Phát huy cơ cấu dân số vàng để nâng cao chất lượng nhân lực

Việt Nam cần phát triển chất lượng nguồn nhân lực trong điều kiện cơ cấu dân số vàng. Đây là cơ hội và thách thức được đưa ra tại Hội thảo do Liên hiệp các Hội Khoa học & kỹ thuật Việt Nam phối hợp với Bộ GD-ĐT và một số cơ quan khác tổ chức sáng 24/12 tại Hà Nội.

Ngày 1/11/2013, dân số Việt Nam chính thức đạt con số 90 triệu người, đứng thứ 14 trên thế giới, thứ 8 ở châu Á và thứ 3 khu vực Đông Nam Á. Việt Nam cũng đang là nước ở giai đoạn cơ cấu dân số vàng (DSV). Đây là cơ hội cho nước ta sử dụng nguồn lao động dồi dào cho tăng trưởng và phát triển kinh tế, tạo cơ hội cho tích lũy nguồn lực để tăng đầu tư cho an sinh xã hội, y tế, giáo dục, việc làm trong tương lai.

Việt Nam cần phát huy cơ cấu dân số vàng để nâng cao chất lượng nhân lực (Ảnh minh họa)

Tuy nhiên, theo đánh giá của nhiều chuyên gia, Việt Nam có lực lượng lao động đông nhưng chất lượng chưa đáp ứng được nhu cầu trong nước và thế giới do thiếu nhân lực có trình độ, tay nghề cao. Nguyên nhân  là do đào tạo một số ngành nghề không theo kịp với đòi hỏi của sự phát triển thế giới. Việc đào tạo nguồn nhân lực ở các trường ĐH, CĐ và trung cấp chuyên nghiệp, dạy nghề còn chưa đáp ứng được với xã hội. Hệ thống kiểm tra, giám sát, kiểm định, đánh giá chất lượng và kết quả đào tạo thiếu và hoạt động kém hiệu quả; chưa có hệ thống giám sát và đánh giá độc lập về chất lượng giáo dục-đào tạo.

Để tận dụng cơ cấu DSV, PGS.TS Đỗ Thị Bích Loan, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam cho rằng, Việt Nam cần đổi mới tiếp cận xây dựng nền giáo dục, đào tạo phục vụ nhu cầu xã hội bằng cách thay đổi triết lý “học để biết” sang “học để làm”.

GS.TSKH Phạm Thị Trân Châu, Chủ tịch Hội Nữ Trí thức Việt Nam nêu ý kiến, Việt Nam cần biết tận dụng cơ cấu DSV góp phần tích cực vào sự nghiệp xây dựng đất nước. Tuy nhiên, để phát huy được lợi thế này, Việt Nam cần hướng đến một nền kinh tế tri thức, với việc phát triển một nguồn nhân lực có đầy đủ trình độ, kỹ năng có thể hội nhập với quốc tế. Bên cạnh đó là có sự cân đối nguồn nhân lực với các ngành nghề. Ngoài ra, Việt Nam cần chú trọng đến việc thay đổi cơ chế chính sách của Nhà nước đối với việc tuyển dụng, sử dụng và đề bạt cán bộ. Theo đó, các cơ quan, đơn vị cần thay đổi cách tuyển chọn và đề bạt cán bộ để khắc phục tình trạng tuyển chọn người có bằng thật mà chất lượng giả.

Theo GS.TS Ngyễn Đình Cử, Viện Dân số và các vấn đề xã hội (ĐH Kinh tế quốc dân), nhằm phát huy lợi thế của cơ cấu DSV, Việt Nam cần nâng cao chất lượng giáo dục, tích cực đầu tư vào khoa học kỹ thuật; đồng thời hoàn thiện hệ thống an sinh xã hội và tận dụng hàm lượng chất xám từ nguồn nhân lực cao./.