Hiệu quả từ việc bệnh viện được tự chủ tài chính ở TP HCM

Từ năm 2007, một số bệnh viện tại TP HCM bắt đầu thực hiện tự chủ về tài chính. Sự mạnh dạn của một số bệnh viện đã tạo nên những đổi thay mạnh mẽ về cơ chế quản lý, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh cũng như đời sống của đội ngũ nhân viên y tế.

Năm 2014 được xem là mốc thời gian đánh dấu sự thay đổi lớn trong bộ mặt của Bệnh viện Từ Dũ khi đưa vào hoạt động cùng một lúc hai tòa nhà 10 tầng và 12 tầng. Ngoài việc tăng thêm được 500 giường bệnh nội trú thì tại Khu Khám bệnh và Khu Kỹ thuật chăm sóc sức khỏe sinh sản, người bệnh đã không còn cảnh chen chúc chờ đợi trong nắng nóng và chật chội. Trong tổng số 357 tỷ đồng đầu tư xây dựng 2 công trình này thì ngân sách của thành phố chỉ cấp khoảng 40%. Phần còn lại từ vốn vay theo chương trình kích cầu và từ Quỹ phát triển hoạt động sự nghiệp của bệnh viện. Có được những thay đổi lớn về cơ sở vật chất như thế này chính là do từ năm 2007, Bệnh viện Từ Dũ là một trong 3 bệnh viện đầu tiên của TP HCM thực hiện việc tự chủ tài chính.

Các bác sĩ chăm sóc bệnh nhân (ảnh: Thu Thủy)

Nhớ về những ngày mới được tự chủ, Dược sĩ Huỳnh Thị Thanh Thủy, Phó Giám đốc Bệnh viện Từ Dũ cho biết, ban giám đốc đã phải cân nhắc và trưng cầu ý kiến của tập thể nhân viên y tế trước khi quyết định tự chủ tài chính. Từ đó đến nay, sự đi lên về chất lượng khám chữa bệnh và sự gia tăng thu nhập cho cán bộ y tế đã khẳng định con đường tự chủ tài chính tại bệnh viện Từ Dũ là đúng đắn.

Dược sĩ Huỳnh Thị Thanh Thủy, Phó Giám đốc Bệnh viện Từ Dũ cho biết: “Cơ chế tự chủ đã tạo cho bệnh viện có nhiều cơ hội như được chủ động trong nguồn kinh phí thực hiện hợp tác, phát triển chuyên môn, các dịch vụ đáp ứng nhu cầu người bệnh. Giảm gánh nặng kinh phí ngân sách, phát triển khoa kỹ thuật, tạo sự ổn định về đời sống cho nhân viên, có được nguồn kinh phí để đầu tư phát triển. Việc tự chủ tài chính là việc cần thiết”.

Tính đến năm 2014, Bệnh viện Từ Dũ là một trong 6 bệnh viện của TP HCM thực hiện tự chủ tài chính hoàn toàn về kinh phí hoạt động thường xuyên. Các đơn vị này đều là những nơi dẫn đầu về chất lượng khám chữa bệnh và hệ số thu nhập tăng thêm của nhân viên y tế trên 2 lần. Tại những bệnh viện thực hiện tự chủ tài chính, có thể thấy có sự thay đổi lớn về tư duy và phương thức quản lý theo hướng xem người bệnh là khách hàng cần phải được phục vụ chu đáo nhất. Chẳng hạn như tại Bệnh viện Quận Bình Thạnh – bệnh viện mới thực hiện tự chủ tài chính hoàn toàn vào đầu năm 2015, Ban giám đốc Bệnh viện khẳng định: “Người bệnh là ân nhân của bác sĩ”.  

Bác sĩ Phạm Bảo Lâm, Giám đốc Bệnh viện Quận Bình Thạnh chia sẻ: “Các bác sĩ quan niệm người bệnh là chủ nhân, là ân nhân của thầy thuốc. Sự hài lòng của người bệnh là hạnh phúc của thầy thuốc. Phương châm ở đây là một bệnh nhân là một bác sĩ. Nghĩa là người bệnh đó thấy bác sĩ điều trị tốt thì nên chọn điều trị tiếp. Càng giao tiếp tốt, càng điều trị tốt thì bác sĩ yên tâm về thu nhập. Trung bình thu nhập bác sĩ từ 25-30 triệu/tháng, điều dưỡng từ 9-10 triệu/tháng”.

Hiện tại, tất cả các phòng khám bệnh và phòng nội trú của bệnh viện Bình Thạnh đều được trang bị máy lạnh. Bệnh nhân có thể đến khám trong những ngày nghỉ hoặc ngày lễ, thậm chí có thể yêu cầu bác sĩ chăm sóc tại nhà. Đây là một trong những cơ sở y tế có số thẻ bảo hiểm y tế rất cao. Quy mô  chỉ 100 giường bệnh, nhưng bệnh viện đã thu hút 200.000 thẻ bảo hiểm y tế, tương đương với một bệnh viện chuyên khoa tuyến cuối 1.000 giường. Hết quý I/2015, bệnh viện đã kết dư được 1,1 tỷ đồng mà không nhận ngân sách nhà nước.

Dù đã thực hiện được tự chủ tài chính hoàn toàn, nhưng các bệnh viện này cho biết vẫn còn gặp không ít khó khăn, chủ yếu là do giá viện phí hiện nay chưa tính đúng, tính đủ.

Bác sĩ Trần Phan Chung Thủy, Giám đốc Bệnh viện Tai mũi họng TP HCM cho biết: “Khó khăn của bệnh viện là cơ sở vật chất còn chật chội quá, đang chờ khu bên cạnh để mở rộng. Lúc đó mới khang trang hơn được. Cho nên chúng tôi chỉ làm trong khả năng có thể thôi. Bệnh viện rất mong sẽ được nhận khu đất để mở rộng. Khó khăn thứ hai là nếu giá viện phí được thu 100% theo Thông tư 04 thì sẽ tốt cho bệnh viện hơn nhiều”.

Nhìn nhận những thay đổi tích cực từ những bệnh viện thực hiện tự chủ tài chính nhưng những bệnh viện này chỉ chiếm một tỷ lệ nhỏ. Trong 94 đơn vị sự nghiệp y tế của TP HCM, chỉ có 6 đơn vị tự chủ hoàn toàn, còn lại 76 đơn vị tự chủ tài chính một phần và 12 đơn vị ngân sách thành phố đảm bảo toàn bộ kinh phí hoạt động. Có thể thấy, những đơn vị có thể tự chủ được tài chính có lợi thế là những bệnh viện chuyên khoa có đông lượt bệnh nhân cũng như chất lượng điều trị đã được khẳng định. Tuy nhiên, từ sự thành công của Bệnh viện quận Bình Thạnh cho thấy, ngay cả ở những bệnh viện đa khoa hoặc bệnh viện hạng 2 cũng có thể thành công trong tự chủ tài chính nếu có tư duy quản lý tốt và dám nghĩ dám làm.

Mới đây, trong một buổi làm việc tại TP HCM, lãnh đạo Bộ Y tế khẳng định có thể ngành Y tế sẽ đi tiên phong trong việc tính đúng, tính đủ giá dịch vụ. Đây có thể sẽ là một hướng đi có thể cởi trói để các bệnh viện thực hiện được tự chủ tài chính – con đường mà các đơn vị sự nghiệp công lập chắc chắn sẽ thực hiện./.