Đà Nẵng chủ động thích ứng với mưa ngập diện rộng

Cách đây 1 năm, ngày 14/10/2022, trận mưa lớn nhấn chìm nhiều khu dân cư, đô thị ở thành phố Đà Nẵng, gây thiệt hại nặng nề. Tròn 1 năm sau đợt mưa lịch sử ấy, những ngày vừa qua, Đà Nẵng lại hứng chịu lượng mưa lớn kéo dài. Khác với lần trước, trong đợt mưa mới đây, chính quyền và người dân đã chủ động phòng tránh, hạn chế đáng kể thiệt hại.

Trận mưa lịch sử gây ngập nặng toàn thành phố Đà Nẵng năm 2022 bộc lộ nhiều bất cập trong công ứng phó với thiên tai. Ngay sau đó, thành phố có thêm nhiều bài học kinh nghiệm về phòng chống lũ lụt. Đợt mưa lớn lần này, có những nơi ngập sâu đến 2 mét nhưng thành phố đã hạn chế đáng kể mức độ thiệt hại.

Bây giờ, ý thức phòng chống ngập của người dân Đà Nẵng đã chuyển biến rõ rệt, chủ động hơn. Hầu hết các gia đình sống trong những căn nhà cấp 4 vùng thấp trũng đều chủ động làm thêm gác lửng hoặc làm giàn kê tài sản lên cao. Nhà không có gác thì chủ động di chuyển đồ đạc đến nhà cao tầng gửi nhờ. Ông Nguyễn Minh Hiếu, ở đường Mẹ Suốt, phường Hòa Khánh Nam, quận Liên Chiểu nói rằng, đợt mưa này, nhà của ông ngập nước gần cả mét nhưng không thiệt hại gì nhờ chủ động phòng tránh.

Nhớ lại trận mưa lớn năm ngoái, nước đổ về quá nhanh và bất ngờ. Vì chủ quan nên suýt nữa cả nhà ông bị nước cuốn trôi, nhờ có bộ đội cứu kịp. Cả 4 chiếc xe máy, ti vi, tủ lạnh, áo quần, chăn màn, sách vở... trong nhà ông Hiếu đều bị ngâm nước hư hỏng hết. Sau trận mưa kinh hoàng đó, ông Hiếu làm thêm một cái giàn cao 2 mét để kê gác đồ dùng tránh ngập nước, còn xe máy, ti vi, tủ lạnh…mang đi gửi tại nhà khu vực cao ráo.

Ông Nguyễn Minh Hiếu cho biết, bây giờ bà con nghe mưa lớn là tự ứng phó an toàn: “Năm ngoài, hầu hết thiệt hại nặng. Xe máy, mặt giặt, tủ lạnh, vi ti.. nói chung chỉ thoát thân được thôi. Còn năm nay, thấy mưa là dọn dẹp hết rồi. Họ chuẩn bị tinh thần hết, cứ mưa là dọn thôi”.

Nhớ lại đợt mưa lớn cùng thời điểm này tháng 10 năm ngoái ập đến vào lúc chiều tối, đúng giờ tan sở, học sinh, người lao động đi làm về. Đường phố Đà Nẵng ngập nhanh, nhiều tuyến đường nội thành biến thành sông, giao thông bị tê liệt. Người đi đường đành bỏ lại phương tiện ô tô, xe máy ngập chìm trong nước. Hàng nghìn ô tô, hàng chục nghìn xe máy bị ngâm nước nằm la liệt trên phố. Đó cũng là bài học để người dân thành phố Đà Nẵng chủ động hơn mỗi lần có mưa lớn.

Đợt mưa lớn lần này, người dân chủ động đưa ô tô đến các vị trí cao tránh ngập nước. Một số trường học mở cửa để người dân đưa ô tô đến đậu miễn phí. Nhà cao tầng, chung cư có tầng hầm thì dùng các bao tải đựng cát ngăn trước cửa không cho nước tràn vào, chủ động đưa phương tiện ra khỏi hầm. Đợt mưa mũ lịch sử năm ngoái, ngành giáo dục thành phố Đà Nẵng thiệt hại nặng nề.

Từ đó, chính quyền địa phương cùng toàn ngành Giáo dục của địa phương rút ra nhiều bài học về phòng chống thiên tai. Năm nay, ngành giáo dục thành phố Đà Nẵng đã chủ động cho học sinh nghỉ học sớm, đảm bảo an toàn cho học sinh và giáo viên, giảm áp lực giao thông vào giờ cao điểm. Các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp cũng chủ động cho người lao động nghỉ sớm để về nhà tránh ngập, tắc đường.

Năm nay, chính quyền thành phố đã sớm triển khai phương án phòng phòng chống ngập lụt từng cấp độ. Trước mùa mưa năm nay, các quận, huyện ra quân 1 tháng tập trung nạo vét, khơi thông cống thoát nước; đầu tư xử lý một số điểm ngập úng nặng. Khi dự báo có mưa lớn, chính quyền thành phố Đà Nẵng huy động gần 1000 cán bộ, chiến sỹ các lực lượng Quân đội, Công an, Bộ đội Biên phòng và các lực lượng cứu hộ, cứu nạn bãi biển cùng được điều động đến các điểm xung yếu. Các lực lượng này đã hỗ trợ sơ tán dân, di chuyển đồ đạc và ứng phó các tình huống khẩn cấp.

Đại tá Hồ Sỹ Hậu, Phó Chỉ huy Trưởng, Tham mưu Trưởng Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng thành phố Đà Nẵng cho biết, đơn vị chủ động đưa lực lương, phương tiện đến trước để ứng cứu người dân bị ngập vào ban đêm.

“Rút kinh nghiệm như năm ngoái, xảy ra vào ban đêm, các lực lượng không thể cơ động phương tiện lực lượng được. Cho nên lần này, Bộ đội Biên phòng đã chuẩn bị xuồng cao su, ca nô, xe gầm cao chỗ nào cần được hỗ trợ, chúng tôi đưa phương tiện đến là có thể ứng phó ngay”, Đại tá Hồ Sỹ Hậu cho hay.

Thực tế, lượng mưa đợt này không lớn như đợt mưa cùng thời điểm năm ngoái, nhưng 47 phường trên thành phố có khu vực bị ngập. Nhiều nơi ngập sâu đến 2 mét như: khu Đa Phước 6, Ngã 3 cơ khí phường Hòa Khánh Bắc; Khu vực đường Mẹ Suốt, khu Đà Sơn, phường Hòa Khánh Nam, quận Liên Chiều. Một số khu vực ngập nặng mới phát sinh như khu vực đường Mẹ Suốt, đường số 4 Khu công nghiệp Hòa Khánh trở thành dòng thoát lũ chảy xiết vì không có mương thoát.

Hơn 6.800 người dân ở khu vực ngập sâu, vùng nguy cơ sạt lở phải di chuyển đến cao để tránh ngập, riêng khu vực ngập nặng nhất phường Hòa Khánh Nam, quận Liên Chiểu có đến 4.300 người phải sơ tán. Ông Nguyễn Đăng Huy, Chủ tịch UBND quận Liên Chiểu cho rằng, đợt mưa này, nhờ chủ động nên giảm thiệt hại về người, tài sản nhưng mức độ ngập không giảm nhiều. Hầu hết hệ thống thoát nước trên địa bàn quận bị tê liệt, quá tải, không đáp ứng năng lực thoát nước. Ông Nguyễn Đăng Huy đề nghị, thành phố cần phải đánh giá lại năng lực thoát và đầu tư cải tạo, nâng cấp hệ thống thoát nước.

“Sau đợt mưa năm ngoái và vừa qua, chúng tôi rà soát, hệ thống thoát nước trên địa bàn quận quá tải, nhiều hệ thống thoát đầu tư lâu, không đáp ứng. Toàn bộ kênh mương thoát không đảm bảo. Đề nghị thành phố chỉ đạo Sở Xây dựng đánh giá lại hệ thống thoát nước và có hướng quy hoạch đầu tư trên địa bàn quận”, ông Huy cho biết.

Ông Lê Quang Nam, Phó Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng khẳng định, thực tế nhiều khu vực, hệ thống thoát nước vẫn đáp ứng năng lực nhưng nhiều cửa thoát bị bít kín, nước không xuống được cống. Qua kiểm tra một số điểm ngập cho thấy, bên dưới cống thì rỗng nước mà trên mặt đường nước vẫn ngập do cửa thu nước bị bịt kín. Theo ông Lê Quang Nam, hiện nay, công tác thu gom rác tại miệng cống, cửa xã còn nhiều vấn đề. Về lâu dài, ông Lê Quang Nam cho rằng, ngoài cải tạo hệ thống thoát một số khu đô thị cũ, thành phố phải kiểm soát chặt được các hồ điều hòa, điều tiết. Khi xảy ra mưa, nếu hạ lưu các sông hạ xuống là tăng xả hết. Nếu làm tốt chức năng điều tiết của hồ, sẽ cơ bản giải quyết tình trạng ngập.

Ông Lê Trung Chinh, Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng cho rằng, trước mùa mưa năm nay, thành phố đã cho nạo vét cống thoát. So với năm ngoái, diện ngập năm nay đỡ hơn nhiều nhưng vẫn không đáp ứng và phát sinh một số điểm ngập mới. Thành phố sẽ đánh giá lại năng lực hệ thống thoát nước để đầu tư cải tạo xử lý dứt điểm. Các địa phương khẩn trương tổng ra soát tình trạng ngập từ đợt năm ngoái và đợt nay đề xuất cụ thể phương án chống ngập. Dự báo những ngày tới, thời tiết còn diễn biến phức tạp. Ông Lê Trung Chinh đề nghị, các cơ quan chức năng, địa phương và người dân không được chủ quan, lơ là, tiếp tục duy trì lực lượng sẵn sàng ứng phó. Các lực lượng vệ sinh môi trường, thanh niên xung kích và kêu gọi toàn dân tham gia nạo vét khơi thông dòng thoát, không xả rác làm bít miệng cống.

“So với năm ngoái, năm nay tình trạng ngập đã khắc phục tương đối nhiều. Thời gian vừa qua, thành phố đã cho nạo vét cống, khơi thông nên hạn chế ngập. Tuy nhiên, nếu tiếp tục mưa dồn dập thì cũng bị ngập lại. Vì vậy, huy động toàn bộ lực lượng cán bộ công chức, viên chức và người dân tham gia thu gom rác, khơi thông các của thoát nước trên các tuyến đường; bà con cùng tham gia với chính quyền địa phương khơi thông cống thoát nước trước nhà mình và điều quan trọng là phải nâng cao ý thức tự giác”, Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng nói.