Năm 2013, giảm gần 40% trường hợp tuyên án không rõ ràng

Sáng 14/1, tại Hà Nội, Tòa án Nhân dân Tối cao tổ chức hội nghị tổng kết công tác tòa án năm 2013 và triển khai công tác năm 2014; vinh danh thẩm phán mẫu mực, thẩm phán tiêu biểu. Chủ tịch nước Trương Tấn Sang, Trưởng Ban Chỉ đạo cải cách tư pháp Trung ương dự và phát biểu chỉ đạo hội nghị.

Một trong 10 hoạt động nổi bật của ngành Tòa án trong năm 2013 là Tổng kết 8 năm thực hiện Nghị quyết 49-NQ/TW của Bộ Chính trị trong ngành TAND (Ảnh:toaan.gov.vn)

Phát biểu khai mạc hội nghị, ông Trương Hòa Bình, Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao nhấn mạnh, năm qua, hoạt động của ngành tòa án có nhiều chuyển biến tích cực, nhất là trong công tác giải quyết, xét xử các loại vụ án. Đồng thời, ngành Tòa án đã hoàn thành nhiều yêu cầu, chỉ tiêu Nghị quyết số 37 đề ra như: Không để xảy ra kết án oan người không có tội; tăng cường tranh tụng tại phiên tòa; đẩy mạnh tổ chức các phiên tòa xét xử lưu động; làm tốt công tác hòa giải trong quá trình giải quyết các vụ việc dân sự; đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng của công tác giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm và triển khai có hiệu quả các nhiệm vụ cải cách tư pháp.

Bên cạnh đó, công tác thi đua, khen thưởng, hợp tác quốc tế, ứng dụng công nghệ thông tin được đẩy mạnh..., góp phần nâng cao hiệu quả các mặt công tác của ngành Tòa án.

Năm 2013, Tòa án các cấp đã giải quyết được 364.819 vụ án các loại trong tổng số gần 396.000 vụ án đã thụ lý. So với năm 2012, ngành đã giải quyết tăng gần 32.000 vụ. Chỉ tiêu xét xử các loại vụ án tiếp tục được đảm bảo; Khắc phục cơ bản tình trạng để các vụ án quá thời hạn giải quyết theo quy định của pháp luật. Các trường hợp tuyên án không rõ ràng giảm gần 40%. Chất lượng giải quyết, xét xử các loại vụ án tiếp tục được đảm bảo và nâng lên. Công tác giám đốc, kiểm tra và giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm tăng 3,3% so với yêu cầu Nghị quyêt số 37 đề ra. Công tác giám đốc, kiểm tra của tòa án cấp trên đối với tòa án cấp dưới được duy trì thường xuyên và nghiêm túc.

Trong công tác xây dựng pháp luật, Tòa án Nhân dân Tối cao đã triển khai xây dựng, hoàn thiện 3 dự án Luật, 3 dự án Pháp lệnh và đóng góp ý kiến đối với nhiều dự án Luật, Pháp lệnh... Tuy nhiên, trong hoạt động của ngành Tòa án còn tồn tại một số hạn chế như: tỷ lệ các bản án bị hủy, sửa do lỗi chủ quan của Thẩm phán tuy có giảm nhưng chưa được như mong muốn, nhất là trong giải quyết các vụ án hành chính; tỷ lệ giải quyết các vụ án hành chính chưa đạt chỉ tiêu công tác xét xử; chưa khắc phục triệt để việc bản án tuyên không rõ ràng.

Năm 2014, ngành Tòa án tiếp tục triển khai nghiêm túc các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội về công tác tư pháp và cải cách tư pháp gắn với việc thực hiện yêu cầu của cải cách tư pháp; tiếp tục xác định việc đổi mới thủ tục tranh tụng tại phiên tòa theo hướng thực chất, đảm bảo dân chủ, công khai, đúng quy định của pháp luật. Ông Bùi Ngọc Hòa, Phó Chánh án thường trực Tòa án Nhân dân Tối cao cho biết: "Ngành Tòa án tiếp tục đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lương giải quyết, xử các loại vụ án, đảm bảo các phán quyết của Tòa án đúng pháp luật, thực sự mạng lại công lý cho xã hội. Không để xảy ra việc kết án oan người không có tội hoặc bỏ lọt tội phạm. Tăng cường tổ chức các phiên toà xét xử lưu động. Hạn chế đến mức thấp nhất các trường hợp trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung không đúng quy định của pháp luật".

Phát biểu tại hội nghị, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang biểu dương những kết quả Toà án Nhân dân các cấp đạt được trong năm qua, nhất là hoạt động xét xử các vụ án lớn đúng người, đúng tội đã tạo được niềm tin của nhân dân vào công lý, vào hiệu quả của công tác đấu tranh với các loại tội phạm, chống oan, sai và chống bỏ lọt tội phạm.

Bên cạnh đó, Chủ tịch nước cũng chỉ rõ những tồn tại cần khắc phục của ngành Tòa án đó là một số chỉ tiêu nhiệm vụ chưa đạt đầy đủ so với yêu cầu của Nghị quyết số 37 của Quốc hội; trình độ chuyên môn nghiệp vụ, tinh thần trách nhiệm của một bộ phận cán bộ, nhân viên Toà án vẫn còn hạn chế, ch­ưa đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công tác xét xử có trường hợp tiêu cực, sa sút phẩm chất đạo đức, vi phạm pháp luật bị xử lý kỷ luật... Việc thực hiện một số nhiệm vụ về cải cách tư pháp nhìn chung còn chậm so với yêu cầu...

Chủ tịch nước nhấn mạnh, năm 2014, nhiệm vụ đặt ra hết sức nặng nề đối với Tòa án các cấp, nhất là Tòa án đã được thể chế cụ thể trong  Hiến pháp (sửa đổi). Chủ tịch nước khẳng định: Tòa án là cơ quan xét xử của nước CHXHCN Việt Nam, thực hiện quyền tư pháp. Tòa án Nhân dân có nhiệm vụ bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ pháp chế XHCN, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân. 

Để cụ thể hóa các quy định của Hiến pháp, cũng như để Tòa án thể hiện được “vị thế” đó Chủ tịch nước yêu cầu ngành Tòa án phải làm rõ hơn nội hàm quyền tư pháp trong các giai đoạn điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án; việc đảm bảo áp dụng thống nhất pháp luật và phát triển án lệ; hoàn thiện thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm theo hướng quy định chặt chẽ các căn cứ kháng nghị; cần tiếp tục nghiên cứu một cách có hệ thống, toàn diện về thẩm quyền của Tòa án, của Hội đồng xét xử, nhất là Hội đồng xét xử giám đốc thẩm để thể chế hóa trong Luật Tổ chức Tòa án Nhân dân và các luật về tố tụng, đặc biệt là triển khai hiệu quả các Nghị quyết của Quốc hội có liên quan trực tiếp tới nhiệm vụ của Tòa án Nhân dân các cấp.

Chủ tịch nước đề nghị: “Trước hết, Ban cán sự đảng, Lãnh đạo Tòa án Nhân dân Tối cao cần phải chỉ đạo sâu sát đối với Tòa án Nhân dân các cấp trong quá trình triển khai thực hiện, gắn với yêu cầu, nhiệm vụ cải cách tư pháp, trong đó đặc biệt chú trọng việc thực hiện Nghị quyết số 49 của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020 và Kết luận số 79 của Bộ Chính trị. Ngoài ra, cần tập trung thực hiện các giải pháp có tính đột phá về tăng cường tranh tụng tại phiên tòa; đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao phẩm chất đạo đức, bản lĩnh, trình độ lý luận chính trị, chuyên môn nghiệp vụ và tinh thần trách nhiệm, ý thức phục vụ nhân dân cho cán bộ, nhân viên và kỹ năng xét xử cho đội ngũ Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra kỷ luật công vụ và công tác giám đốc việc xét xử của Toà án cấp trên đối với các Toà án cấp dưới; thực hiện tốt công tác tổng kết kinh nghiệm xét xử, đảm bảo áp dụng thống nhất pháp luật; việc ban hành Nghị quyết, Quyết định giám đốc thẩm của Tòa án Nhân dân Tối cao phải đạt được các chuẩn mực pháp lý, kịp thời tháo gỡ những vấn đề vướng mắc trong thực tiễn xét xử và có giá trị hướng dẫn áp dụng thống nhất trong cả nước các quy định của pháp luật”.

Để làm được điều đó, Chủ tịch nước cho rằng, ngành Tòa án phải chú trọng đến công tác xây dựng đội ngũ cán bộ, nhân viên Tòa án trong sạch, vững mạnh. Tiếp tục triển khai thực hiện nghiêm túc Chỉ thị số 03 ngày 14/5/2011 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh và Nghị quyết TW 4 (khóa XI) về “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”. Đặc biệt là đẩy mạnh thực hiện nhiệm vụ cải cách tư pháp.

CTN Trương Tấn Sang nêu rõ, sắp tới đây Bộ Chính trị sẽ nghe báo cáo và cho ý kiến về kết quả 8 năm thực hiện Nghị quyết số 49 của Bộ Chính trị về Chiến lược cải cách tư pháp. Trên cơ sở đó, Ban cán sự Đảng, Lãnh đạo Tòa án Nhân dân Tối cao rà soát các nội dung, nhiệm vụ thuộc trách nhiệm, trong đó cần đặc biệt quan tâm việc đổi mới tổ chức Tòa án Nhân dân Tối cao theo hướng tinh gọn với đội ngũ Thẩm phán là những chuyên gia đầu ngành về pháp luật, có kinh nghiệm xét xử lâu năm; đổi mới việc tổ chức phiên tòa xét xử, xác định rõ hơn nhiệm vụ, quyền hạn của các chủ thể tham gia tố tụng theo hướng bảo đảm công khai dân chủ, công bằng, nghiêm minh và vì công lý; nghiên cứu xác định rõ nội hàm và xây dựng cơ chế để Tòa án Nhân dân thực hiện đầy đủ quyền tư pháp; hoàn thiện cơ chế để nâng cao chất lượng và hiệu quả tranh tụng, kết hợp kết quả điều tra tố tụng và tranh tụng tại tòa, coi đây là khâu đột phá quan trọng của cải cách tư pháp và tổ chức thực hiện tốt các điều ước quốc tế mà Việt Nam đã tham gia đồng thời chủ động tham gia các hội nghị, diễn đàn tư pháp quốc tế. 

Nhân dịp này, Chủ tịch nước Trương Tấn Sang trao Huy hiệu 40 năm tuổi Đảng cho ông Trương Hòa Bình, Bí thư Trung ương Đảng, Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao; trao Huân chương Độc lập hạng Nhì cho Tòa án Nhân dân tỉnh Quảng Ninh và trao Bằng chứng nhận cho các Thẩm phán được vinh danh là Thẩm phán mẫu mực./.