Lương giáo viên mới đi làm chỉ hơn 3 triệu đồng/tháng, làm sao có động lực sống với nghề?

Đây là vấn đề được các đại biểu đưa ra tại Phiên giải trình việc thực hiện chính sách, pháp luật đối với giáo viên mầm non, phổ thông và vấn đề dạy học trong bối cảnh Covid-19 do Ủy ban Văn hóa, Giáo dục tổ chức hôm nay (25/2).

Tại phiên giải trình, nhiều đại biểu đặc biệt quan tâm đến vấn đề chính sách đãi ngộ, lương nhà giáo, đại biểu quốc hội Dương Minh Ánh (TP Hà Nội) cho biết, hiện có khoảng 50% giáo viên trên cả nước chỉ nhận được mức lương 5-6 triệu đồng/tháng, những giáo viên có thâm niên cũng chỉ nhận 9-10 triệu đồng/tháng. Còn giáo viên trẻ mới ra trường, đặc biệt là giáo viên mầm non lương 3 triệu đồng/tháng. Trong khi Nghị quyết số 29 của Ban Chấp hành Trung ương khẳng định "lương nhà giáo được ưu tiên xếp cao nhất trong bậc lương hành chính sự nghiệp và có phụ cấp tùy theo tính chất công việc, theo vùng". Đại biểu đặt câu hỏi: “Lương như vậy có thể là động lực để giáo viên yên tâm sống được với nghề? Cử tri ngành giáo dục băn khoăn, khi thay đổi chính sách tiền lương thì giáo viên không còn phụ cấp thâm niên đứng lớp, liệu lương có được nâng lên đảm bảo theo Nghị quyết 29?”.

Trong khi đó, đại biểu Thái Thị Thu Sương lại trăn trở về việc nhiều giáo viên mầm non phải làm việc từ 10-12 tiếng mỗi ngày. Giáo viên phải dậy sớm đón trẻ và về rất muộn khi phụ huynh đã đón hết các con. Như vậy, so với thời gian làm việc theo quy định thì những giáo viên này thường xuyên phải “tăng ca”, làm thêm giờ nhưng mức lương vẫn thấp. Đại biểu chất vấn các Bộ ngành liên quan sẽ có những giải pháp nào để hỗ trợ giáo viên.

Trả lời về nội dung này, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho rằng, xét trên mặt bằng chung, lương viên chức ngành giáo dục đã ở mức cao hơn. Nhưng xét về đặc thù nghề nghiệp đào tạo nguồn nhân lực, “giáo dục là quốc sách hàng đầu” thì mức lương này vẫn còn nhiều bất cập.

Song không chỉ riêng ngành giáo dục mà nhiều ngành khác cũng đang gặp bất cập về chế độ tiền lương, do hiện nay vẫn đang thực hiện theo Nghị định 204 từ năm 2004 về chế độ tiền lương đối với cán bộ công chức, viên chức và lực lượng vũ trang. Đến nay quy định về tiền lương tại Nghị định này đã không còn phù hợp.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho rằng, Nghị quyết 27-NQ/TW đã mở ra chính sách cải cách tiền lương rất tốt, song do tác động của dịch Covid-19, tình hình kinh tế xã hội gặp nhiều khó khăn nên buộc phải lùi thời điểm thực hiện.

Trước mắt, để giải quyết vấn đề tiền lương giáo viên, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà đề nghị Bộ GD-ĐT phối hợp Bộ Nội vụ sớm nghiên cứu, đề xuất, giải quyết trước mắt các chế độ phụ cấp của giáo viên mầm non phù hợp lộ trình sao cho đến khi chúng ta thực hiện Nghị quyết 27-NQ/TW thì thang bảng lương của giáo viên mầm non theo vị trí, việc làm cũng không có sai lệch, khoảng cách quá xa so với mức trần lương và phụ cấp theo tinh thần của nghị quyết. 

Đẩy mạnh rà soát mạng lưới trường lớp, hình thành trường liên cấp

Theo báo cáo của Bộ Giáo dục và Đào tạo, căn cứ quy định về định mức số giáo viên/lớp, số lượng giáo viên của các cấp học mầm non, phổ thông, ngành Giáo dục thừa 10.178 giáo viên thiếu 94.714 giáo viên.

Nói về vấn đề thừa thiếu giáo viên, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, thiếu giáo viên không phải vấn đề mới và khi thiếu thì vẫn phải bù đắp, ở đâu có học sinh ở đó phải có giáo viên đứng lớp. Nên năm học này Bộ Nội vụ và Bộ GD-ĐT đã phối hợp đề xuất bổ sung 27.850 biến chế cho viên chức giáo dục, ưu tiên đầu tiên cho khối mầm non và khu vực đô thị.

Về lâu dài, Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho rằng cần sớm ban hành chiến lược phát triển giáo dục mầm non, phổ thông, tập trung rà soát lại quy mô, mạng lưới trường lớp mầm non, phổ thông trong cả nước để tính toán, sắp xếp lại cho phù hợp theo hướng tinh gọn các đầu mối. Đồng thời, tập trung rà soát lại các quy định hiện hành liên quan đến định mức học sinh/lớp, giáo viên/lớp. Tập trung hoàn thiện quy định pháp luật về tự chủ và xã hội hóa giáo dục.

Cũng theo Bộ trưởng Bộ Nội, đã đến lúc cần tiến hành tổng kết, đánh giá các Nghị quyết của Ban chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị liên quan đến tổ chức bộ máy và biên chế; tiếp tục rà soát tổng thể các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến tổ chức bộ máy, quản lý, biên chế, trong đó có biên chế của ngành giáo dục.

Bên cạnh đó, Bộ Trưởng Bộ Nội vụ cũng kiến nghị cần đẩy mạnh sắp xếp, tổ chức lại các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông tại các địa phương, gắn với nâng cao chất lượng giáo dục, hình thành trường phổ thông nhiều cấp học phù hợp với nhu cầu và điều kiện thực tế, rà soát, sắp xếp, điều chỉnh lại quy mô lớp học một cách hợp lý. Đồng thời, chuyển đổi mô hình các cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông từ công lập ra ngoài công lập ở những nơi có khả năng xã hội hóa cao; tạo điều kiện cho các cơ sở giáo dục công lập có nguồn thu theo quy định tại Nghị định 81 của Chính phủ để giảm dần số lượng viên chức giáo dục hưởng lương từ ngân sách nhà nước và tăng số lượng viên chức giáo dục hưởng lương từ nguồn thu sự nghiệp tương ứng.

Giải trình tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn cho rằng, để giải quyết các vấn đề về tiền lương, thừa thiếu giáo viên cần giải pháp tổng thể, lâu dài và bền vững, nếu chỉ có một vài giải pháp sẽ rất khó giải quyết được. Ngoài ra, đây cũng không chỉ là việc của ngành Giáo dục mà cần sự vào cuộc của các bộ, ngành, địa phương. Với xu hướng tỷ lệ dân số ngày càng tăng, tỷ lệ huy động trẻ đến trường ngày càng lớn, đòi hỏi về chất lượng giáo dục ngày càng cao… Bộ trưởng nhận định, nhu cầu về giáo viên sẽ ngày càng nhiều hơn, vì vậy, sẽ cần ngay giải cấp bách để giải quyết sớm vấn đề thiếu giáo viên.

Bộ trưởng cũng đề cập cụ thể tới một số giải pháp để giải bài toán thiếu giáo viên như quy hoạch, sắp xếp lại hệ thống trường lớp, các địa phương theo phân cấp cần chủ động điều tiết giáo viên ngay trong địa phương phù hợp với vùng miền, bậc học; tăng cường chuyển đổi số, mở rộng hệ thống bài giảng điện tử, nhất là đối với các môn học đặc thù như Tin học, Mỹ thuật, Nghệ thuật… đồng thời đẩy mạnh xã hội hóa ở những nơi có điều kiện./.