Câu chuyện giảm nghèo chưa bao giờ dừng lại

Những năm gần đây, công tác giảm nghèo ở thành phố Hồ Chí Minh ngày càng đạt nhiều kết quả, số hộ nghèo và cận nghèo giảm rõ rệt, các hộ thoát nghèo có đời sống ổn định hơn. Đáng chú ý là các tiêu chí về hộ nghèo, cận nghèo của thành phố liên tục được điều chỉnh theo hướng tích cực, thực sự nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

Mới đây nhất, thành phố đưa ra quyết tâm thực hiện chương trình giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016-2020, với mục đích các hộ thoát nghèo không chỉ được nâng lên về thu nhập mà cả các điều kiện sống khác.

TP HCM đưa ra quyết tâm thực hiện giảm nghèo bền vững (Ảnh minh họa)

Thoát nghèo từ 800.000 đồng vốn vay

Tết này, gia đình ông Võ Văn Ly ở ấp Xóm Huế, xã Tân An Hội, huyện Củ Chi rất vui. Gia đình đã thoát khỏi cảnh nghèo từ nhiều năm nay, các con đi làm công nhân cũng có lương, thưởng khá. Ông Ly vui nhất là Tổ Giảm nghèo của ấp do ông làm tổ trưởng chỉ còn 3 hộ nghèo, 25 hộ cận nghèo và đều đang được hơn 500 hộ trong ấp bao bọc, sẻ chia.

Năm 1992, gia đình ông là một trong những hộ đầu tiên được chương trình Xóa đói giảm nghèo của huyện Củ Chi cho vay 800.000 đồng tiền vốn để chăn nuôi heo. Từ con heo đầu tiên đó, ông tích cóp mua được con bò và cứ thế nhân lên cho đến lúc đủ tiền xây nhà, thoát khỏi tình trạng bữa đói bữa no. Với ông Ly, 800.000 đồng vốn ban đầu đó rất quý, nhưng quý hơn là nghĩa tình của bà con xóm làng.

Ông không có ruộng, những nhà khá giả hơn đã cho ông mượn 0,5ha ruộng để trồng lúa lấy gạo ăn và lấy rơm nuôi bò. Cách mà ông được giúp đỡ hơn 20 năm trước cũng là cách mà bà con vẫn làm hiện nay để giúp các hộ nghèo, cận nghèo. Hàng chục ha ruộng đang được người dân cho hộ khó khăn mượn để trồng lúa, ổn định cái ăn.

Ông Võ Văn Ly kể: “Từnăm 1992 đến giờ, tôi bám trụ luôn ở ấp này. Tôi nghĩ, nhà nước quan tâm tới mình là tốt rồi, mình phải ráng phấn đấu. Cho nên, được vay có 800.000 đồng mà tôi làm cơ sở để có nhà ở là mừng lắm rồi. Nhiều gia đình ở đây cũng nhờ vốn vay này mà làm ăn được. Bây giờ nhà nước đã giúp mình rồi thì mình phải giúp lại những người khác. Thí dụ như nhà kia chăn nuôi heo mà kẹt tiền thì nhà này có cho mượn qua mượn lại, giúp đỡ lẫn nhau. Hay ông này Tết nay ông không có lúa thì ông này làm lúa sẽ cho ổng một, hai thùng để ăn. Tết nay thấy phấn khởi, thấy thoải mái”.

Cho mượn đất sản xuất, đổi công, tặng con giống, cây giống… là cách mà người dân Củ Chi làm để san sẻ khó khăn với nhau. Cách làm ấy phù hợp với điều kiện tại địa phương, thiết thực với các hộ nghèo. Sau năm 1992, phong trào xóa đói giảm nghèo xuất phát từ Củ Chi dần nhân rộng ra toàn thành phố. Sau này không còn hộ đói nữa, phong trào trở thành chương trình giảm nghèo - tăng hộ khá, giảm nghèo bền vững, giảm nghèo đa chiều.

Dù với tên gọi nào thì phong trào vẫn là sự quan tâm của các ngành các cấp và sự sẻ chia của người dân với những gia đình còn khó khăn. Tùy thực tế, từng quận, huyện đều có những cách làm hay, hiệu quả, phát huy được thế mạnh của mình. Như tại quận 5, quận đầu tiên của thành phố thoát nghèo vào năm 2015. Với đặc thù là quận có đông đồng bào người Hoa, sống chủ yếu bằng nghề buôn bán và nhiệt tình với công tác từ thiện xã hội, những người làm công tác giảm nghèo của quận đã nỗ lực giúp các hộ khó khăn tìm được việc làm phù hợp, có thu nhập ổn định.

Với những hộ neo đơn, mất sức lao động, quận khơi dậy tinh thần tương trợ, từ thiện của các hội quán người Hoa để chia sẻ, đùm bọc, hỗ trợ thường xuyên. 300 hộ cận nghèo của quận hiện đang được hỗ trợ thường xuyên bằng cách như thế.

Bà Trần Thị Anh Vũ, Phó Bí thư thường trực Quận ủy quận 5 cho biết: “Truyền thống lá lành đùm lá rách, cũng như công tác xã hội từ thiện của quận 5 có từ nhiều năm. Quận 5 cũng có thế mạnh là người dân, các hộ kinh doanh buôn bán, các hội đoàn, hội quán đều rất quan tâm chăm lo tới công tác xã hội từ thiện. Cho nên, làm sao để người dân quận 5 không còn hộ diện cận nghèo, tập trung vào các giải pháp hỗ trợ, tạo điều kiện cho bản thân các hộ thoát nghèo, chứ không chỉ có trợ cấp. Nếu mình trợ cấp mà người ta thoát nghèo thì sẽ không căn cơ”.

Mục tiêu là thoát nghèo bền vững

Trong tổng kết 23 năm chương trình giảm nghèo của thành phố, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh đã khẳng định: Thành phố là nơi khởi xướng, thực hiện hiệu quả và hiện vẫn là nơi đi đầu trong chương trình giảm nghèo của cả nước. Hiện hộ nghèo của thành phố có mức thu nhập bình quân đầu người từ 16 triệu đồng/người/năm trở xuống và cận nghèo từ 16 triệu đến 21 triệu đồng/người/năm.

Tính đến cuối năm 2015, thành phố còn gần 17.400 hộ nghèo, bằng 0,89% tổng số hộ và gần 47.000 hộ cận nghèo, bằng 2,39% tổng số hộ.  Không dừng ở đó, thành phố đang triển khai chương trình giảm nghèo bền vững, giảm nghèo đa chiều giai đoạn 2016-2020. Với chương trình này, hộ nghèo và cận nghèo được quan tâm để không chỉ nâng cao thu nhập mà còn có thêm điều kiện tiếp cận các dịch vụ y tế, giáo dục, việc làm, bảo hiểm xã hội…

Bà Triệu Lệ Khánh, Phó Chủ tịch Ủy ban Mặt trận tổ quốc Việt Nam thành phố Hồ Chí Minh cho rằng: “Trong tình hình thực tế của thành phố Hồ Chí Minh hiện nay thì những tiêu chí đó rất phù hợp. Chúng ta không chỉ quan tâm về tiêu chí thu nhập mà những tiêu chí khác rất quan trọng. Để làm sao giúp cho hộ nghèo, cận nghèo vượt nghèo một cách bền vững, không chỉ về cái ăn mà là về y tế, sức khỏe, điều kiện sống, tiếp cận thông tin, phát triển hơn, đáp ứng tình hình, đặc biệt là đối với thành phố Hồ Chí Minh”.

Do mức sống của người dân ngày một cao, nên thành phố vẫn còn hộ nghèo phát sinh cần được trợ giúp. Ông Lê Thành Tâm, nguyên Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Củ Chi, nơi xuất phát phong trào xóa đói giảm nghèo của thành phố hơn 23 năm trước, nói: “Hiện nay so với ngày đầu thì có sự chênh lệch rất lớn. Điều kiện vật chất, đời sống người dân mặc dầu là nghèo nhưng cũng không đến nỗi. Có điều, xã hội luôn luôn vận động, phát triển, dân mình có thu nhập đỡ hơn nhưng so với các nước trong khu vực thì chưa phải là lớn lắm. Vì vậy, chủ trương của thành phố hiện nay là tạo điều kiện cho người dân khấm khá hơn thì rất là phù hợp, đúng đắn”.

Tin rằng, với truyền thống năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, từ người dân cho đến chính quyền thành phố sẽ thực hiện thành công chương trình giảm nghèo bền vững. Được như vậy, các gia đình còn nghèo, còn khó khăn của thành phố sẽ được chăm lo, hỗ trợ về nhiều mặt, ổn định cuộc sống và vươn lên khá giả. Đời sống của các gia đình ở đô thị này sẽ dần bớt đi khoảng cách, sự chênh lệch về các dịch vụ thiết yếu và điều kiện hưởng thụ./.