Vướng mắc của hoạt động lấn biển được Luật Đất đai 2024 giải quyết như thế nào?

Theo thông tin từ Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Minh Ngân, bộ này mới gửi dự thảo Nghị định quản lý, sử dụng đất trong hoạt động lấn biển gửi tới Bộ Tư pháp thẩm định. Luật Đất đai 2024 sẽ có hiệu lực từ ngày 1/1/2025, riêng Điều 190 quy định hoạt động lấn biển có hiệu lực từ ngày 1/4 tới và giao Chính phủ xây dựng văn bản hướng dẫn.

"Trên cơ sở dự thảo Nghị định quy định lấn biển trước đây đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường trình Chính phủ từ năm 2021 đến nay (đã qua 2 lần xin ý kiến thành viên Chính phủ và nhiều lần xin ý kiến của các bộ, ngành, địa phương), Bộ Tài nguyên và Môi trường đã kế thừa và soạn thảo dự thảo Nghị định này. Mặc dù được Thủ tướng Chính phủ cho phép soạn thảo theo trình tự, thủ tục rút gọn nhưng để bảo đảm chặt chẽ, khả thi, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chủ động xin ý kiến rộng rãi của các bộ, ngành, địa phương để hoàn thiện trước khi gửi tới Bộ Tư pháp thẩm định", Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Minh Ngân chia sẻ.

Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Minh Ngân khẳng định, các vấn đề còn có ý kiến khác nhau trước đây, đặc biệt là cơ sở pháp lý để ban hành Nghị định quy định lấn biển đã cơ bản đã được xử lý, làm rõ trong Luật Đất đai (sửa đổi).

"Hiện vẫn còn một vấn đề có ý kiến khác nhau về thời điểm cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (gọi tắt Giấy chứng nhận). Do đó, dự thảo Nghị định quản lý, sử dụng đất trong hoạt động lấn biển đang thiết kế 2 phương án", Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Minh Ngân thông tin.

Phương án thứ 1: Đối với phần diện tích đất nằm trong đường mép nước biển thấp nhất trung bình trong nhiều năm thì sau khi nhà đầu tư dự án lấn biển hoàn thành nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật, cơ quan tài nguyên và môi trường trình cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận; ký hợp đồng thuê đất đối với trường hợp thuê đất; tổ chức giao đất trên thực địa và trao giấy chứng nhận; chỉ đạo cập nhật, chỉnh lý cơ sở dữ liệu đất đai, hồ sơ địa chính.

Đối với phần diện tích lấn biển, việc cấp Giấy chứng nhận được thực hiện sau khi nhà đầu tư đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính, đã hoàn thành việc lấn biển theo tiến độ của dự án đầu tư và có thông báo chấp thuận kết quả nghiệm thu hoàn thành toàn bộ hoặc từng phần công trình lấn biển theo quy định. Cơ quan tài nguyên và môi trường trình cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận; ký hợp đồng thuê đất đối với trường hợp thuê đất; tổ chức giao đất trên thực địa và trao Giấy chứng nhận; chỉ đạo cập nhật, chỉnh lý cơ sở dữ liệu đất đai, hồ sơ địa chính.

Phương án 2: Nhà đầu tư dự án lấn biển được cấp Giấy chứng nhận theo quy định của pháp luật về đất đai sau khi hoàn thành xây dựng toàn bộ hoặc từng phần công trình lấn biển theo quy hoạch đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt và có thông báo chấp thuận kết quả nghiệm thu hoàn thành xây dựng toàn bộ hoặc từng phần công trình lấn biển. Quy định này, theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, nhằm mục đích bảo đảm nhà đầu tư thực hiện dự án lấn biển theo đúng tiến độ và quy hoạch; tránh trường hợp nhà đầu tư sau khi được giao đất, cho thuê đất, cấp Giấy chứng nhận chưa thực hiện lấn biển mà đem quyền sử dụng đất đi thế chấp tại các ngân hàng mà không thực hiện lấn biển theo tiến độ hoặc không lấn biển.

Theo phương án 2, nhà đầu tư dự án lấn biển có thể đề nghị được cấp Giấy chứng nhận sau khi hoàn thành xây dựng toàn bộ công trình lấn biển hoặc từng phần công trình lấn biển theo quy hoạch sau khi có thông báo chấp thuận kết quả nghiệm thu. Bộ Tài nguyên và Môi trường đã báo cáo Chính phủ xem xét, cho ý kiến chỉ đạo về vấn đề này.

Dự thảo quy định, sau khi hoàn thành lấn biển theo phương án được phê duyệt, nhà đầu tư có trách nhiệm gửi văn bản đề nghị cơ quan chuyên môn về xây dựng trực thuộc UBND cấp tỉnh để được kiểm tra công tác nghiệm thu. Trình tự, thủ tục kiểm tra công tác nghiệm thu hoàn thành công trình lấn biển theo quy định của pháp luật về xây dựng.

Căn cứ thông báo chấp thuận kết quả nghiệm thu, Sở Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm xác định, cập nhật đường mép nước biển thấp nhất trung bình trong nhiều năm tại khu vực lấn biển theo hiện trạng đường bờ và địa hình tại thời điểm xác định, cập nhật; trình UBND tỉnh báo cáo Bộ Tài nguyên và Môi trường để công bố theo quy định của pháp luật. Sở Tài nguyên và Môi trường phải xác định, cập nhật đường mực nước triều cao trung bình nhiều năm, điều chỉnh hành lang bảo vệ bờ biển tại khu vực lấn biển, trình UBND cấp tỉnh quyết định bổ sung, điều chỉnh theo quy định.

Dự thảo nêu rõ, việc xác định giá đất để tính thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất được thực hiện theo quy định của pháp luật đất đai (không bao gồm chi phí lấn biển). Trường hợp xác định giá đất cụ thể để tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất thì UBND cấp có thẩm quyền phải ban hành quyết định giá đất trong thời hạn 180 ngày kể từ thời điểm ban hành quyết định giao đất, cho thuê đất.

Chi phí lấn biển đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt quyết toán được ngân sách nhà nước hoàn trả bằng hình thức trừ vào tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phải nộp. Mức được trừ không vượt quá tiền sử dụng đất, tiền thuê đất phải nộp; số tiền còn lại (nếu có) được tính vào chi phí của dự án.