Tốc độ sụt lún ở ĐBSCL nhanh hơn nước biển dâng do khai thác nước ngầm quá mức

Thông tin được đưa ra tại hội thảo trực tuyến chia sẻ các kết quả nghiên cứu bước đầu về “Quản trị nước ngầm và sụt lún đất vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long” diễn ra bằng hình thức trực tuyến 26/11. Vấn đề Quản trị nước ngầm và sụt lún đất vùng ĐBSCL là Dự án do Đại sứ quán Hà Lan tại Việt Nam và Bộ Tài nguyên và Môi trường hợp tác thực hiện.

Tình trạng sụt lún đất ở ĐBSCL được các chuyên gia, nhà khoa học cảnh báo từ nhiều năm và có hai nguyên nhân dẫn tới sụt lún ở ĐBSCL là quá trình nén tự nhiên và khai thác nước ngầm thiếu kiểm soát thời gian qua đã dẫn tới thực trạng trên.

Theo số liệu từ Bộ Tài nguyên và Môi trường cho thấy, sụt lún đất ở ĐBSCL là 1cm/năm, có những nơi 5,7 cm/năm, trong khi nước biển dâng khoảng 3 mm/năm, như vậy tốc độ sụt lún nhanh hơn gấp nhiều lần so với nước biển dâng.

Thạc sĩ Nguyễn Hữu Thiện, chuyên gia sinh thái nghiên cứu độc lập về ĐBSCL cho rằng, sụt lún đất là vấn đề cấp bách đối với vùng ĐBSCL, gây ra thiệt hại về cơ sở hạ tầng, mất đất, gia tăng lũ lụt. Nguyên nhân của vấn đề khai thác nước ngầm là phục vụ sinh hoạt, công nghiệp và sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản. Với tốc độ sụt lún nhanh hơn nước biển dâng, những vùng trũng thấp sẽ bị ngập.

Ông Nguyễn Hữu Thiện chỉ rõ, nguyên nhân chính của sụt lún do con người gây ra, đó là việc khai thác nước ngầm quá mức trong thời gian qua. Gần đây, hạn hán, ô nhiễm và mặn xâm nhập đã làm trầm trọng thêm việc sử dụng nước ngầm, đặc biệt là vào mùa khô.

Với tốc độ sụt lún ở ĐBSCL như hiện nay sẽ đe dọa những diện tích trũng của đồng bằng và việc khai thác nước ngầm thiếu kiểm soát dẫn tới nguồn nước bị ô nhiễm và bị xâm nhập mặn. Trước những thách thức đặt ra cần tăng cường sử dụng nước mặt để thay thế sử dụng nước ngầm; khôi phục các sông ngòi và hạn chế lúa vụ 3 ở những vùng nguy cơ hạn mặn, thiếu nước sản xuất và thực hiện có hiệu quả Nghị định 167 của Chính phủ về quản lý nguồn nước ngầm.

“Khai thác nước ngầm gây ra nhiễm mặn cho tầng nước ngầm, cứ lấy 1m3 nước ngầm lên là sẽ có 13 m3 nước ngọt dự trữ bị mất do xâm nhập mặn tự nhiên bị hòa lẫn với nước ngầm, nước lợ. Dự báo nếu như vẫn tiếp tục đến 2100 là chúng ta bị chìm dưới biển do khai thác nước ngầm, nếu chúng ta giảm được khai thác chúng ta giảm được tốc độ sụt lún. Trong bối cảnh đó Chính phủ đưa ra Nghị định 167 về việc phân vùng, hạn chế khai thác nước ngầm”, Thạc sĩ Nguyễn Hữu Thiện nêu quan điểm./.