Hàng tỷ thông tin cá nhân bị rao bán, Bộ trưởng TT&TT đưa ra giải pháp ngăn chặn

Tại phiên chất vấn Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng, đại biểu Trình Lam Sinh (đoàn An Giang) cho biết, thời gian gần đây, nhiều người dân nhận được các cuộc gọi thông báo mình đã vi phạm pháp luật ở một số lĩnh vực như giao thông, xây dựng, mua bán… và yêu cầu cung cấp thông tin tài khoản hoặc chuyển khoản nộp phạt, nếu không thì sẽ chuyển cơ quan điều tra, khởi tố.

“Vấn đề ở đây là tại sao những kẻ lừa đảo này lại biết chính xác tên tuổi, địa chỉ nơi làm việc, thậm chí là cả chức danh, chức vụ của bị hại. Như vậy, có vẻ như bằng cách nào đó thông tin cá nhân của công dân đã bị lộ lọt để cho những kẻ xấu này khai thác. Nội dung này đã được đề cập, tuy nhiên do vấn đề này đang gây hoang mang và bức xúc trong nhân dân, vì vậy, tôi đề nghị Bộ trưởng cho biết ý kiến của mình và giải pháp khắc phục, ngăn chặn”, đại biểu Trình Lam Sinh chất vấn.

Trả lời nội dung này, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, có nguyên nhân kỹ thuật và nguyên nhân phi kỹ thuật. Trong đó, nguyên nhân kỹ thuật là một số tổ chức, doanh nghiệp thu thập thông tin cá nhân chưa đảm bảo an toàn, bị hacker tấn công lấy cắp dữ liệu. Hiện nay trên chợ đen bán dữ liệu Việt Nam, theo báo cáo của ngành công an có đến 1.300 GB, tính ra hàng tỷ thông tin.

Còn có nguyên nhân phi kỹ thuật, đó là người dân dễ dãi trong việc cung cấp thông tin của cá nhân mình. Cũng có việc một số doanh nghiệp quản lý nội bộ kém để cho nhân viên dữ liệu lấy thông tin của doanh nghiệp bán ra bên ngoài.

"Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành một bộ cẩm nang về an toàn thông tin, trong đó có một nội dung rất quan trọng về cách thức để người dân bảo vệ dữ liệu cá nhân của mình. 

Ngoài ra, Bộ đã xây dựng cơ sở dữ liệu lộ lọt thông tin thông qua các doanh nghiệp, tổ chức quốc tế và hiện có 120 triệu thực thể thông tin bị lộ, lọt. Người dân có thể tra cứu để biết tài khoản, email mình có thể bị lộ hay không, nếu có thì thay đổi.

Giải pháp nữa là yêu cầu cơ quan nhà nước, doanh nghiệp khi tiếp cận người dân, khách hàng thì làm việc với nhà mạng để hiện tên chứ không hiện số điện thoại. Tức là phân biệt cuộc gọi của tổ chức có trách nhiệm với cuộc gọi lừa đảo.

Cuối cùng, Bộ sẽ thanh tra toàn diện các nhà mạng về cơ sở dữ liệu cá nhân, sau đó là các công ty bưu chính, mạng xã hội", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng thông tin.

Đại biểu Nguyễn Hữu Thông (đoàn  Bình Thuận) chất vấn, việc ứng dụng công nghệ thông tin và quản lý nhà nước, xây dựng Chính phủ số, chính quyền số, công tác xây dựng, kết nối, chia sẻ, khai thác cơ sở dữ liệu quốc gia. Bộ Thông tin và Truyền thông xác định hiện nay vẫn còn tình trạng cát cứ thông tin, dữ liệu trong các cơ quan nhà nước.

Đại biểu đề nghị chỉ rõ những cơ quan đó là những cơ quan nào? Vì sao phải cát cứ thông tin không chia sẻ? Theo quy định, trách nhiệm thuộc về ai và giải pháp trong thời gian tới để khắc phục tình trạng này?

Ngoài ra, theo đại biểu, hiện nay có một vấn đề khủng bố qua điện thoại, có cả tin nhắn và điện thoại trực tiếp liên quan đến đời nợ thuê, quảng cáo còn khá là phổ biến, ảnh hưởng rất lớn đến đời sống của người dân. Vậy Bộ trưởng có giải pháp hiệu quả như thế nào để chấm dứt tình trạng trên trong thời gian tới?

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, hiện nay, có đơn vị xây dựng xong cơ sở dữ liệu rồi nhưng chưa yên tâm về tính chính xác nên đắn đo chưa đưa ra sử dụng. Có cơ quan đắn đo nếu cho các đơn vị khác kết nối vào, không đảm bảo an toàn thông tin, mất dữ liệu thì ai phải chịu trách nhiệm.

"Tất nhiên cũng có tâm lý là dữ liệu là một loại tài nguyên, tài sản, nếu chia sẻ cho nhiều người biết thì quyền của mình nhỏ đi", Bộ trưởng nói, cho biết 8 cơ sở dữ liệu đã kết nối không có chuyện cát cứ và đang chia sẻ hiệu quả. Năm tới, Bộ sẽ chính thức yêu cầu các bộ ngành, địa phương công khai các dữ liệu của đơn vị mình.

Trả lời đại biểu Nguyễn Hữu Thông về tình trạng khủng bố qua điện thoại như đòi nợ thuê, quảng cáo gây ảnh hưởng đến người dân, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói mỗi tháng trong năm 2022, Bộ nhận được khoảng 30.000 phản ánh của người dân về cuộc gọi rác, khủng bố.

Thời gian qua, các đơn vị đã dùng công nghệ rất tốt nên tin nhắn rác đã không còn nhiều như trước. Tuy nhiên, các cuộc gọi rác lại đang nổi lên. Điện thoại rác là vấn nạn toàn cầu. ở Mỹ, mỗi người dân phải nhận cuộc gọi không liên quan hàng tháng gấp 3 Việt Nam.

Gần đây, Bộ đã chính thức công bố số điện thoại để người dân phản ánh về cuộc gọi rác này. Về giải pháp lâu dài, ông Hùng nói phải dùng công nghệ. "Chúng tôi đã chỉ đạo các nhà mạng phát triển công nghệ phát hiện cuộc gọi rác và chủ động ngăn chặn. Mỗi tháng chúng tôi chặn 30.000-40.000 cuộc gọi rác. Những tháng gần đây cuộc gọi rác được xử lý tốt hơn", Bộ trưởng Bộ TT&TT nói./.