Năm 2024, ngành du lịch tỉnh Thừa Thiên Huế (nay là thành phố Huế) đón gần 3,9 triệu lượt khách, tăng gần 22% so với năm 2023. Riêng Quần thể Di tích Cố đô Huế đón 2,77 triệu lượt khách, tăng hơn 19% so với năm 2023; trong đó, khách quốc tế đạt hơn 1,26 triệu lượt. Nguồn thu từ bán vé tham quan di tích hơn 422 tỉ đồng, tăng hơn 18,6%, cao nhất từ trước đến nay. Năm 2024, nhiều di tích quan trọng trong khu vực Đại nội Huế được trùng tu, khánh thành đưa vào hoạt động, thu hút khách tham quan như: điện Kiến Trung, điện Thái Hòa...

Ông Tom Case, du khách người Anh chia sẻ cảm nhận: “Huế là một thành phố rất đẹp. Tôi đã biết đến Huế trước đây nhưng khi đến tham quan Quần thể Di tích Cố đô Huế, tôi hiểu hơn về những giá trị di sản văn hóa ở đây. Huế xứng tầm là một thành phố di sản của Việt Nam”.

Là cố đô của Việt Nam, Huế còn lưu giữ khá nguyên vẹn tổng thể kiến trúc nghệ thuật cung đình với hệ thống thành quách, cung điện, miếu đường, đền đài, lăng tẩm… Sau ngày quê hương giải phóng, Quần thể Di tích Cố đô Huế bị tàn phá nghiêm trọng, chỉ còn khoảng 400/1.400 công trình, di tích, đa số trong tình trạng đổ nát, hư hỏng, phế tích. Nhiều tư liệu, di sản phi vật thể cũng bị hủy hoại, thất tán… Đến nay, khoảng 130 công trình, di tích đã được trùng tu, bảo tồn.

Năm 2025, Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế tiếp tục triển khai nhiều dự án như: Dự án tu bổ, phục hồi di tích Điện Cần Chánh; Dự án Bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích lăng vua Tự Đức (phần còn lại); Dự án Bảo tồn, tu bổ và phát huy giá trị tổng thể di tích lăng vua Minh Mạng (phần còn lại); Dự án Bảo tồn và phát huy giá trị tổng thể di tích lăng vua Thiệu Trị (giai đoạn 3); Dự án Bảo tồn, tu bổ di tích Đàn Nam Giao (phần còn lại); Dự án Bảo tồn, tu bổ và tôn tạo hệ thống Kinh thành Huế - Hợp phần tu bổ, tôn tạo di tích; Dự án Bảo quản, tu bổ, phục hồi và tôn tạo di tích Thái Miếu (giai đoạn 1)…

Ông Hoàng Việt Trung - Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế cho rằng: “Chúng tôi phải tập trung ưu tiên những công trình lớn, công trình có ý nghĩa, những công trình trọng điểm như: Điện Cần Chánh, Đại Cung môn, nơi thờ các chúa Nguyễn, Thái Tổ miếu,… Ngoài khu vực Hoàng Cung, còn có nhiều công trình quan trọng nữa, chúng tôi sẽ cố gắng từng bước, làm sao đảm bảo được nguyên tắc xây dựng lại một hình ảnh tương đối toàn vẹn những hệ thống công trình kiến trúc cung đình xưa để lại”.

Công tác bảo tồn, trùng tu, phục hồi di tích Cố đô Huế những năm qua được triển khai bài bản, tuân thủ đúng nguyên tắc, quy định của Luật Di sản và quy định của của UNESCO. 

Nhà nghiên cứu văn hóa Nguyễn Xuân Hoa cho rằng, nhiều công trình sau trùng tu, tôn tạo được các chuyên gia trong và ngoài nước đánh giá cao, góp phần bảo vệ và phát huy giá trị di sản: “Cố đô Huế không chỉ có di sản về vật thể mà đi liền với kiến trúc Kinh đô Huế may mắn còn giữ được cả những giá trị văn hóa phi vật thể, tiêu biểu là văn hóa cung đình của Việt Nam. Không ở đâu còn lưu giữ được múa cung đình, nhạc lễ cung đình, trang phục cung đình, sinh hoạt, lễ hội cung đình hay là cung cách sống, nếp sống của một tầng lớp cư dân cũng vốn là kinh kỳ… Huế may mắn giữ được gần như những giá trị truyền thống cốt lõi của kinh đô xưa. Đó là tiêu chí rất đặc biệt, Huế xứng đáng được công nhận là thành phố di sản”.

Thu hút khách đến Huế - thành phố di sản

Thành phố Huế hiện lưu giữ nhiều di sản văn hoá vật thể và phi vật thể, trong đó có các loại hình đã được UNESCO ghi danh. Tiêu biểu là Quần thể Di tích Cố đô Huế (1993), Âm nhạc cung đình Việt Nam - Nhã nhạc (2003), Mộc bản triều Nguyễn (2009), Châu bản triều Nguyễn (2014), Thơ văn trên kiến trúc cung đình Huế (2016) và Những bản đúc nổi trên Cửu Đỉnh (2024); bên cạnh các di sản chung với địa phương khác là di sản Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ (2016) và Nghệ thuật Bài Chòi Trung Bộ (2017). Cố đô Huế hiện lưu giữ 40 hiện vật, bộ hiện vật được công nhận bảo vật quốc gia. Trong đó có 4 bảo vật quốc gia vừa được công nhận gồm: Chuông Ngọ Môn thời Minh Mạng, Phù điêu thời Minh Mạng, Cặp tượng rồng thời Thiệu Trị và Ngai Hoàng đế Duy Tân.

Sau 50 năm thống nhất đất nước và qua hơn 30 năm được UNESCO ghi danh, công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa Huế đang chuyển sang giai đoạn phát triển bền vững. Huế được UNESCO và các chuyên gia đánh giá là hình mẫu đi đầu trong công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản. 

GS.TS Đặng Văn Bài - Phó Chủ tịch Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia nhận định Huế hội đủ nhiều yếu tố xây dựng thành trung tâm chuẩn mực về chuyển giao công nghệ bảo tồn tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương. “Huế có thể phát triển du lịch, trở thành một nền công nghiệp văn hóa điển hình của cả nước. Chúng ta giải tỏa được những khu vực Thượng thành và Eo bầu, đây là một bước thay đổi nhận thức rất lớn. Du lịch dựa trên di sản, di sản phải được bảo vệ nguyên gốc, nhưng sản phẩm du lịch phải luôn luôn mới, luôn luôn khác thì mới hấp dẫn được”.

Du lịch di sản đang là thế mạnh của thành phố Huế. Năm 2025, thành phố Huế đăng cai Năm Du lịch quốc gia cùng với chuỗi các hoạt động, sự kiện Festival Huế năm 2025. Từ ngày 1/1/2025, Huế trở thành thành phố thứ 6 trực thuộc Trung ương, mở ra một giai đoạn mới đầy triển vọng. Thành phố Huế bước sang giai đoạn phát triển mới với tâm thế là thành phố di sản văn hóa đầu tiên của Việt Nam. Đây là nền tảng quan trọng, tạo động lực, khí thế mới để Huế tiếp tục phát huy truyền thống lịch sử và cách mạng vẻ vang, xây dựng và phát triển thành một đô thị di sản thông minh và giàu bản sắc. 

Ông Nguyễn Thanh Bình - Phó Chủ tịch UBND thành phố Huế cho biết, địa phương tiếp tục phát huy tối đa các tiềm năng, lợi thế, tạo bứt phá để phát triển nhanh và bền vững, khẳng định vai trò, vị thế các trung tâm của vùng và cả nước về văn hóa, du lịch, y tế chuyên sâu, giáo dục - đào tạo và khoa học - công nghệ. 

“Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố Huế thực hiện tốt các giải pháp, xây dựng hành lang pháp lý, các thể chế, tạo môi trường đầu tư thuận lợi. Đồng thời, xây dựng các giải pháp trên cơ sở đột phá về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số. Kết hợp tốt tất cả các nguồn lực đó, chúng ta mới có thể thực hiện tốt việc phát triển theo đúng quy hoạch của Chính phủ về xây dựng Huế trở thành đô thị di sản đặc thù, đại diện của Việt Nam trong thời gian tới”, ông Nguyễn Thanh Bình cho biết.

TP Huế tất bật chuẩn bị đón Năm Du lịch quốc gia 2025

VOV.VN - Năm 2025, thành phố Huế được chọn là địa phương đăng cai tổ chức Năm Du lịch quốc gia với chủ đề “Huế - Kinh đô xưa, Vận hội mới”; với kỳ vọng tạo bứt phá cho du lịch Huế trong năm 2025, sẵn sàng phát triển mạnh mẽ trong một kỷ nguyên mới của đất nước.