Rau quả ùn tắc: Cần miễn, giảm thuế cho người làm lưu thông

Nêu ý kiến tại Hội nghị bàn các giải pháp phát triển sản xuất, tiêu thụ rau quả, trái cây theo hướng bền vững do Bộ Công Thương phối hợp với Bộ NN&PTNT tổ chức chiều 14/5 tại Hà Nội, ông Lê Văn Ánh, Chủ tịch HĐQT Công ty CP xuất nhập khẩu rau quả 1 Hà Nội, Phó Chủ tịch Hiệp hội rau quả Việt Nam cho rằng, cứ vào khoảng thời gian tháng 4 hàng năm là Việt Nam lại rộ lên vấn đề thị trường dưa hấu xuất khẩu, ùn tắc. Bài toán này năm nào Bộ Công Thương cũng phải nói đến.

“Với những người làm xuất, nhập khẩu rau quả, những người nông dân trồng rau, củ quả thì đây là bài toán mùa vụ, và đã là mùa vụ thì đó là điều tất yếu, nhưng cứ đến đúng thời điểm vấn đề này lại rộ lên. Trong khi trái cây, rau củ quả của Việt Nam vẫn tạo được sự cạnh tranh và tiêu thụ dễ dàng vì theo mùa vụ, nước ta có sản phẩm để bán trong khi cùng thời điểm các nước khác lại không có”, ông Ánh nói.

Để phát triển sản xuất, tiêu thụ rau quả, trái cây theo hướng bền vững, ông Ánh đề nghị cần có sự phối hợp bền vững giữa cơ quan quản lý nhà nước đến người sản xuất, người làm lưu thông. Trong đó phải giải quyết được vấn đề thời điểm gieo trồng, thu hoạch và tiêu thụ trong bao lâu và lưu thông như thế nào để mang lại hiệu quả tốt nhất.

Cụ thể hơn là lĩnh vực nông nghiệp nông thôn cần phải được ưu tiên, người dân cần được miễn thuế và có cơ chế ưu đãi sản xuất. Đối với lĩnh vực chế biến và lưu thông, khi nằm trong một hệ thống là mắt xích của quá trình sản xuất – tiêu thụ cũng cần có chế độ ưu đãi như trong lĩnh vực sản xuất.

“Xuất khẩu rau củ quả cần nghiên cứu tạo điều kiện trong quá trình lưu thông, có thể giảm cước phí bằng cách giảm thuế VAT cho công tác vận chuyển, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp. Những người làm lưu thông cũng phải được miễn giảm thuế, bởi khi miễn giảm thuế cho người lưu thông cũng là gián tiếp giảm thuế cho nông dân. Tuy nhiên, hiện nay các doanh nghiệp lưu thông vẫn chưa hề có được sự ưu tiên, phí vận chuyển rau quả hướng đến xuất khẩu như vận chuyển các mặt hàng khác”, ông Ánh chỉ rõ.

Tiêu thụ trái vải năm nay chưa hẳn đã khả quan?

Sắp tới đây, từ tháng 5 đến tháng 7, một số tỉnh miền Bắc lại bước vào vụ thu hoạch và tiêu thụ trái vải. Đánh giá về kế hoạch tiêu thụ mặt hàng này của Bộ Công Thương và Bộ NN&PTNT, ông Ánh đánh giá rất cao nỗ lực này. Tuy nhiên ông cũng cho biết, với kinh nghiệm qua nhiều năm thì việc này chưa thể kỳ vọng ngay được.

Bởi theo ông Ánh, trong khi Việt Nam đã và đang xúc tiến mở thêm thị trường xuất khẩu trái vải, tuy nhiên đó vẫn chỉ là lý thuyết, khi triển khai trong thực tế vẫn chưa thể biết khả năng tiêu thụ là bao nhiêu, người tiêu dùng tại các thị trường mới chưa từng biết trái vải Việt Nam như thế nào khi khả năng tiếp cận thị trường chưa có, năng lực vận chuyển còn hạn chế.

“Hỗ trợ cho công tác vận chuyển, Hãng hàng không Vietnam Airlines mới công bố sẽ giảm giá đối với vận chuyển vải thiều tươi cho doanh nghiệp xuất khẩu đi châu Âu. Tuy nhiên, mỗi chuyến bay cũng chỉ vận chuyển 10 tấn, trong khi theo dự báo tổng sản lượng vải ở các tỉnh lên đến 200.000 tấn nên tình hình chưa có gì sáng sủa”, ông Ánh nói.

Đại diện Hiệp hội rau quả Việt Nam dự báo, vải thiều năm nay sẽ xuất khẩu mạnh ở cửa khẩu Lào Cai, và Trung Quốc vẫn là thị trường nhập khẩu nhiều trái vải nhất, do đó vẫn phải thúc đẩy, bám vững, đẩy mạnh xuất khẩu vải vào thị trường này. Khi đã biết trước điều này, Chính phủ thể có giải pháp mở thêm điểm thông quan hoặc tăng thêm thời gian thông quan để quá trình xuất khẩu được thuận lợi hơn.

Mặt khác, để ggiảm bớt chi phí, thủ tục nhất là đối với hàng rau củ quả chế biến 100% ông Ánh cho rằng mặt hàng này không nhất thiết phải qua kiểm dịch. Các cơ quan quản lý cũng cần tạo điều kiện cho các doanh nghiệp chế biến rau quả và làm lưu thông rau quả trong một chuỗi mắt xích như quá trình sản xuất nông nghiệp. Khi đã tạo lập được quy trình sản xuất theo chuỗi thì hệ thống sẽ chạy thông suốt, góp phần thúc đẩy ngành trồng trọt.

“Hiệp hội mong muốn Chính phủ khi xây dựng quy hoạch sản xuất tiêu thụ nông sản, thì tiêu thụ sản phẩm phải đi theo hạ tầng. Riêng đối với mặt hàng rau quả đòi hỏi phải có hệ thống bảo quản nhất định, trong khi hệ thống kho lạnh, kho mát cho những điểm tập kết hàng sẽ làm cho quá trình lưu thông được an toàn trước những lý do khách quan. Chính phủ nên có chính sách hỗ trợ xây dựng kho hạ tầng để có nơi cho rau quả “tạm trú””, ông Ánh đề nghị./.