Quảng Nam: Đồng bào Cơ Tu làm nhà Gươl đón năm mới

Trong những ngày cuối năm, không khí Tết vùng cao lại khẩn trương hơn bao giờ hết. Không khí xuân đã len lỏi mọi bản làng. Chuẩn bị đón năm mới cũng là lúc đồng bào làng Ganil, xã Axan, huyện miền núi Tây Giang, tỉnh Quảng Nam chào đón sự kiện khánh thành Gươl mới (nhà sinh hoạt cộng đồng thôn).

Dù công việc cuối năm bận rộn, nhưng hầu hết cán bộ các ban ngành huyện đến dự lễ khánh thành Gươl của thôn đông đủ. Có những người con học tập công tác tại các nơi khác cũng về. Sau gần 1 năm thi công, công trình này đã hoàn thành. Buổi lễ khánh thành Gươl mới, bà con trong thôn ai ai cũng phấn khởi.

Làng Ganil nhìn từ trên cao

Dù trời mưa nhưng thôn vẫn tổ chức đêm văn nghệ, các chị phụ nữ trong thôn tự dàn dựng các tiết mục múa hát. Đặc biệt thôn còn tổ chức hội thi trống chiêng với sự tham gia của 7 thôn lân cận, rồi Đội Văn nghệ quần chúng của Trung tâm Văn hóa-Thể thao huyện lên phục vụ cho bà con.

Già làng Hốil Nhức cho biết: "Năm nay, mừng Gươl mới, cũng là mừng năm mới nữa, dân làng mình làm con bò đực, con trâu đực to để cúng Giàng cầu mong mưa thuận gió hòa, bà con làm ăn may mắn, no đủ, ít bệnh tật và đặc biệt là mừng thôn mình được chọn phát động xây dựng thôn nông thôn mới theo chủ trương của Bí thư  huyện Liếc, Chủ tịch huyện-Mia".

"Thôn Ganil mình được giờ được đầu tư khang trang. Trước đây bà con ở rải rác dọc con suối Axan, huyện nhà quan tâm san ủi mặt bằng, nước sạch, bố trí lại dân cư nên thôn mới có như ngày hôm nay. Mình luôn vận động bà con chung tay xây dựng thôn sạch sẽ, văn hóa. Mình cảm ơn nhà nước quan tâm làm trường học, trạm y tế, nhà vệ sinh, đường bê tông. Cảm ơn huyện, xã hỗ trợ làm Gươl, nhất là Bí thư Liếc đấy..." - anh Pơloong Rới, Trưởng thôn hồ hởi.

Đâm trâu mừng Gươl mới

Gươl thôn Ganil được khởi công xây dựng đầu tháng 9/2015, đến đầu tháng 1/2016 hoàn thành với tổng trị giá trên 230 triệu đồng. Trong đó, người dân đóng góp trên 1.500 ngày công từ khâu vận chuyển gỗ, mây, tre về làm và có các nghệ nhân trong thôn cùng các thôn khác tham gia điêu khắc. Sau gần 5 tháng thi công, công trình này đã hoàn thành đúng vào dịp mừng Đảng, đón Xuân Bính Thân 2016.

Thôn Ganil là một trong những thôn đi đầu của xã Axan trên lĩnh vực phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo và xây dựng đời sống văn hóa khu dân cư. Toàn thôn có 77 hộ với 357 nhân khẩu. Đa số người dân ở đây sống chủ yếu dựa vào cây lúa nước, những năm qua an ninh lương thực tại chỗ luôn đảm bảo.

Toàn thôn có 22,3 ha lúa nước, 2,7 ha lúa rẫy (Ba trăng). Ngoài các loại cây bản địa (đẳng sâm, chuối, sắn) thì bà con còn trồng các loại cây mới có giá trị kinh tế như táo mèo, bời lời đỏ... Đặc biệt, người dân có ý thức bảo vệ rừng và không phát rừng già làm nương rẫy. Đến nay, thôn Ganil được công nhận là thôn văn hóa. 

Việc xây dựng Gươl là một trong những nét văn hóa độc đáo của đồng bào Cơ Tu, nhằm bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc. Đây là Gươl thứ 5/8 thôn của xã Axan được phục dựng lại trên mặt bằng tái định cư mới.   

Ông Pơloong Đinh, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã cho biết: "Đây là điểm dân cư ban đầu hết sức khó khăn. Bà con sống rải rác bên những thửa ruộng bậc thang, hay dọc các triền núi. Đến nay, 77 hộ ở đây đã có nhà ở ổn định, khang trang sạch đẹp. Gươl của thôn là sự quyết tâm bảo tồn các giá trị văn hóa Cơ Tu”./.