Cần xử lý hình sự các tàu cá vi phạm vùng đánh bắt

Chiều 23/2 tại Hà Nội, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tổ chức Hội nghị triển khai các giải pháp cấp bách khắc phục cảnh báo thẻ vàng của Ủy ban châu Âu.

Toàn cảnh Hội nghị.

Tàu cá Việt Nam làm giả biển tàu nước ngoài để vi phạm

Theo báo cáo của Tổng cục Thủy sản, từ ngày 23/10/2017, Ủy ban châu Âu cảnh báo “Thẻ vàng” đối với hoạt động khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định của Việt Nam. Kể từ khi bị EC cảnh báo “Thẻ vàng”, sản phẩm thủy sản từ khai thác của Việt Nam đã và đang được giám sát rất chặt, với 100% lô hàng xuất khẩu sang thị trường châu Âu (EU) bị kiểm tra.

Tàu cá Bà Rịa Vũng Tàu đánh bắt trái phép vùng biển nước ngoài.

Đáng lo ngại khi EU là thị trường tín chỉ, vì vậy, các thị trường khác đang theo dõi sát sao tình hình khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định của Việt Nam (gọi tắt là khai thác IUU). Trường hợp Việt Nam bị phạt “Thẻ đỏ”, các quốc gia khác cũng có thể áp dụng biện pháp tương tự với hàng thủy sản xuất khẩu của nước ta.

Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản (Bộ NN&PTNT) Nguyễn Quang Hùng.

Phát biểu tại Hội nghị, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản (Bộ NN&PTNT) Nguyễn Quang Hùng, sau khi bị EC cảnh báo “Thẻ vàng”, Việt Nam đã triển khai đồng bộ, quyết liệt các giải pháp nhằm gỡ thẻ. Dù vậy, việc khắc phục các nhóm nội dung khuyến nghị từ EC của Việt Nam vẫn chưa đáp ứng yêu cầu. Đặc biệt, tình hình tàu cá và ngư dân vi phạm khai thác trên biển Đông còn diễn biến rất phức tạp; từ năm 2018 đến nay, đã phát hiện 101 vụ tàu cá và ngư dân vi phạm vùng biển khai thác; nhiều trường hợp tàu cá vi phạm, đã bị xử lý, nhưng vẫn… cố tình tái phạm.

Thiếu tướng Bùi Trung Dũng (đại diện Bộ Quốc phòng).

Thiếu tướng Bùi Trung Dũng (đại diện Bộ Quốc phòng) cho biết, tình hình vi phạm khai thác thủy sản tại vùng biển nước ngoài hiện rất phức tạp. 

“Nhiều trường hợp ngư dân Việt Nam còn làm giả biển tàu của Malaysia, Campuchia…, nhiều trường hợp tái phạm khi vừa được nước bạn trao trả về nước vì lý do nhân đạo lần 1 thì lần 2 lại tái phạm và nước ngoài đã từng xử lý rắn bằng cách xử tù, bắn trọng thương, nhấn chìm tàu của ngư dân Việt Nam”, Thiếu tướng Dũng cho hay.

Cần xử lý hình sự các tàu cá vi phạm vùng đánh bắt

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường.

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường cho rằng, việc EC phạt “Thẻ vàng” cho thấy vấn đề khai thác thủy sản của Việt Nam vẫn còn nhiều mặt còn hạn chế, chưa hiện đại xét về tổng thể. Tuy nhiên, đây cũng có thể được xem là cơ hội để Việt Nam tiếp tục hoàn thiện thể chế quản lý nghề cá, tiến tới xây dựng một nghề cá bền vững, có trách nhiệm.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường, nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới là cần tiếp tục tổ chức triển khai có hiệu quả các văn bản chỉ đạo của Chính phủ, Luật Thủy sản, trong đó tập trung vào các nội dung liên quan tới chống khai thác IUU. Tăng cường tuần tra, kiểm tra, giám sát việc thực thi pháp luật; phát hiện, ngăn chặn kịp thời và xử lý nghiêm tàu cá, ngư dân có dấu hiệu vi phạm vùng biển nước ngoài. Đồng bộ hoá cơ sở dữ liệu nghề cá VN-FISHBASE trong tháng 5/2019.

Các đại biểu tham dự Hội nghị.

Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường cũng đề nghị 28 tỉnh, TP ven biển khẩn trương hoàn thành cấp hạn ngạch giấy phép khai thác cho tàu cá xong trước tháng 7/2019; nghiêm túc thu hồi giấy phép tàu cá vi phạm khai thác IUU. Đồng thời, đẩy nhanh tiến độ lắp đặt thiết bị giám sát hành trình cho tàu cá… 

Đối với các trường hợp vi phạm đặc biệt là tái diễn nhiều lần, Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường đề nghị Bộ Quốc phòng cần phối hợp chặt chẽ với các ngành các địa phương xử lý nghiêm những tàu cá vi phạm, không loại trừ việc nghiên cứu nâng các hình phạt xử lý những trường hợp này.

Nói về hình thức xử lý, Thiếu tướng Bùi Trung Dũng (Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển Việt Nam, đại diện Bộ Quốc phòng) đề nghị cần có chế tài mạnh hơn đối với trường hợp tàu cá, ngư dân đánh bắt thủy sản bất hợp pháp. Trong đó, không loại trừ việc xem xét, áp dụng Bộ luật hình sự để xử lý trường hợp cố tình vi phạm, tái phạm nhiều lần.

Ông Trần Châu đại diện tỉnh Bình Định.

Đại diện các địa phương phát biểu trong Hội nghị đều cho rằng, mức xử phạt những trường hợp vi phạm của chúng ta vẫn còn nhẹ, với mức xử phạt 80 triệu đồng thì việc xử lý mới chỉ mang tính hành chính. 

"Cần kiến nghị các Bộ, ngành Trung ương đưa vào xử lý hình sự vì đánh bắt trái phép, đây cũng không khác gì hành động vượt biên. Nếu chúng ta không có biện pháp mạnh thì nước ngoài sẽ có biện pháp rất mạnh với ta”, ông Trần Châu đại diện tỉnh Bình Định nhấn mạnh.

Theo đại diện nhiều địa phương, để sớm khắc phục thẻ vàng IUU,  cần sớm trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản; thành lập BCĐ Quốc gia về phòng, chống khai thác IUU; tổ chức triển khai Luật Thủy sản 2017 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật, tập trung vào một số nội dung trọng tâm liên quan tới chống khai thác IUU…Đặc biệt, cần sớm lắp đặt hệ thống thông tin trên các tàu cá để tăng cường kiểm tra, giám sát và đầu tư hạ tầng cơ sở nghề cá... nhằm quản lý tốt hơn./.