Ám ảnh với vấn nạn "ma men", "con nghiện" sau tay lái

Vấn đề tài xế vi phạm nồng độ cồn (ma men) hay dương tính với ma túy (con nghiện) sau tay lái từ lâu đã trở thành “vấn nạn” là nỗi ám ảnh trong lĩnh vực giao thông vận tải (GTVT). Không ít vụ tai nạn thảm khốc xảy ra do tài xế sử dụng rượu bia, ma túy. 

Theo Đại tá Nguyễn Quang Nhật, Trưởng phòng Hướng dẫn tuyên truyền, điều tra, giải quyết tai nạn giao thông (TNGT), Cục CSGT cho biết, việc lái xe sử dụng ma túy và các chất kích thích khác là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến các vụ TNGT gây hậu quả nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng.

Năm 2021, theo thống kê của Ủy ban ATGT Quốc gia,  lực lượng CSGT toàn quốc đã phát hiện hơn 2,7 triệu trường hợp vi phạm bị xử phạt vì vi phạm giao thông, trong đó xử lý 161.324 trường hợp tài xế vi phạm nồng độ cồn và hơn 1.800 trường hợp lái xe dương tính với chất ma túy, chiếm 0,06%.

Trước đó, trong năm 2020, lực lượng chức năng cả nước cũng đã phát hiện 1.410 trường hợp lái xe dương tính với ma túy, tăng 59,5% so với năm 2019.

Theo Cục CSGT (Bộ Công an), trong 10 ngày ra quân tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm theo chuyên đề “Người điều khiển xe trên đường mà trong cơ thể có chất ma túy, vi phạm nồng độ cồn” (từ ngày 1/3 đến hết ngày 31/12/2022), lực lượng CSGT toàn quốc đã xử lý 4.356 vi phạm nồng độ cồn (ô tô 229 trường hợp, mô tô 4.125 trường hợp); 44 trường hợp dương tính với ma túy.

Sau 2 tháng ra quân bảo đảm trật tự an toàn giao thông dịp trước và sau Tết Nguyên đán, lực lượng Cảnh sát giao thông đã xử lý 27.000 trường hợp vi phạm về nồng độ cồn, dương tính với ma túy 225 trường hợp...

Mới đây, một vụ tai nạn thảm khốc diễn ra vào ngày 21/9/2021 tại km15+050, ĐT321C thuộc khu Hạ Khê (xã Minh Tân, huyện Cẩm Khê, Phú Thọ) xảy ra vụ TNGT liên hoàn giữa 4 xe mô tô do các thanh, thiếu niên điều khiển đi chơi trung thu. Hậu quả làm chết 5 người, bị thương 2 người. Trong đó 1 người trong tình trạng say rượu. Nguyên nhân ban đầu được Ban ATGT tỉnh Phú Thọ thông tin là do các nạn nhân điều khiển xe với tốc độ cao, trong đó có 1 người say rượu.

Trước đó, vào khoảng 21h ngày 10/7/2020, xe ô tô BKS 30F-171.15 do anh Trần Tuấn Anh (SN 1983, trú tại quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) điều khiển, trên xe chở 4 người, đi đến đường cua qua nút giao Lê Thanh Nghị và Trần Quốc Nghiễn (TP Hạ Long, Quảng Ninh), thì lao xuống biển. Hậu quả làm 4 người tử vong do ngạt nước (2 người lớn, 2 trẻ em). Nguyên nhân ban đầu vụ tai nạn là do tài xế Trần Tuấn Anh vi phạm quy định về nồng độ cồn khi điều khiển phương tiện. 

Thực tế, tài xế tài xế điều khiển phương tiện cá nhân thường xuyên la cà quán xá tiếp khách, liên hoan sử dụng rượu bia là chuyện dễ dàng bắt gặp ở bất kỳ đâu. Ngoài ra, tài xế trong tình trạng buồn ngủ, lơ mơ hay thậm chí thèm thuốc…là tình trạng diễn ra phổ biến trong giới lái xe ben, xe container, xe khách đường dài. Và để chống lại những cơn buồn ngủ, thèm thuốc đó không cách nào khác là sử dụng những chất kích thích như ma túy, rượu bia…để đạp chân phanh “bốc” hơn.  Rồi hậu quả đằng sau của những cơn “phê pha” đó là tính mạng của bao người, là những nỗi ám ảnh đến cho nhiều thế hệ trong mỗi gia đình.

Ông Nguyễn Công Minh (Kim Thành, Hải Dương) cho biết, tuy đã sống và chứng kiến cảnh tượng xe container, xe ben… chạy rầm rầm suốt ngày đêm nhiều năm nay, nhưng ông luôn thấp thỏm lo sợ về mối nguy hiểm từ các phương tiện này.

“Nhà tôi ngay mặt đường, các phương tiện từ to đến nhỏ chạy suốt ngày đêm. Có nhiều đêm tôi chứng kiến, xe container lấn qua làn đường của các phương tiện khác, phóng nhanh, vượt ẩu như bị ma nhập. Tuyến đường QL5 chạy qua đây thường xuyên xảy ra những vụ tai nạn lớn nhỏ khiến nhiều người chết, đặc biệt là vụ tai nạn xảy ra ngày 21/1/2019, tại xã Kim Lương (huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương). Những vụ tai nạn trên phần đa liên quan đến tài xế container, xe tải khiến tôi luôn ám ảnh, sống trong bất an mỗi khi nghe thấy tiếng còi xe hú lớn”, ông Minh chia sẻ.

Tài xế cày suốt ngày đêm ngày theo yêu cầu nhà xe

Theo chia sẻ của bà Ng. N. U. bán nước mặt đường QL5 qua tỉnh Hải Dương, phần lớn tài xế đường dài như container, xe tải di chuyển qua đây đều là lái thuê. Nhiều xe chở các hàng đông lạnh, áp lực thời gian rất lớn, vì nhu cầu mưu sinh nên mỗi khi buồn ngủ thì các tài xế này tìm đến các chất kích thích như ma túy để tỉnh táo và điều khiển phương tiện đảm bảo theo tiến độ thời gian.

Bỏ nghề lái xe container đã hơn 5 năm nay, nhưng ký ức về những chuyến đường dài mệt mỏi, ngủ gật vẫn ám ảnh anh B. T. T. (45 tuổi, quê Nam Định). Anh T. rùng mình khi kể lại quãng thời gian anh ôm vô lăng chở hàng đông lạnh, cày suốt ngày đêm từ Hải Phòng, Quảng Ninh đi Hà Nội, Sa Pa,...

“Chạy hàng đông lạnh, chủ hàng luôn yêu cầu tiến độ thời gian rất khắt khe, anh em tài xế luôn trong tình trạng phải chạy tranh thủ “cong cả mông”. Việc cứ liên tục lặp đi lặp lại như vậy nên lúc nào chúng tôi cũng thèm ngủ tới mức cứ xe dừng đèn đỏ là lại dựa lưng chợp mắt ngủ. Tới khi xe sau thúc còi inh ỏi lại dậy chạy tiếp”, anh T. chia sẻ.

Anh T. tranh thủ, cố gắng theo những “chuyến xe tử thần” để kiếm tiền nuôi vợ nuôi con được được khoảng 3 năm, sau đó đã xin nghỉ việc.

Anh Ng. H. H. (48 tuổi, quê Phú Thọ, từng trải qua 10 năm làm tài xế xe tải đường dài chuyên hàng hải sản đông lạnh) chia sẻ, thường xuyên vi phạm luật giao thông đường bộ trong thời gian làm tài xế.

“Khi còn làm tài xế xe tải chở chuyên hàng đông lạnh, dưới áp lực thời gian anh thường xuyên sử dụng ma túy, sau khi sử dụng anh thấy rất hưng phấn, đỡ buồn ngủ hơn rất nhiều. Đặc biệt nếu “chơi” ma túy đá vào có thể trong 3 - 5 ngày không ngủ  là chuyện bình thường. Vì vậy anh mới có thời gian giao hàng cho đảm bảo tiến độ thời gian theo yêu cầu của chủ”, anh H. nói.

Theo anh H. “chơi” ma túy thì tỉnh táo trong khoảng thời gian nhất định nào đó, về lâu về dài, nghiện vào, cứ lặp đi lặp lại nhiều lần, sức khỏe và tinh thần chắc chắn sẽ đi xuống, không đảm bảo, dễ dẫn đến nguy cơ gây tai nạn trọng khi lái xe.  

“Khi tỉnh mới thấy nguy hiểm nhưng khi lên cơn “vật thuốc” thì... đâu lại vào đấy. Và để có tiền mua ma túy thì phải chạy nhiều và chạy liều cho được nhiều chuyến. Chính cái vòng luẩn quẩn này đã đẩy tình trạng nghiện ngập trong đội ngũ lái xe container, xe đông lạnh, xe đường dài mỗi ngày thêm phức tạp, và khiến cho tai nạn giao thông ngày càng gia tăng”, anh H. chia sẻ thêm.

Theo anh H. trong giới, tài xế dùng bằng giả, chất kích thích (ma túy, rượu bia…) trước khi lái xe vẫn còn phổ biến; các giấy chứng chỉ sức khỏe, đào tạo đạo đức, pháp luật... cho tài xế đang được mua trôi nổi trên thị trường hay dễ dãi trong giám sát,…

“Chính vì sự dễ dài trong quản lý của các cơ quan chức năng, một số chủ phương tiện và chủ hàng do áp lực công việc nên xem nhẹ, “giao khoán tuốt” cho tài xế muốn làm gì thì làm miễn giao hàng đúng số lượng và đúng thời gian,…nên nhiều tài xế đã chạy bất chấp, thoải mái trong sử dụng chất kích thích”, anh H. cho hay.

Thực trạng lái xe container, xe đường dài nghiện hút đã đến mức báo động, hơn lúc nào hết, các ban ngành chức năng cần phải tìm cách rà soát, phát hiện nhằm loại bỏ vĩnh viễn những lái xe nghiện để tránh mạng người mất “oan” chỉ vì hành vi vô trách nhiệm của những “con nghiện” sau vô lăng./.