Cảnh báo tình trạng “hợp pháp hóa” giấy tờ để mua bán tạng

Đây là một trong nhiều vướng mắc được đề cập trong “Hội thảo về Tăng cường nguồn hiến mô, bộ phận cơ thể người” do Bộ Y tế tổ chức sáng 22/3 tại TP.HCM. 

Tại hội thảo, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn cho rằng, Luật hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác 2007 vẫn còn nhiều điều hạn chế khiến cho việc hiến, ghép tạng của Việt Nam chưa thực sự phát triển. Cụ thể, việc quy định độ tuổi được phép hiến tạng phải bắt buộc trên 18 tuổi đã khống chế nguồn tạng được hiến tặng từ người cho chết não. Trong khi đó, mỗi năm Việt Nam có khoảng 10.000 trường hợp tử vong do tai nạn giao thông, đây chính là nguồn tạng tiềm năng có thể tiến hành ghép tạng. Bên cạnh đó, cơ chế chẩn đoán chết não của Luật vẫn còn phiền phức và cứng nhắc khi bắt buộc phải có ý kiến xác nhận của ít nhất 3 chuyên gia, gồm pháp y, bác sĩ trực tiếp chăm sóc, bác sĩ nội thần kinh…

Theo TS.BS Dư Thị Ngọc Thu, Trưởng Đơn vị điều phối ghép các bộ phận cơ thể người - Bệnh viện Chợ Rẫy, trước thực tế giả mạo nhiều giấy tờ để được tham gia hiến tạng, thì kinh nghiệm kêu gọi nhân viên y tế cảnh giác trước các giấy tờ pháp lý là rất hợp lý. Thực tế đã có các trường hợp bị phát hiện giấy tờ kết hôn giả ở Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, sau đó các đối tượng này lại sang Bệnh viện Chợ Rẫy tiếp tục ý đồ mua bán tạng. Tuy nhiên, nghi ngờ thông tin nên nhân viên điều phối ghép tạng đã tích cực xác minh phát hiện ra sự gian lận trong hồ sơ giấy tờ tinh vi đó.

Còn GS.TS Trần Ngọc Sinh, Phó Chủ tịch Kiêm Tổng thư ký Hội Ghép tạng Việt Nam cho rằng, Luật ghép mô tạng quy định không được buôn bán, sau này bổ sung điều khoản chế tài trong luật hình sự, nhưng trong xã hội nhiều hiện tượng mua bán vẫn diễn ra, đặc biệt là tình trạng đi du lịch để mua bán tạng, nhất là bán thận. TS Trần Ngọc Sinh cho rằng, cần xúc tiến nhanh phần mềm điều hành đăng ký và điều phối mô tạng, bộ phận cơ thể người mới ngăn chặn được tình trạng này. 

"Bây giờ cần phải có những quy định, có những cơ quan để thẩm tra, như tôi là bác sĩ nhìn vào kết quả thử máu, các kết quả về gen là biết, nhưng tôi không phải là cơ quan luật pháp. Thành ra những người bác sĩ ở giữa lại gặp khó khăn. Nếu thực hiện thì vô tình chung lại là tiếp tay cho mua bán tạng"- TS Trần Ngọc Sinh cho biết./.