Còn lúng túng trong việc dạy và học chữ Mông tại Việt Nam

Hôm nay (13/12) tại TP Lào Cai, Sở Văn hóa – Thể thao và Du lịch tỉnh Lào Cai phối hợp với Viện Nghiên cứu xã hội, kinh tế và môi trường (ISEE) tổ chức hội thảo khoa học “Chữ Mông ở Việt Nam: Thực trạng sử dụng, phổ biến và vai trò trong bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc”.

Các đại biểu tham dự hội thảo

Hội thảo nhấn mạnh, dân tộc Mông được coi là một thành viên quan trọng trong cộng đồng các dân tộc thiểu số Việt Nam, có tổng số dân xếp thứ 8/54 dân tộc với khoảng trên 1 triệu người. Tiếng Mông là tiếng nói của 12 triệu người Mông hiện sinh sống khắp nơi trên thế giới, vì thế cho đến nay, trên thế giới tồn tại nhiều loại chữ Mông khác nhau. Vấn đề rất đáng được quan tâm đặt ra là cần có một tiếng nói và chữ viết chung cho người Mông ở nước ta hiện nay.

Theo nghiên cứu của TS. Nguyễn Kiến Thọ, trường Đại học Sư phạm – Đại học Thái Nguyên và ông Lầu Văn Sinh, Phòng An ninh xã hội (PA88), Công an tỉnh Thái Nguyên, khoảng 10 năm trở lại đây, việc dạy và học tiếng Mông đã bắt đầu được quan tâm trở lại. Đặc biệt từ khi có Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh đào tạo, bồi dưỡng tiếng dân tộc thiểu số cho cán bộ, công chức công tác ở vùng dân tộc, miền núi. Bộ Giáo dục và đào tạo cũng có quyết định ban hành chương trình dạy tiếng Mông cho cán bộ công chức.

Tuy quyết định không chỉ rõ việc dạy – học chữ Mông phải sử dụng bộ chữ Mông nào, song có thể hiểu là việc sử dụng bộ chữ Mông Việt Nam, còn gọi là chữ Mông phổ thông. Tuy nhiên, trên thực tế hiện nay tại các địa phương, việc dạy – học chữ Mông lại có những bất cập, đó là có sự không thống nhất giữa việc biên soạn và sử dụng các bộ giáo trình giảng dạy tiếng Mông; không thống nhất giữa việc sử dụng và phổ biến chữ Mông Việt Nam hay chữ Mông Latinh (chữ Mông quốc tế).

TS. Nguyễn Kiến Thọ phát biểu tại hội nghị

Kết quả điều tra do Ủy ban Dân tộc thực hiện năm 2014 về thực trạng sử dụng chữ Mông tại các tỉnh Yên Bái, Lào Cai, Điện Biên, Hà Giang và Cao Bằng cho thấy thực trạng và nhu cầu sử dụng chữ Mông quốc tế cao hơn nhiều so với chữ mông Việt Nam. Vì vậy, theo TS. Nguyễn Kiến Thọ, Nhà nước cần chính thức công nhận và đưa vào sử dụng chữ Mông quốc tế trong các chương trình quốc gia, để đảm bảo tính thống nhất và thuận lợi trong việc dạy – học tiếng Mông hiện nay trên cả nước.

“Không nên/không thể muộn hơn, chúng ta cần công nhận và thống nhất sử dụng chữ Mông quốc tế trong dạy – học chữ Mông ở Việt Nam, vì một mục tiêu hướng tới sự phát triển và khám phá, bảo tồn những giá trị văn hóa đặc sắc và độc đáo của cộng đồng người Mông, cũng như việc xây dựng một nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc” – TS. Nguyễn Kiến Thọ kiến nghị./.