Thủ tướng Phạm Minh Chính dự Hội nghị Cấp cao ASEAN - GCC 2023

Tại hội nghị, các Nhà Lãnh đạo khẳng định coi trọng mối quan hệ giữa hai tổ chức khu vực kể từ khi thiết lập quan hệ năm 1990, dựa trên nền tảng những mối liên kết lịch sử và văn hóa lâu đời trải qua hàng thế kỷ giữa hai khu vực.

ASEAN đánh giá cao tất cả các nước thành viên GCC đều đã gia nhập Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác Đông Nam Á (TAC), đồng thời hoan nghênh Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) trở thành Đối tác đối thoại theo lĩnh vực của ASEAN kể từ 2022. Hợp tác giữa ASEAN và GCC trong năm 2022 tiếp tục tiến triển tích cực, với tổng kim ngạch thương mại đạt 142,25 tỷ USD, đầu tư trực tiếp nước ngoài đạt 523,46 triệu USD, đồng thời lượng khách du lịch GCC đến khu vực ASEAN đạt hơn 375.000 người. 

Hướng tới tương lai, Lãnh đạo các nước ASEAN và GCC nhất trí cần duy trì trao đổi thường xuyên, trong đó dự kiến sẽ định kỳ tổ chức gặp gỡ cấp cao ASEAN-GCC 2 năm/lần, củng cố và hoàn thiện các cơ chế hợp tác, đồng thời đẩy mạnh hợp tác bình đẳng, cùng có lợi, nhằm khai thác hiệu quả dư địa và tiềm năng hợp tác còn rất lớn giữa hai bên. Các nước nhấn mạnh cần chú trọng hợp tác trong chung trong các lĩnh vực hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư, bảo đảm chuỗi cung ứng bền vững, kết nối, hợp tác biển, an ninh năng lượng, lương thực, công nghiệp Halal, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, du lịch, hợp tác lao động, chuyển đổi năng lượng, ứng phó biến đổi khí hậu,…

Trước những khó khăn phức tạp trong tình hình thế giới và khu vực hiện nay, hai bên nhất trí tăng cường hợp tác đa phương, thúc đẩy đối thoại, hợp tác, xây dựng lòng tin, thượng tôn pháp luật, tôn trọng độc lập chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, không can thiệp vào công việc của nhau, chung tay giải quyết các thách thức khu vực và toàn cầu, đóng góp hiệu quả cho hoà bình, an ninh, ổn định và phát triển bền vững. Các nước khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không tại khu vực, giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, Công ước UNCLOS 1982.

Các nước bày tỏ quan ngại về những diễn biến gần đây tại dải Gaza, lên án mạnh mẽ các hành động bạo lực nhằm vào dân thường, kêu gọi các bên ngừng bắn ngay lập tức, chấm dứt các hành động sử dụng vũ lực, tôn trọng luật nhân đạo quốc tế, nối lại đàm phán, giải quyết các bất đồng thông qua các biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế và các nghị quyết liên quan của Liên hợp quốc nhằm đạt được giải pháp công bằng, thỏa đáng và lâu dài cho Tiến trình hòa bình Trung Đông, bảo đảm tính mạng, an ninh, an toàn cho người dân.

Hội nghị thông qua Tuyên bố chung, phản ánh những kết quả trao đổi của Lãnh đạo Cấp cao và đề ra các định hướng phát triển hơn nữa quan hệ ASEAN-GCC trong thời gian tới.

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, Hội nghị Cấp cao lần đầu tiên giữa ASEAN và GCC hôm nay là một dấu mốc lịch sử. Thủ tướng đánh giá cao vai trò của GCC đối với ASEAN. Thủ tướng cho biết, Đông Nam Á và Vùng Vịnh đã gắn kết với nhau qua nhiều thế kỷ trên cơ sở quan hệ hữu nghị tốt đẹp và tiềm năng hợp tác to lớn.

Thủ tướng cho rằng, thế giới càng biến đổi nhanh, ASEAN và GCC càng phải thích ứng năng động, chung tay khơi dậy ý chí tự lực, tự cường, khơi thông các nguồn lực phát triển, triển khai các hành động thực chất, hiệu quả, với quyết tâm chính trị cao nhất, hành động quyết liệt để tiến trình hợp tác giữa hai khu vực thực sự bứt phá mạnh mẽ trong thời gian tới, trở thành điểm sáng của hợp tác khu vực và toàn cầu.

Người đứng đầu Chính phủ Việt Nam đã đề xuất một số định hướng trong đó nhấn mạnh: ASEAN và GCC cùng nhau tạo thuận lợi hơn nữa để kinh tế, thương mại và đầu tư trở thành trụ cột chính, là động lực kết nối hai khu vực, bổ trợ cho nhau cùng phát triển, cùng thắng. Chúng ta cần triển khai các chính sách thông thoáng hơn, mở cửa thị trường mạnh mẽ hơn, tháo gỡ rào cản, xây dựng các chuỗi cung ứng đầy đủ, bền vững hơn để tạo điều kiện cho các Quỹ đầu tư và doanh nghiệp các nước GCC mở rộng hơn nữa đầu tư kinh doanh tại ASEAN và hàng hóa, dịch vụ của các nước ASEAN xuất hiện ngày càng nhiều hơn tại Vùng Vịnh.

Trong tiến trình đó, ASEAN và Việt Nam mong muốn cùng GCC đẩy mạnh hợp tác vì mục tiêu phát triển xanh và bền vững hơn. Hai bên cần dành ưu tiên hợp tác cùng phát triển kinh tế xanh, kinh tế số, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ, phát triển nông nghiệp bền vững, chuyển đổi năng lượng... 

Theo Thủ tướng điều quan trọng nhất là phải thúc đẩy được ba kết nối là kết nối con người, văn hóa, lao động; kết nối thương mại, đầu tư, du lịch; và nối hạ tầng, thông qua đầu tư hạ tầng chiến lược.

Cùng với đó Thủ tướng đề nghị, hai bên cần nhanh chóng thể chế hóa hợp tác ASEAN - GCC bằng các cơ chế hợp tác thường xuyên, thực chất, hiệu quả trên từng lĩnh vực cụ thể; Tăng cường hợp tác đa phương để cùng nhau giữ gìn môi trường hòa bình, ổn định cho phát triển.

Với thế mạnh là những tổ chức khu vực rất thành công, ASEAN và GCC cần hỗ trợ nhau để phát huy vai trò trung tâm, đóng góp thiết thực cho hòa bình, ổn định và phát triển của hai khu vực và trên thế giới.

Việt Nam mạnh mẽ phản đối mọi hành vi sử dụng vũ lực và kêu gọi các bên liên quan chấm dứt ngay các hành động bạo lực nhằm vào dân thường, các cơ sở nhân đạo và hạ tầng thiết yếu. Việt Nam tin rằng chỉ có thương lượng và đàm phán, giải quyết các bất đồng thông qua các biện pháp hoà bình, đạt giải pháp hai nhà nước trên cơ sở luật pháp quốc tế và các nghị quyết liên quan của Hội đồng Bảo an LHQ mới là con đường duy nhất để mang lại nền hòa bình bền vững, lâu dài cho Trung Đông và tất cả các nước.