Rất khó thực hiện phạt người không đeo khẩu trang nơi công cộng

Cụ thể, tại Điểm a, Khoản 1, Điều 12, Nghị định 117 quy định, phạt tiền từ 1-3 triệu đồng đối với hành vi không thực hiện biện pháp bảo vệ cá nhân đối với người tham gia chống dịch và người có nguy cơ mắc bệnh dịch theo hướng dẫn của cơ quan y tế. Tuy nhiên tại Hà Nội, việc triển khai gặp nhiều vướng mắc.

Hiểu đối tượng mà Nghị định 117 nhắc đến vẫn còn mơ hồ

Trao đổi về công tác triển khai Nghị định mới, bà Lê Thị Thanh Bình – Trưởng phòng Y tế quận Hà Đông cho biết: “Khi Nghị định 117 được ban hành và có hiệu lực, chúng tôi đã làm việc với phòng Tư pháp để phân tích rõ đối tượng xử phạt hành chính. Cụ thể phạt tiền từ 1 đến 3 triệu đồng đối với người tham gia chống dịch và người có nguy cơ mắc bệnh dịch theo hướng dẫn của cơ quan y tế. Tuy nhiên có một số vướng mắc như sau: Phạt không đeo khẩu trang tức là không thực hiện biện pháp phòng hộ cá nhân là đúng, nhưng áp dụng với 2 đối tượng cụ thể, một là người tham gia chống dịch, hai là người có nguy cơ mắc bệnh dịch theo hướng dẫn của cơ quan y tế.

Vậy hiểu đúng nghĩa, đó là những người trong khu cách ly, trong các ổ dịch hoặc trong phạm vi đang thực hiện các biện pháp phòng chống dịch mà cơ quan y tế có hướng dẫn. Chẳng hạn như thời điểm tháng 5, khi thực hiện Chỉ thị 16 giãn cách xã hội của Thủ tướng Chính phủ. Thời điểm đó, cả nước như một ổ dịch, vì thế bắt buộc mọi người phải đeo khẩu trang khi ra đường đó là một sự chỉ đạo, một sự hướng dẫn cụ thể. Do đó, nếu áp hành vi không đeo khẩu trang nơi công cộng với đối tượng chưa rõ vào chế tài xử phạt như hiện nay là điều rất khó khăn và không có sức thuyết phục với người dân”.

Khó khăn trong vấn đề xử phạt hành chính

Cũng theo bà Lê Thị Thanh Bình – Trưởng phòng Y tế quận Hà Đông: “Nếu như trước đây, việc áp dụng Nghị định 176 xử phạt hành chính đối với người không đeo khẩu trang nơi công cộng sẽ dễ dàng thực hiện hơn. Ở Hà Đông, trong tháng 8, tháng 9 vừa qua đã xử phạt gần 500 trường hợp không đeo khẩu trang nơi công cộng. Với mức xử phạt thấp từ 100.000-500.000 đồng người có thẩm quyền sẽ xé phiếu xử phạt tại chỗ.

Hiện với mức phạt lớn như vậy không thể xử phạt đơn thuần được. Từ khi thực hiện Nghị định 117, Hà Đông đã thành lập 3 đoàn (1 đoàn 6 người) thường xuyên tổ chức kiểm tra việc chấp hành các quy định tại các điểm đông người như siêu thị, chợ, bệnh viện và các cơ sở khám chữa bệnh, bến xe. Cho đến hiện tại, chưa xử phạt trường hợp nào theo chế tài mới”.

Bên cạnh đó, bà Lê Thị Thanh Bình cũng chỉ ra những vướng mắc khi xử phạt hành chính với số tiền từ 1-3 triệu đồng: “Quy trình xử phạt hành chính với đối tượng vi phạm trải qua nhiều bước. Đầu tiên là lập văn bản vi phạm, sau đó trình người có thẩm quyền ban hành quyết định xử phạt, rồi tống đạt quyết định này đến người vi phạm. Trong quy định thiết lập văn bản vi phạm hành chính, một là người vi phạm phải có hành vi vi phạm, hai là xác định rõ thân nhân, địa chỉ của người vi phạm. Vậy áp vào Nghị định 117, những người đang đi ngoài đường nếu như không xuất trình các loại giấy tờ cần thiết như chứng minh thư rất khó để thiết lập văn bản xử phạt.

Và trường hợp này cũng rất khó áp dụng hình thức phạt nguội. Bởi phải ghi hình được hành vi vi phạm, sau đó mời đương sự đến để công nhận hành vi đó. Do đó, cần có sự vào cuộc của cơ quan công an trong việc xác minh cá nhân không đeo khẩu trang trên hình là ai, cư trú ở đâu thì mới có thể xử phạt được”.

Người dân chưa biết tới Nghị định 117

Trao đổi về vấn đề này, ông Đoàn Văn Việt – Giám đốc Trung tâm Y tế quận Hoàn Kiếm cho biết: “Từ khi thực hiện Nghị định mới của Chính phủ, Hoàn Kiếm chưa xử phạt trường hợp nào mà chủ yếu tuyên truyền và nhắc nhở là chính. Vì thế, 13 chốt trực ở xung quanh Hồ Hoàn Kiếm được tăng cường, với những ai không đeo khẩu trang không cho vào khu vực phố đi bộ. Trong tuyến phố đi bộ có 6 đoàn của Ban chỉ đạo Quận thường xuyên nhắc nhở người dân tuân thủ nghiêm ngặt việc đeo khẩu trang.

Theo ghi nhận của chúng tôi, chỉ có 50% người dân thực hiện nghiêm túc, số còn lại do thói quen hoặc chủ quan đã tháo khẩu trang không sử dụng. Tôi nghĩ rằng chỉ nên dừng ở mức phạt 300.000 - 500.000 đồng đối với cá nhân không đeo khẩu trang để tạo sự răn đe, bởi mức phạt hiện tại quá nặng rất khó xử lý tại chỗ”.

Ông Nguyễn Tấn Vinh, nhiếp ảnh gia Bờ Hồ cho biết: “Ngày cuối tuần, tôi thường xuyên vào tuyến phố đi bộ chụp ảnh. Theo quan sát, tôi thấy người dân thực hiện việc đeo khẩu trang chưa nghiêm mặc dù có các chốt trực ở xung quanh hồ rất nhiều. Có nhiều người tỏ ra thờ ơ với lý do chủ quan là dịch đã tạm yên ắng nên dù có khẩu trang cũng không dùng. Cũng có nhiều người không biết tới Nghị định mới với mức phạt nặng từ 1 triệu – 3 triệu. Bản thân tôi nghĩ rằng nên điều chỉnh mức phạt đối với cá nhân không đeo khẩu trang nơi công cộng, hiện tại phạt nặng nhưng khó xử lý dứt điểm”.

Bà Nguyễn Thị Minh (Hà Đông) cho biết: “Tôi chưa biết tới Nghị định 117, bởi cứ mỗi lúc ra khỏi nhà tôi luôn có thói quen đeo khẩu trang, vì thế tôi cũng chẳng để ý tới mức xử phạt hiện tại. Tuy nhiên tôi thấy ở một số chợ dân, cụ thể là chợ Hà Đông, mặc dù có đoàn đi nhắc nhở mọi người trong và ngoài chợ phải sử dụng khẩu trang, nhưng hễ đoàn đi thì họ lại mở ra”./.