Di sản của Tổng bí thư qua những cuốn sách

Trong những năm qua, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật đã xuất bản hơn 40 cuốn sách của Tổng Bí thư  Nguyễn Phú Trọng. Có những cuốn sách gây tiếng vang trên trường quốc tế. PGS.TS Vũ Trọng Lâm, Giám đốc - Tổng biên tập Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật, chia sẻ về quá trình đội ngũ nhà xuất bản thực hiện những cuốn sách này.

Kết tinh trí tuệ của toàn Đảng và toàn dân 

PV: Trong những năm qua, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật đã xuất bản nhiều cuốn sách của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Ông có thể chia sẻ những suy nghĩ, cảm nhận của ông về những cuốn sách này?

PGS.TS Vũ Trọng Lâm: Trong những năm vừa qua, với chức năng là cơ quan xuất bản chính trị trung ương của Đảng, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật được giao nhiệm vụ biên tập, xuất bản nhiều cuốn sách của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. 

Từ năm 1990 đến nay, Nhà xuất bản đã tổ chức biên tập, xuất bản hơn 40 cuốn sách của đồng chí Nguyễn Phú Trọng trên nhiều cương vị, ở nhiều vị trí công tác, phụ trách nhiều lĩnh vực khác nhau, góp phần làm rõ tư duy lý luận và thực tiễn công cuộc xây dựng, phát triển đất nước theo con đường xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. 

Đặc biệt từ nhiệm kỳ Đại hội XI của Đảng đến nay, các cuốn sách của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng luôn dành sự quan tâm sâu sắc đối với công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong cán bộ, đảng viên nhằm xây dựng Đảng vững mạnh, Đất nước phát triển, Dân tộc trường tồn, Nhân dân hạnh phúc.

Với khối lượng bài viết, bài phát biểu, trả lời phỏng vấn, thư, điện,… đồ sộ, tư tưởng xuyên suốt và nhất quán của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong các cuốn sách thể hiện sự lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện của Đảng và người đứng đầu Đảng ta về đường lối xây dựng đất nước cũng như đối với các lĩnh vực, các ngành, các cấp; định hướng các nhiệm vụ trọng yếu nhằm xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, hiện thực hoá mục tiêu phát triển đất nước phồn vinh, văn minh, nhân dân có cuộc sống ấm no, hạnh phúc. 

Tổng Bí thư khẳng định: “Tư tưởng chỉ đạo xuyên suốt của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta là phải kiên định và vận dụng, phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định đường lối đổi mới của Đảng; kiên định nguyên tắc xây dựng Đảng; bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia - dân tộc trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế, bình đẳng, hợp tác, cùng có lợi để xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa”. 

Tư tưởng này tiếp tục định hướng, là kim chỉ nam cho công cuộc xây dựng và phát triển đất nước ta trong những thập niên tới.

Các cuốn sách của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng là sự kết tinh trí tuệ của toàn Đảng và toàn dân trong công cuộc đổi mới, thể hiện những tầm cao của tư duy lý luận về những vấn đề chiến lược của đất nước, vừa phản ánh sinh động thực tiễn phong phú đang diễn ra; là sự định hướng cho toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta phấn đấu vì sự nghiệp đổi mới và phát triển đất nước.

Có thể kể đến một số cuốn sách nổi tiếng như: Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam; Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, góp phần xây dựng Đảng và Nhà nước ta ngày càng trong sạch, vững mạnh; Phát huy truyền thống đại đoàn kết toàn dân tộc xây dựng đất nước ta ngày càng giàu mạnh, văn minh, hạnh phúc; Xây dựng và phát triển nền đối ngoại, ngoại giao Việt Nam toàn diện, hiện đại, mang đậm bản sắc “cây tre Việt Nam”; Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc,…; gần đây nhất là cuốn sách Quốc hội trong tiến trình đổi mới đáp ứng yêu cầu xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. 

Các cuốn sách của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng bàn về những vấn đề lý luận rất rộng, nhưng cách trình bày lại rất dung dị, chắt lọc, tổng kết thực tiễn và lấy đời sống thực tiễn để chứng minh, thuyết phục. Do vậy, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ trong cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân; trở thành cẩm nang cho cán bộ, đảng viên trong các ngành, lĩnh vực và tạo thành các đợt sinh hoạt chính trị rộng lớn trong cả nước. 

Hiếm có một cuốn sách lý luận chính trị nào được đông đảo nhân dân trong nước và quốc tế quan tâm, đón nhận, tìm hiểu như các cuốn sách của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Sức hấp dẫn đó của các cuốn sách còn bởi tư duy, trí tuệ, phong cách và con người của đồng chí Tổng Bí thư, từ sự yêu mến, kính trọng, tin tưởng của nhân dân dành cho Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. 

PV: Trong các cuốn sách của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, có những cuốn sách nào đã được Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật dịch ra tiếng nước ngoài? 

PGS.TS Vũ Trọng Lâm: Sau khi xuất bản, các cuốn sách của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng luôn nhận được sự quan tâm, đón nhận, tìm hiểu, nghiên cứu của cán bộ, đảng viên và nhân dân trong nước cũng như sự quan tâm của các nước, tổ chức quốc tế, các chính đảng, đảng cộng sản và nhân dân thế giới, đặc biệt là cuốn sách Một số vấn đề về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam xuất bản năm 2022, bao gồm 29 bài viết, bài phát biểu tiêu biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong thời gian từ khi chuẩn bị xây dựng Văn kiện Đại hội XIII của Đảng đến năm 2022. 

Cuốn sách đúc kết những thành tựu và kết quả phát triển lý luận của Đảng ta về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam. Bên cạnh những nội dung thể hiện các vấn đề lý luận chung, mỗi bài viết còn phân tích tình hình thực tế, tổng kết những vấn đề thực tiễn đang đặt ra của đất nước, của các lĩnh vực trong đời sống kinh tế - xã hội.

Cuốn sách là một công trình có tầm khái quát lý luận cao, tổng kết thực tiễn sâu sắc về những phát triển sáng tạo riêng có của Đảng ta về mô hình chủ nghĩa xã hội Việt Nam, trên cơ sở vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. 

Trên nền tảng tư duy lý luận sâu sắc, cuốn sách đã trình bày, phân tích, lý giải các vấn đề lý luận và thực tiễn về mô hình chủ nghĩa xã hội Việt Nam và nội dung, giải pháp để từng bước xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.

Cuốn sách đã khái quát những thành tựu quan trọng, cơ bản của Đảng ta trong việc vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin phù hợp với điều kiện lịch sử, cụ thể của nước ta, chỉ rõ tám đặc trưng cơ bản và những giá trị vô cùng tốt đẹp của chủ nghĩa xã hội Việt Nam mà Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng và nhân dân ta đã lựa chọn, tin tưởng và đang kiên định thực hiện. Đây được đánh giá là một trong những thành tựu phát triển sáng tạo lý luận riêng có của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Cuốn sách được các học giả, chuyên gia quốc tế, các chính đảng, đảng cộng sản trên thế giới đặc biệt quan tâm và đánh giá có giá trị lý luận và thực tiễn hết sức quan trọng không chỉ đối với Việt Nam và Đảng Cộng sản Việt Nam, mà còn cả đối với những người cộng sản trên toàn thế giới.

Để đáp ứng nhu cầu tìm hiểu của độc giả quốc tế, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật đã dịch cuốn sách trên ra 8 thứ tiếng và phát hành rộng rãi sang các nước; đồng thời, bộ sách Vững bước trên con đường đổi mới cũng đã dịch ra tiếng Tây Ban Nha. 

Thời gian tới, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật sẽ tiếp tục dịch một số tác phẩm tiêu biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng như: Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, góp phần xây dựng Đảng và Nhà nước ta ngày càng trong sạch, vững mạnh; Xây dựng và phát triển nền đối ngoại, ngoại giao Việt Nam toàn diện, hiện đại, mang đậm bản sắc “cây tre Việt Nam”; Xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc,… sang các thứ tiếng để lan tỏa, giới thiệu với các nước, tổ chức quốc tế, các chính đảng, đảng cộng sản và nhân dân thế giới hiểu thêm về những thành tựu trong công cuộc đổi mới; về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam; về đường lối, chủ trương xây dựng và phát triển đất nước dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Sự lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện, mang tầm chiến lược

PV: Với ông, các cuốn sách của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thể hiện tư tưởng, đạo đức, phong cách và con người của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng như thế nào? Chân dung của Tổng Bí thư được thể hiện ra sao qua các cuốn sách?

PGS.TS Vũ Trọng Lâm: Đọc các cuốn sách của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, người đọc sẽ thấy được hình ảnh của một chiến sĩ cộng sản tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổ quốc và Nhân dân. Trong mọi hoàn cảnh, luôn thể hiện rõ bản lĩnh chính trị, trí tuệ uyên bác; kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; giữ gìn, nêu cao và lan tỏa phẩm chất đạo đức cách mạng trong sáng, tính tiền phong, gương mẫu, không ngừng học tập, tu dưỡng, rèn luyện.

Đồng thời, cũng thấy rõ hình ảnh của một nhà lãnh đạo giản dị, khiêm tốn, chân thành và mẫu mực, có tác dụng động viên, khích lệ, lan tỏa và truyền cảm hứng mạnh mẽ cho mỗi cán bộ, đảng viên, người dân, các cấp, các ngành, địa phương cũng như cả dân tộc ta phấn đấu xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh, văn minh, hạnh phúc. 

Qua các cuốn sách, chúng ta thấy rõ: Là một nhà lãnh đạo, nhà chính trị lỗi lạc, mỗi bài viết, bài phát biểu, bài nói của đồng chí Nguyễn Phú Trọng đều cho thấy sự quan tâm, trăn trở của đồng chí đối với nhiệm vụ xây dựng và chỉnh đốn Đảng, tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước và xã hội, từng bước hoàn thiện đường lối, chủ trương của Đảng trong công cuộc đổi mới, xây dựng và phát triển đất nước, nâng cao đời sống của nhân dân. Đồng chí luôn đặt lợi ích của đất nước, của nhân dân lên trên hết, trước hết; gần gũi, giản dị, sâu sát và trách nhiệm đối với từng công tác, trên mọi vị trí được giao đảm trách.

Là một nhà khoa học, các quan điểm, các vấn đề lý luận đồng chí Nguyễn Phú Trọng đưa ra được trình bày hết sức sâu sắc, mạch lạc, chặt chẽ, thể hiện trí tuệ uyên bác, tư duy lý luận sắc bén, lập luận khoa học, sắc sảo, kết hợp với những dẫn chứng, ví dụ cụ thể, rất đỗi giản dị, đúc rút từ thực tiễn phong phú, để tất cả các đối tượng bạn đọc đều hiểu được.

Là một nhà báo có gần 30 năm công tác tại Tạp chí Cộng sản, ngôn ngữ, văn phong được thể hiện trong các cuốn sách của đồng chí Nguyễn Phú Trọng giàu tính thời sự, tính hình ảnh, giản dị và thuyết phục, gần gũi với người đọc và có sức lan toả sâu rộng. Tất cả những điều đó làm nên sức hấp dẫn, thu hút từ những tác phẩm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đối với đông đảo bạn đọc, thuộc nhiều tầng lớp, nhiều ngành nghề khác nhau, cũng như sự quan tâm tìm hiểu, nghiên cứu và đánh giá cao của dư luận quốc tế.

Nội dung các cuốn sách của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thể hiện sự lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện, mang tầm chiến lược của người đứng đầu Đảng ta đối với những vấn đề quan trọng của đất nước, song đồng chí cũng rất sâu sát với từng ngành, từng lĩnh vực, từng địa phương; luôn luôn lắng nghe, trăn trở với những tâm tư, nguyện vọng, phản ánh của cử tri và nhân dân; quan tâm chia sẻ với những hoàn cảnh cụ thể gặp biến cố bất ngờ, đồng cảm với những gia đình, những người có hoàn cảnh khó khăn. 

Sức thuyết phục, quy tụ đó là nguồn động lực, là sức mạnh tinh thần to lớn để huy động toàn Đảng, toàn quân, toàn dân ta đoàn kết, đồng lòng vượt qua khó khăn, thử thách, quyết tâm tạo ra bước đột phá, đưa đất nước phát triển ngày càng giàu mạnh, phồn vinh, văn minh và hạnh phúc.

PV: Những chỉ đạo hoặc lưu ý của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đối với đội ngũ thực hiện các cuốn sách này mà ông luôn ghi nhớ, tâm đắc?

PGS.TS Vũ Trọng Lâm: Trong quá trình biên tập, xuất bản các cuốn sách, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật luôn nhận được sự quan tâm, chỉ đạo trực tiếp của đồng chí Tổng Bí thư. Đồng chí luôn nhắc nhở: Sách của chúng ta là sách lý luận chính trị. Mỗi một cuốn sách có giá trị và sứ mệnh trong nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn sinh động về những vấn đề của cách mạng Việt Nam, đồng thời, định hướng cho cán bộ, đảng viên và nhân dân ta hiểu rõ và thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái thù địch.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhiều lần nói: Sách là văn bia để đời nên phải cẩn trọng, tỉ mỉ trong từng câu, từng chữ, không được qua loa, đại khái; phải bảo đảm tính khoa học, tính chính trị, và phải rất chính xác.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhiều lần nói: Sách là văn bia để đời nên phải cẩn trọng, tỉ mỉ trong từng câu, từng chữ, không được qua loa, đại khái; phải bảo đảm tính khoa học, tính chính trị, và phải rất chính xác để nhân dân không hiểu sai chủ trương, đường lối của Đảng; đồng thời cũng phải hấp dẫn, cán bộ, đảng viên và nhân dân dễ đọc, dễ nhớ. 

Đặc biệt, với những cuốn sách quan trọng, Tổng Bí thư trực tiếp đọc bản thảo, biên tập, sửa chữa nhiều lần, kỹ lưỡng từng chi tiết dù là nhỏ nhất và cho ý kiến về số lượng bài viết, tên từng bài, cách sắp xếp bài viết, đặt tên sách thế nào cho đúng, cho đủ;… bảo đảm tính chặt chẽ về kết cấu, bố cục, thống nhất về nội dung và hình thức, giá trị lý luận và thực tiễn của cuốn sách.

Do vậy, cán bộ Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật khi biên tập, xuất bản các cuốn sách nói chung, nhất là sách của đồng chí Tổng Bí thư phải đặt lên cao nhất tinh thần trách nhiệm với công việc, tuân thủ chặt chẽ quy trình biên tập, cực kỳ cẩn trọng, tỉ mỉ, kỹ lưỡng trong từng câu chữ, hình ảnh, tuyệt đối không để xảy ra sai sót trong việc tuyên truyền, quán triệt đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. 

Nội dung cuốn sách, phải vừa thể hiện tư duy lý luận sâu sắc, sự uyên thâm về trí tuệ, với thực tiễn phong phú, song lại gần gũi, có sức thuyết phục, lan tỏa mạnh mẽ tới đông đảo các tầng lớp nhân dân; đồng thời phải có sự sáng tạo, đổi mới trong hình thức trình bày, ứng dụng công nghệ xuất bản hiện đại để nâng cao tính hấp dẫn, thu hút độc giả ở nhiều lứa tuổi, đa dạng về thành phần xã hội, về trình độ, về khả năng tiếp cận nội dung các cuốn sách.

PV: Thời gian tới, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật có kế hoạch gì trong tổ chức xuất bản và phát hành cuốn sách mới của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng?

PGS.TS Vũ Trọng Lâm:  Được xuất bản các cuốn sách của Tổng Bí thư là một nhiệm vụ quan trọng, đồng thời là niềm vinh dự của Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật. Với nhiệm vụ tiếp tục giới thiệu đến đông đảo cán bộ, đảng viên và nhân dân trong nước và quốc tế về tư tưởng, quan điểm, đường lối và sự lãnh đạo của Đảng, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, trong thời gian tới, Nhà xuất bản sẽ tiếp tục hoàn thành, cho ra mắt các cuốn sách về những chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư với các mặt hoạt động của Chính phủ; sự lãnh đạo của đồng chí Tổng Bí thư với nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự an toàn xã hội và xây dựng lực lượng Công an nhân dân trong sạch, vững mạnh; về sự lãnh đạo, chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư với xây dựng và phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa Việt Nam. 

Bên cạnh đó, để chuẩn bị cho đại hội đảng bộ các cấp, hướng tới Đại hội XIV của Đảng, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật cũng có kế hoạch xuất bản cuốn sách về những chỉ đạo, định hướng của đồng chí Tổng Bí thư đối với công tác đại hội đảng, công tác nhân sự,… 

Thời gian tới, Nhà xuất bản cũng ứng dụng công nghệ xuất bản hiện đại để đưa các cuốn sách của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đến gần với bạn đọc hơn, nhất là độc giả trẻ, bằng các ấn phẩm sách điện tử, sách nói, sách đa phương tiện, kết hợp nghiên cứu, tìm hiểu sâu về các tác phẩm này thông qua các hình thức tìm hiểu, thi trắc nghiệm trực tuyến,…