Cổng dịch vụ công quốc gia – Thành tố quan trọng của Chính phủ điện tử

Thay đổi cách tương tác giữa người dân và chính quyền

Cùng với những nỗ lực nâng cao chất lượng, đa dạng hóa các dịch vụ công được cung cấp trên môi trường điện tử, đẩy mạnh công tác tuyên truyền trong cộng đồng, xã hội để người dân nắm bắt và làm theo, thói quen lên Cổng Dịch vụ công Quốc gia (DVCQG) để thực hiện các thủ tục hành chính đã không còn xa lạ với nhiều người. Từ làm thủ tục khai sinh, khai tử, cấp thẻ bảo hiểm, đăng ký xe, đăng ký thường trú, tạm trú, cấp hộ chiếu phổ thông, xác nhận tình trạng hôn nhân, trích lục hộ tịch, xác nhận thông tin cư trú… Có thể nói, hầu hết các nhu cầu liên quan đến thủ tục hành chính của người dân, thuộc mọi lứa tuổi, ngành nghề, địa phương đều đang được cung cấp đẩy đủ trên Cổng DVCQG.

“Từ khi Cổng DVCQG đi vào vận hành đến nay, tôi không nhớ chính xác đã sử dụng bao nhiêu lần các dịch vụ tại đây bởi vì quá nhiều, toàn những thủ tục thiết yếu. Trước kia, mỗi lần có việc lại phải chạy lên trụ sở từng bộ ngành, cơ quan rồi xếp hàng, lấy số, chờ đợi, rồi điền giấy tờ… có khi mất vài ngày đi đi lại lại mới xử lý xong thì giờ đây, chỉ việc truy cập Cổng, đăng ký thực hiện online, chờ duyệt và nhận kết quả là xong. Không chỉ tiết kiệm công sức, tiền bạc, thời gian, mình có thể chủ động làm theo kế hoạch của bản thân. Bên cạnh đó, cũng không còn phải lo tình trạng nhũng nhiễu, hạch sách, quan liêu của các cán bộ “hành là chính” như trước kia nữa”, anh Tùng Lâm (Hà Nội) chia sẻ sự hài lòng của bản thân về chất lượng, dịch vụ được thực hiện trên Cổng DVCQG.

Người dân không còn e ngại khi phải làm các thủ tục hành chính, cơ quan quản lý giảm thiểu được bộ máy nhân sự, tiết kiệm tiền bạc, thời gian, nhân sự… với những lợi ích mà Cổng DVCQG mang lại thời gian qua đã giúp người dân có thêm động lực để bước lên môi trường số, từ đó thúc đẩy nhanh hơn, mạnh hơn quá trình xây dựng chính phủ điện tử và chuyển đổi số quốc gia.

Những nỗ lực, đóng góp của Cổng DVCQG được ghi nhận bởi các đánh giá, xếp hạng uy tín trong và ngoài nước. Năm 2024, Việt Nam được xếp vào nhóm Chỉ số Chính phủ điện tử (EGDI) rất cao, với 0,7709 điểm, đứng thứ 71 trong tổng số 193 quốc gia được đánh giá trong Khảo sát Chính phủ điện tử lần thứ 13 của Liên hợp quốc (LHQ). Xét riêng trong khu vực Đông Nam Á, Việt Nam xếp thứ 5/11, tăng 1 bậc so với đánh giá năm 2022. Trước đó, Việt Nam giữ nguyên thứ hạng 86/193 trong hai kỳ đánh giá vào năm 2020 và 2022. Năm 2024, Việt Nam đã tăng 15 bậc.

LHQ khẳng định việc các nước như Việt Nam được thăng hạng từ nhóm EGDI cao lên rất cao phản ánh thành công trong củng cố hạ tầng số, mở rộng kết nối mạng Internet, áp dụng các khung chính phủ điện tử mạnh mẽ. LHQ cũng đánh giá đầu tư đáng kể của Việt Nam vào dịch vụ công trực tuyến đã được phản ánh trong thứ hạng mới. Theo LHQ, các nước có chỉ số EGDI và chỉ số hạ tầng viễn thông (TII) rất cao như Việt Nam có thể đẩy nhanh phát triển kỹ thuật số bằng cách cải thiện cung cấp dịch vụ công trực tuyến và phát triển vốn con người.

Phát huy vai trò “một cửa số” cho chuyển đổi số quốc gia

Cách đây 5 năm (tháng 12/2019), Cổng DVCQG đã đi vào vận hành chính thức tại địa chỉ dichvucong.gov.vn với sứ mệnh quan trọng trong việc xây dựng Chính phủ điện tử, kết nối chính phủ với người dân và doanh nghiệp, trực tiếp góp phần nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ công trực tuyến.

Nếu như ở thời điểm khai trương, Cổng DVCQG mới chỉ cung cấp 5 dịch vụ công thực hiện tại 63 tỉnh, thành phố gồm: Đổi giấy phép lái xe; thông báo hoạt động khuyến mại; cấp lại thẻ bảo hiểm y tế do mất, hỏng; dịch vụ cấp điện hạ áp (phục vụ người dân, hộ gia đình); dịch vụ cấp điện trung áp (phục vụ doanh nghiệp) và tích hợp tiện ích thanh toán tiền điện. cung cấp 4 dịch vụ công thực hiện tại cấp Bộ: Cấp giấy phép lái xe quốc tế; đăng ký khuyến mãi; nhóm dịch vụ về cấp giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa; nộp thuế điện tử đối với doanh nghiệp…. thì nay, Cổng đã tích hợp, cung cấp 4.591 dịch vụ công trực tuyến trong tổng số 6.349 TTHC (chiếm 72,3%). Cũng đã có hơn 3,2 tỷ lượt truy cập vào Cổng để tìm hiểu thông tin và thực hiện dịch vụ; hơn 273 triệu hồ sơ TTHC đồng bộ, công khai quá trình giải quyết (năm 2023 tăng hơn 1,7 lần so với cùng kỳ năm 2022); 36,8 triệu hồ sơ TTHC trực tuyến và 21,2 triệu giao dịch thanh toán trực tuyến từ Cổng (năm 2023 tăng hơn 2,58 lần so với cùng kỳ năm 2022); trung bình mỗi ngày tiếp nhận hơn 106 nghìn hồ sơ trực tuyến, 50 nghìn giao dịch thanh toán trực tuyến.

Bên cạnh đó, với vai trò là điểm điều phối, kết nối, chia sẻ, tái sử dụng kết quả số hóa hồ sơ, kết quả giải quyết thủ tục hành chính,  Cổng DVCQG đã kết nối, tích hợp với 150 hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu của các cơ quan, đơn vị (Hệ thống thông tin giải quyết TTHC của 24 bộ, ngành, 63 địa phương; 10 cơ sở dữ liệu quốc gia, chuyên ngành; Hệ thống thông tin của 14 ngân hàng, trung gian thanh toán; các Tập đoàn, tổng công ty, công ty)….

Theo tính toán của cơ quan chức năng, việc triển khai cung cấp các dịch vụ công trực tuyến tại Cổng DVCQG sẽ tiết kiệm được cho người dân, chính quyền tới 1.736 tỷ đồng mỗi năm.

Theo Tiến sỹ Ngô Hải Phan, Cục trưởng Cục Kiểm soát thủ tục hành chính, Văn phòng Chính phủ thì Cổng DVCQG đã góp phần không nhỏ trong việc thúc đẩy số hóa hồ sơ, giấy tờ và tiếp nhận, xử lý hồ sơ trực tuyến và cung cấp dịch vụ công không phụ thuộc vào địa giới hành chính. Bảo đảm khả năng giám sát, kiểm tra, đánh giá của cá nhân, tổ chức và trách nhiệm giải trình của cơ quan nhà nước trong thực hiện thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công, giúp minh bạch, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, nâng cao chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp.

Về mặt lợi ích, khi Cổng DVCQG đi vào hoạt động, người dân, doanh nghiệp chỉ cần truy cập một địa chỉ duy nhất (dichvucong.gov.vn), bằng một tài khoản duy nhất là có thể đăng nhập được đến tất cả các Cổng dịch vụ công cấp Bộ, cấp tỉnh để thực hiện dịch vụ công trực tuyến, theo dõi tình trạng giải quyết, đánh giá chất lượng giải quyết và gửi phản ánh, kiến nghị mọi lúc, mọi nơi thông qua các thiết bị kết nối internet.

Đồng thời, thông qua Cổng DVCQG, cũng có thể tái sử dụng các thông tin đã có và tiết kiệm thời gian chuẩn bị hồ sơ, giảm đáng kể chi phí xã hội trong thực hiện thủ tục hành chính, đặc biệt là những thủ tục hành chính có liên quan đến nhiều cơ quan.

Cũng nhờ việc liên kết với các nền tảng, dữ liệu dùng chung, Cổng DVCQG cũng góp phần hạn chế việc đầu tư dàn trải tại các bộ, ngành, địa phương, đồng thời tăng cường quản lý nhà nước, giám sát, đánh giá việc giải quyết thủ tục hành chính, tăng trách nhiệm giải trình và năng lực phản ứng chính sách, thúc đẩy quá trình cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, phát triển kinh tế xã hội.

Lợi ích rõ ràng, tuy nhiên việc triển khai các dịch vụ cũng như tích hợp các dịch vụ công của Bộ, ngành, địa phương trên Cổng DVCQG cũng có những thách thức nhất định, yêu cầu phải đẩy mạnh tái cấu trúc quy trình, giải quyết TTHC trên môi trường điện tử trên cơ sở khai thác, tái sử dụng dữ liệu để cắt giảm, đơn giản hóa TTHC, giúp việc thực hiện TTHC của người dân, doanh nghiệp được thuận lợi, đơn giản, giảm chi phí, thời gian. Ví dụ như tái cấu trúc quy trình thủ tục Đăng ký, cấp biển số xe ô tô nhập khẩu giúp bãi bỏ được thủ tục xác nhận tờ khai nguồn gốc xe do kết nối liên thông dữ liệu với Hải quan, Đăng kiểm, Thuế,…đây cũng là bài toán được đặt ra cho các bộ ngành, địa phương trong thời gian tới để tiến tới một chính phủ điện tử toàn diện.

Cùng với quá trình chuyển đổi số quốc gia, sự quan tâm của Chính phủ và các Bộ ngành, được biết trong thời gian tới, Cổng DVCQG sẽ tiếp tục được cập nhật, bổ sung các dịch vụ mới, nâng cao chất lượng phục vụ để người dân thực sự được thụ hưởng các quyền lợi số trên môi trường số.