những thành quả một năm đạt được, rút ra những bài học từ sự vấp váp… nhưng giờ đây, ngoài lo cái Tết cho gia đình, nhiều người còn lo thêm “quà biếu”, phải tiêu tiền như “rác” dịp trước Tết. Quà biếu ở đây không phải chỉ là “khúc giò, chai rượu” mà nhân dịp Tết, nhiều người muốn bày tỏ mong muốn, tình cảm của mình với một người có quyền năng, chức tước, vị thế trong xã hội… có thể giúp mình đạt được mong muốn, mục đích nào đó, có thể về kinh tế, chức tước. Chuyện biếu xén, đút lót thường dễ được chấp nhận vào dịp Tết và các cơ quan phòng, chống tham nhũng cũng khó xử lý người hối lộ lẫn người nhận hối lộ. Bởi lẽ, rất khó phân biệt rạch ròi giữa quà tết và hối lộ. Chỉ có người trong cuộc, tức là người tặng quà và người nhận quà mới có thể biết được gói quà đó có giá trị như thế nào và có hàm ý gì. 

Tình trạng biếu quà Tết vượt qua lẽ thông thường của truyền thống dân tộc những năm qua đã thực sự gây nhức nhối cho xã hội và các cơ quan chức năng. Điều này được minh chứng cụ thể bằng việc vào dịp giáp Tết, Thanh tra Chính phủ (TTCP) lại công bố đường dây nóng tiếp nhận thông tin tố giác tham nhũng, nhận quà Tết trái quy định.

Năm nay, chỉ sau 25 ngày công bố cuối (năm 2015 đầu năm 2016), đường dây tiếp nhận thông tin tố cáo tham nhũng của Thanh tra Chính phủ mà thường trực là Cục Chống tham nhũng đã nhận được 329 cuộc gọi. Các cuộc điện thoại và tin nhắn đến từ 27 địa phương, 12 bộ, ngành, ở các lĩnh vực khác nhau, nổi lên nhiều nhất là đất đai, khoáng sản. Tiếp theo là ngành thuế, ngân hàng, tài chính, công tác cán bộ…

Trong số các nguồn tin đã nhận được có khoảng 50% đã được cơ quan thanh tra chuyển cho các cơ quan chức năng khác theo thẩm quyền; khoảng 30% phản ánh dấu hiệu sai phạm thuộc các ngành, các địa phương, cơ quan ghi nhận, đề nghị chuyển thêm tài liệu; khoảng 15% có cơ sở dấu hiệu tham nhũng, tiêu cực thuộc chức năng của Cục Chống tham nhũng trực tiếp xử lý.

Vậy tại sao năm nào cũng có chỉ thị, chỉ đạo nghiêm cấm tệ nạn này, nhưng xem chừng không thuyên giảm thậm chí nó còn trở thành cái lệ? Câu trả lời đơn giản là vì tệ nạn tham nhũng còn quá mạnh, chưa bị đẩy lùi. Các cơ quan chức năng đã có những qui định cụ thể liên quan đến quà biếu và đặc biệt là việc cấm sử dụng ngân sách để mua quà biếu.

Thực tế, hiện tượng sử dụng tiền ngân sách để mua quà hối lộ là rất ít. Theo quan sát của nhiều chuyên gia, những người có ý định “chạy chọt”, hối lộ coi việc biếu quà Tết là một khoản đầu tư, họ sử dụng tiền cá nhân, tiền doanh nghiệp để mua hoặc tặng quà hối lộ. Khi đã đạt được mục đích, người ta lại tìm cách để thu hồi “vốn” bằng nhiều cách khác nhau. Với cách biếu quà tết như hiện nay thì cái vòng “quà Tết – hối lộ - tham nhũng” sẽ không biết đến bao giờ mới dừng lại được./.