Thách thức trong điều trị cai nghiện bằng Methadone

Điều trị người nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone đang là liệu pháp hiệu quả nhất hiện nay, vừa giúp họ từ bỏ được ma túy, vừa hạn chế sự lây nhiễm HIV. Đây là lý do quan trọng khiến tỷ lệ nhiễm mới HIV qua đường tiêm chích giảm rõ rệt trong thời gian qua.

Tuy nhiên, toàn bộ nguồn thuốc Methadone ở Việt Nam hiện nay là do các tổ chức quốc tế tài trợ. Vậy chương trình Methadone sẽ ra sao khi phải đối mặt với một thách thức lớn là đến năm 2015, kinh phí tài trợ sẽ giảm tới 70%?

Điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone (Ảnh: KT)

Cuộc sống có ý nghĩa hơn khi uống Methadone

Anh Nguyễn Minh Quân, năm nay 31 tuổi ở quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng, từng nghiện ma túy từ năm 2000 và khi đó, mỗi ngày anh phải tiêu tốn 150.000 đồng để mua heroin. Sau hơn 8 năm ngập chìm trong ma túy, anh Quân đã tìm lại chính mình khi được điều trị Methadone tại cơ sở quận Lê Chân. Duy trì uống thuốc Methadone mỗi ngày một lần, anh đã từ bỏ được ma túy, lấy vợ và sinh một cháu trai khỏe mạnh.

Anh Nguyễn Minh Quân tâm sự: “Từ khi được uống Methadnone, cuộc sống của tôi thay đổi rất nhiều, sức khỏe tốt lên. Trước đây, do nghiện ma túy nên tôi không tìm được việc làm, nhưng sau khi uống Methadone thì tôi kiếm được việc làm tự nuôi sống bản thân, thu nhập hiện nay 5 triệu đồng/tháng. Tôi thấy cuộc sống của mình tốt hơn rất nhiều và có ý nghĩa hơn”.

Cơ sở điều trị Methadone quận Lê Chân là cơ sở đầu tiên của thành phố Hải Phòng và cả nước, hiện đang điều trị cho 535 người nghiên ma túy. Chị Đặng Thanh Tâm, cán bộ cơ sở điều trị Methadone Lê Chân cho biết, hầu hết những người đang điều trị bằng liệu pháp Methadone tại đây đã từ bỏ được ma túy, tìm được việc làm ổn định và có 4 đôi nam nữ lấy nhau, sinh con sau một thời gian điều trị. Hiện nay họ vẫn duy trì uống thuốc tại cơ sở ngày 1 lần.

Điều mà chị Tâm trăn trở nhất hiện nay là kinh phí của dự án điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng Methadone đang giảm dần và sẽ giảm mạnh vào năm 2015.

Đã có nguồn Methadone trong nước

Hiệu quả từ liệu pháp Methadone đã và đang được khẳng định tại 25 cơ sở điều trị ở 14 tỉnh, thành phố, với gần 15.000 người được uống Methadone mỗi ngày. Kinh phí đầu tư cho mỗi người điều trị bằng Methadone gần 6 triệu đồng/năm, thấp hơn nhiều so với số tiền gần 90 triệu đồng để sử dụng ma túy của trung bình mỗi người nghiện. Bên cạnh đó, còn góp phần đảm bảo an ninh trật tự và giảm được nguy cơ lây nhiễm HIV vì người điều trị không còn tiêm chích ma túy.

Ông Phạm Đức Mạnh, Phó Cục trưởng Cục phòng chống HIV/AIDS (Bộ Y tế) cho biết, trước thực trạng nguồn viện trợ cho phòng chống HIV nói chung và dự án điều trị Methadone nói riêng ngày một giảm, nước ta đã thực hiện thí điểm xã hội hóa tại 2 cơ sở Methadone tại Hải Phòng và Lào Cai thông qua việc người được điều trị đóng góp 15.000 đồng/1 ngày.

Ông Phạm Đức Mạnh cho biết thêm: “Đối với các nguồn lực đang giảm như vậy, chúng ta phải ưu tiên. Với điều trị Methadone, nguồn thuốc là quan trọng nhất. Để đảm bảo nguồn này, trong giai đoạn tới phải có nguồn thuốc sản xuất trong nước để giảm giá thành và giảm tối đa tiền mua thuốc. Đó là giải pháp khi nguồn viện trợ giảm tới 70% vào năm 2015”.

Vừa qua, Chính phủ cho phép 5 doanh nghiệp dược trong nước được sản xuất thuốc Methadone và đến nay Công ty cổ phần dược Trung ương Vidipha đã được cấp phép lưu hành thuốc tại Việt Nam. Năm 2015, thuốc Methadone sản xuất trong nước sẽ được đưa vào sử dụng để đạt mục tiêu điều trị cho khoảng 80.000 người. Giá thành thuốc khoảng 700.000 đồng/lít, bằng 2/3 so với giá thuốc nhập khẩu.

Bộ Y tế, Bộ Công an và Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội cũng đã tính đến phương án quản lý nghiêm ngặt thuốc Methadone sản xuất trong nước, vì dù sao đây vẫn là chất gây nghiện.

Về bản chất, uống thuốc Methadone mỗi ngày 1 lần, không tăng liều là để thay thế các chất dạng thuốc phiện, giảm kinh phí và giảm nguy cơ lây nhiễm HIV cho người nghiện./.