Thời điểm “vàng” để Việt Nam bứt phá trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo và bán dẫn

Tại hội thảo Doanh nghiệp và thế hệ trẻ trước làn sóng công nghệ trí tuệ nhân tạo và công nghệ bán dẫn trong khuôn khổ Ngày hội Đổi mới sáng tạo Việt Nam 2024 diễn ra ngày 1-2/10, các đại biểu có chung đánh giá Việt Nam đang hội tụ những yếu tố thuận lợi cho sự phát triển trí tuệ nhân tạo và bán dẫn.

Việt Nam đang hội tụ đủ yếu tố thuận lợi

Cụ thể, Việt Nam có nguồn nhân lực trẻ đầy nhiệt huyết, có năng lực tiếp cận khoa học công nghệ và các lĩnh vực STEM (khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học) được đánh giá cao.

Bên cạnh đó, Việt Nam cũng đang tích cực đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành trí tuệ nhân tạo và bán dẫn. Hơn nữa, Việt Nam có thị trường tiềm năng với các nhu cầu ứng dụng trí tuệ nhân tạo và bán dẫn rất lớn trong các lĩnh vực, như sản xuất, chăm sóc sức khỏe, giáo dục, nông nghiệp và du lịch.

Các ý kiến cũng đánh giá cao các chính sách hỗ trợ tích cực của Chính phủ, như ban hành Chiến lược phát triển lĩnh vực trí tuệ nhân tạo từ năm 2021; Chiến lược quốc gia phát triển ngành công nghiệp bán dẫn; Chương trình Phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030. Hơn nữa, Chính phủ cũng đang tăng cường hợp tác với các quốc gia phát triển trên thế giới để cùng đào tạo nguồn nhân lực cho ngành công nghiệp bán dẫn và trí tuệ nhân tạo.

Theo bà Becky Fraser, Phó Chủ tịch phụ trách quan hệ Chính phủ, Tập đoàn Qualcomm, công nghệ trí tuệ nhân tạo và bán dẫn đang thay đổi cả thế giới. Việt Nam không thể ở ngoài “cuộc chơi” này.

Cụ thể, công nghệ trí tuệ nhân tạo đang tạo ra những giải pháp mới cho nhiều lĩnh vực, từ chăm sóc sức khỏe, giáo dục, nông nghiệp đến sản xuất… và ngành bán dẫn là nền tảng cho sự phát triển của trí tuệ nhân tạo. Việt Nam cũng nhận thức rõ về vai trò quan trọng của hai lĩnh vực này và đang chủ động xây dựng một hệ sinh thái phát triển bền vững.

Bà Becky Frasercho biết công nghệ trí tuệ nhân tạo phát triển trong thiết bị sẽ thay đổi cuộc sống của chúng ta. Hơn nữa, các thiết bị được tích hợp trí tuệ nhân tạo hiện đã rất an toàn, bền vững và ổn định hơn.

“Chúng cũng góp phần giảm việc tiêu thụ năng lượng của các trung tâm dữ liệu lớn đồng thời tăng hiệu quả điện toán đám mây. Ở thời điểm này, công nghệ trí tuệ nhân tạo tích hợp trong laptop, xe điện, smartphone là những mảng thị trường tiềm năng”, bà Becky Fraser chia sẻ.

Trong khi đó, tiến sỹ Ettikan Karuppiah, Giám đốc/Chuyên gia công nghệ khu vực châu Á-Thái Bình Dương, Tập đoàn NVIDIA, nhấn mạnh về thế hệ tiếp theo của Gen AI sẽ là một cuộc cách mạng.

Ông cho biết NVIDIA đang cố gắng kết nối các nhà sáng tạo (như Google, Facebook, các startup…) cùng tham gia vào tiến trình này. Theo đó, nhiều phát minh mới đã xuất hiện nhờ trí tuệ nhân tạo tạo sinh, trong đó các công ty Việt Nam cũng tạo ra nhiều sản phẩm trí tuệ nhân tạo có giá trị thương mại.

Thách thức để bứt phá

Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, hiện nay, Việt Nam đã hình thành được một hệ sinh thái bán dẫn, trí tuệ nhân tạo có quy mô lớn trong khu vực với sự tham gia của Google, Meta, NVIDIA, AMD, Qualcomm, Intel, Amkor... và rất nhiều doanh nghiệp công nghệ cao trong ngành điện tử.

Về phía Chính phủ, Việt Nam đã từng bước hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về đầu tư để tạo môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp công nghệ cao và trong lĩnh vực bán dẫn, trí tuệ nhân tạo.

Ngoài ra, Chính phủ cũng sẽ sớm ban hành Nghị định về việc thành lập, quản lý và sử dụng Quỹ hỗ trợ đầu tư trong năm 2024 để hỗ trợ đầu tư cho các doanh nghiệp trong lĩnh vực bán dẫn, trí tuệ nhân tạo và công nghệ cao.

Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng Việt Nam cũng đối mặt với một số thách thức để có thể thực sự bứt phá trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo và bán dẫn. Cơ bản nhất là sự thiếu hụt kỹ sư chuyên nghiệp. Hiện nay, số lượng kỹ sư trí tuệ nhân tạo và bán dẫn còn hạn chế, chưa đáp ứng được nhu cầu tăng trưởng nhanh chóng của thị trường. Do đó, Việt Nam cần có những chính sách thu hút và đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao.

Một điểm nghẽn nữa cần được tháo gỡ, đó là các chương trình đào tạo chưa theo kịp tốc độ tăng trưởng công nghệ. Vì vậy, các cấp quản lý cần có những chương trình đào tạo mới, hiệu quả hơn và đưa chuẩn vào các cấp học ngay từ đầu. Tuy nhiên, điều này đòi hỏi lực lượng giảng viên có kinh nghiệm thực tế.

Ông Trần Đăng Hoà, Chủ tịch FPT IS, Tập đoàn FPT kiêm Chủ tịch FPT Semiconductor nhấn mạnh vai trò quan trọng của việc đào tạo nhân lực.

“Việt Nam cần có những “lời giải” kết hợp làm sao để chương trình học ngay lập tức đưa giáo trình chuẩn vào. Điều này cần có sự tham gia của các trường đại học, các doanh nghiệp và cơ quan quản lý trong việc xây dựng các chương trình đào tạo hiệu quả”, ông Hòa nêu ý kiến.

Các chuyên gia cho rằng Việt Nam cần đầu tư cho đào tạo nguồn nhân lực với những chương trình đào tạo chuyên nghiệp về trí tuệ nhân tạo và bán dẫn, kết hợp giữa lý thuyết và thực hành đồng thời thu hút các chuyên gia trong và ngoài nước tham gia giảng dạy và chuyển giao kiến thức.

Bên cạnh đó, Chính phủ có những chính sách ưu tiên trong xây dựng hệ thống phòng thí nghiệm hiện đại để hỗ trợ nghiên cứu, phát triển trí tuệ nhân tạo và bán dẫn, chính sách thích hợp cho các doanh nghiệp trí tuệ nhân tạo và bán dẫn, như các chính sách thuế, tài chính và về sở hữu trí tuệ.

Về điều này, Việt Nam cần tích cực hợp tác với các quốc gia phát triển trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo và bán dẫn để học hỏi kinh nghiệm và thu hút đầu tư.