Những ngày qua, hàng chục hộ dân thôn Phương Đạo 2, xã Lương Thịnh, huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái luôn sống trong thấp thỏm, lo sợ đập chứa đầy bùn nước của Công ty cổ phần khoáng sản Hưng Phát sập xuống, cuốn đi tất cả.

Bà Hoàng Thị Vải ở thôn Phương Đạo 2, xã Lương Thịnh, huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái cùng người chồng cựu chiến binh bệnh tật và các con cháu mấy hôm rồi đều phải đi ngủ nhờ vì sợ hãi. 

Công ty cổ phần khoáng sản Hưng Phát sửa chữa đập bị hư hỏng.

Chỉ tay lên phía con đập sừng sững, cao tít trên lưng chừng đồi, bà Vải cho biết vào ngày 3/9 vừa qua, con đập sạt chân và nứt, có chỗ kéo dài 25 - 30m, khiến người dân phát hoảng, ngay cả chính quyền thôn, chính quyền xã cũng lo sợ ảnh hưởng đến tính mạng người dân nên đã vận động di dời các hộ dưới chân đập, không cho ngủ lại nhà trong đêm.

"Năm ngoái, mới lũ từ con đập dưới đã tràn hết vào sân nhà tôi rồi, còn bây giờ con đập cao như thế kia mà ập xuống thì nóc nhà chưa chắc đã còn chứ nói gì đến con người. Thế nên đề nghị các cấp, các ngành ở trên giúp đỡ nhân dân chúng tôi", bà Vải sợ hãi nói.

Vượt con dốc dài, bụi mù, với nhiều xe tải to của Công ty cổ phần khoáng sản Hưng Phát chạy ầm ầm, hàng chục người dân thôn Phương Đạo 2 đội nắng lên thân đập đang được sửa chữa, chỉ cho phóng viên thấy hồ chứa rộng nhiều mẫu, có độ sâu khoảng 30m. Người dân nơi đây cho biết, nếu con đập vỡ, thì lượng bùn nước khổng lồ từ trên hồ sẽ dội thẳng xuống xóm làng bên dưới, khó ai chạy kịp. Ông Tăng Văn Bột, một người dân thôn Phương Đạo 2 cho biết, dù công ty sửa chữa nhưng chưa có gì khẳng định sẽ an toàn trong thời gian tới: "Đập này mà vỡ thì ảnh hưởng trên dưới chục hộ. Còn ruộng thì cánh đồng Khe Tú, Thổ An, Nam Kho, Cửa Kho sẽ ngập toàn diện luôn, lấy gì mà ăn".

Ông Vũ Hùng Thịnh, Trưởng thôn Phương Đạo 2 cho biết, có hàng chục hộ bị ảnh hưởng nếu đập có sự cố. Đầu tháng 9, thôn đã phải di dời 2 hộ, những hộ khác đã phải cảnh báo trước nguy cơ có thể xảy ra. Do vậy, để nhân dân yên tâm sinh sống, nhất thiết phải có sự vào cuộc của cơ quan chức năng.

"Quá trình Công ty hoạt động đã ảnh hưởng trực tiếp đến người dân vùng hạ lưu. Thôn bản thấy hoạt động của công ty thì cũng ủng hộ thôi nhưng vấn đề là phải có cơ quan chức năng, có thẩm quyền phê duyệt quan trắc môi trường, thẩm định hồ đập này có đảm bảo an toàn hay không. Đây là ý kiến, nguyện vọng của nhân dân và cử tri. Trải qua nhiều kì họp, cử tri đã có ý kiến cần phải có sự an toàn trong hồ đập của công ty", ông Thịnh nói.

Làm việc với phóng viên, ông Triệu Khánh Thiện, Phó chủ tịch UBND xã Lương Thịnh, huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái cho biết, những phản ánh của người dân là chính xác. Vừa qua, khi con đập bị lún, nứt, xã đã phải huy động lực lượng để cảnh báo, di dời người dân đến nơi an toàn.  Bên cạnh đó, yêu cầu Công ty dừng hoạt động trong thời gian khắc phục. Đến nay về cơ bản Công ty đã khắc phục, gia cố lại con đập nhưng chính quyền xã cũng chưa nhận được bản nghiệm thu hay giấy tờ nào về sự an toàn của con đập này.

"Trước mắt, Công ty cổ phần khoáng sản Hưng Phát đã bố trí con người và phương tiện khắc phục, gia cố thân đập để đảm bảo trước mắt đề phòng tình huống vỡ đập, đảm bảo an toàn. Tuy nhiên, việc khắc phục này chỉ là giải pháp tình thế, bởi việc khắc phục của Công ty cổ phần khoáng sản Hưng Phát đến thời điểm hiện tại chưa được chứng nhận, phê duyệt bởi cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Xét về góc độ quản lí, rõ ràng hồ đập của Công ty cổ phần khoáng sản Hưng Phát chưa đủ điều kiện an toàn. UBND xã đã làm việc với Công ty cổ phần khoáng sản Hưng Phát, yêu cầu công ty cung cấp hồ sơ có liên quan đến việc thiết kế an toàn hồ đập trong quá trình sản xuất. Tuy nhiên, hồ sơ thiết kế của Công ty cổ phần khoáng sản Hưng Phát đến thời điểm hiện tại chưa được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt nên chưa đủ điều kiện để an toàn trong quá trình sản xuất", ông Thiện cho biết.

Nếu đập vỡ, bùn đất sẽ trút xuống nhà dân.

Được biết, Công ty cổ phần khoáng sản Hưng Phát đã có mặt hàng chục năm nay ở xã Lương Thịnh. Theo quan sát, đập nước được hình thành khi đắp, chặn ngang một khe đồi. Lượng bùn nước được thải ra trong quá trình khai thác quặng tồn tại trên đập là rất lớn. Từ đây nhìn xuống, xóm làng bé nhỏ nằm ngay bên dưới.

Trước những phản ánh của người dân, phóng viên đã liên hệ làm việc với Công ty cổ phần khoáng sản Hưng Phát, nhưng đơn vị này từ chối. Liên hệ với chính quyền địa phương, ông Nguyễn Đức Mầu, Phó Chủ tịch UBND huyện Trấn Yên cho biết nếu không có gì thay đổi, vào tuần tới sẽ có đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh và huyện đến kiểm tra, thẩm định sự an toàn của con đập.

Mùa mưa bão đang diễn biến phức tạp, hơn lúc nào hết, người dân thôn Phương Đạo 2, xã Lương Thịnh, huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái đang chờ đợi những kết luận của ngành chức năng và chính quyền địa phương về mức độ an toàn của con đập, để yên tâm làm ăn, sinh sống, không phải nơm nớp lo lắng về tính mạng và tài sản của mình./.

Nước sông Hồng tại Yên Bái chưa bị ảnh hưởng do vỡ đập bãi thải DAP

VOV.VN -Người dân Yên Bái có thể tiếp tục sử dụng nguồn nước sông Hồng qua địa bàn để sản xuất, sinh hoạt sau sự cố vỡ đập bãi thải nhà máy DAP (Lào Cai).