Hội chợ có còn nở rộ, phá nát không gian hồ Gươm dịp cuối tuần?

Thời điểm trước ngày 20/11/2023, trong một thời gian khá dài, vào những ngày cuối tuần, các gian hàng 2 bên hồ Hoàn Kiếm liên tục án ngữ trên vỉa hè, khiến cảnh sắc xung quanh hồ bị che lấp, thậm chí không gian bị phá nát bởi những khung sắt, lều bạt và sự ồn ào, hỗn tạp của hội chợ.

Nhiều người dân Thủ đô và du khách tản bộ qua đây không khỏi ngao ngán khi khu vực “trái tim của Thủ đô” thừa hoạt động hội chợ, thiếu không gian văn hoá thanh lịch của người Tràng An.

Thời điểm đó, gần nửa vòng hồ về phía quảng trường Đông Kinh Nghĩa Thục có hơn 60 gian hàng hội chợ, gần như che kín tầm nhìn mặt hồ. Do thiếu sự chọn lọc, tổ chức sắp xếp khoa học nên có những gian hàng bị bỏ không và nhiều người cùng bán 1 loại sản phẩm, dẫn đến cuộc cạnh tranh hỗn loạn về âm thanh khi các gian hàng đều bật loa kéo hết cỡ với đủ thể loại nhạc để thu hút sự quan tâm của khách hàng.

Đến cuối tuần này (ngày 25/11/2023), đã có sự thay đổi tích cực hơn tại khu vực phố đi bộ Hồ Gươm. Khu vực vẻ hè phố Lê Thái Tổ không còn gian hàng hội chợ nào. Việc đi lại, thưởng ngoạn cảnh sắc hồ Gươm trong tiết trời se lạnh và nắng vàng như mật của người dân và du khách đã thuận tiện hơn. Tuy nhiên, ở khu vực phố Đinh Tiên Hoàng vẫn nhếch nhác do ảnh hưởng của việc tổ chức sự kiện. 

Thắng cảnh hồ Gươm, tháp Rùa, tháp Bút, đài Nghiên và đền Ngọc Sơn là một quần thể Di tích đặc biệt cấp Quốc gia. Việc tổ chức phố đi bộ cuối tuần tại đây giúp khu vực này có “không gian riêng” để lấp lánh giá trị của “trầm tích lịch sử”, là điểm nhấn quan trọng để thu hút khách du dịch. Nhiều ý kiến cho rằng, quận Hoàn Kiếm và Sở Văn hoá Hà Nội cần quy hoạch và có kế hoạch kỹ càng cũng như quy định cụ thể, chặt chẽ hơn để các sự kiện trong không gian phố đi bộ Hoàn Kiếm thực sự là các hoạt động văn hóa, góp phần quảng bá những nét đẹp của Thủ đô và đất nước tới du khách.

Theo đại biểu Quốc hội- Bùi Hoài Sơn - Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa, giáo dục của Quốc hội, để có được thành phố sáng tạo thì phải có những không gian sáng tạo, phải có môi trường và những con người tâm huyết để hỗ trợ sự sáng tạo. Thời gian qua, Hà Nội đã xây dựng được một số không gian sáng tạo, trong đó có phố đi bộ Hồ Gươm và đã truyền cảm hứng cho nhiều địa phương khác làm theo.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện đã bộc lộ những mặt trái, cần có giải pháp khắc phục để khu vực hồ Gươm thực sự trở thành không gian sáng tạo. Hà Nội là trung tâm của cả nước và Hồ Gươm là trái tim của Thủ đô. Cách thức ứng xử với khu vực phố đi bộ hồ Gươm phải thực sự tôn trọng những giá trị văn hóa, tôn trọng nhu cầu, nguyện vọng trải nghiệm văn hóa của người dân Thủ đô cũng như du khách.

“Chúng ta thấy buồn khi đôi khi những không gian văn hóa bị những yếu tố về kinh tế chi phối, làm ảnh hưởng đến những giá trị văn hóa, lịch sử, ảnh hưởng đến những mong muốn, nhu cầu được hưởng thụ tinh hoa của du khách. Chúng ta có thể thông cảm và hiểu rằng, có rất nhiều áp lực đối với khu vực phố đi bộ Hồ Gươm khi rất nhiều các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, thậm chí là các địa phương khác đều mong muốn được quảng bá hình ảnh sản phẩm của mình tại một khu vực dễ thu hút được nhiều sự quan tâm của du khách trong nước và quốc tế. Tuy nhiên, không nên biến không gian phố đi bộ trở thành một nơi trưng bày các sản phẩm hàng hóa, ảnh hưởng đến vẻ đẹp cổ kính của Hồ Gươm" - ông Sơn nói.

Vị đại biểu Quốc hội cũng nhấn mạnh, chắc chắn phải nghĩ đến các quy hoạch, kế hoạch để gìn giữ vẻ đẹp của không gian phố đi bộ. Chính vì thế, trong các quy hoạch, kế hoạch, Thành phố Hà Nội phải có các quy định rất rõ ràng, cụ thể.

Ví dụ, đối với không gian phố đi bộ hồ Gươm, khi phê duyệt bất kỳ một kế hoạch nào thì cũng phải xem xét xem, liệu việc bố trí các gian hàng, gian trưng bày hay là tổ chức các hoạt động nào đó có phù hợp với văn hóa và lịch sử của di tích không? Khi đã có được khung tiêu chí như vậy sẽ giải quyết được những áp lực đến từ các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp hay các địa phương khác. Từ đó các hoạt động của khu vực hồ Gươm trở nên tốt hơn, tôn vinh được những giá trị văn hóa hơn.

"Bất kỳ khu vực nào cũng có sức chịu tải của nó. Do vậy, dù không gian đẹp đến mấy, dù có nhiều hoạt động có ý nghĩa đến mấy nhưng nếu để quá tải thì cũng ảnh hưởng không tốt đến cảnh quan. Chúng ta rất cần có sự điều tiết tốt hơn trong việc tổ chức các hoạt động ở khu vực phố đi bộ hồ Gươm. Rõ ràng cần phải có sự phối hợp giữa UBND quận Hoàn Kiếm và Sở Văn hóa Hà Nội để từ đó có được sự hài hòa trong việc tổ chức các hoạt động, đồng thời tôn vinh được những giá trị của di sản”- ông Bùi Hoài Sơn chia sẻ.

Còn theo đại biểu Quốc hội Nguyễn Quang Huân, Ủy viên Ủy ban Khoa học- Công nghệ và Môi trường của Quốc hội: “Du lịch là thành tố quan trọng của công nghiệp văn hóa, tốt nhất là phải lồng ghép với phát triển xanh. Với khu vực phố đi bộ hồ Gươm phải có quy hoạch và xây dựng chiến lược cụ thể. Đành rằng chúng ta đang cần kiếm tiền nhưng phải kiềm tiền một cách bền vững và tôn trọng những giá trị văn hóa và lịch sử".