Vốn xây dựng sân bay Long Thành: Sẽ tự vay tự trả dần?

Thông tin về việc thu xếp nguồn vốn xây dựng cảng hàng không quốc tế Long Thành, ông Nguyễn Nguyên Hùng, Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng công ty cảng hàng không Việt Nam (ACV) - đơn vị được giao lập báo cáo tiền khả thi dự án cho biết, dự án sẽ do các doanh nghiệp, trong đó có ACV đầu tư bằng vốn tự vay và tự trả, cụ thể là các doanh nghiệp sẽ vay vốn ODA của nhà nước, sau đó sẽ tự trả dần.

“Khả năng tự vay tự trả là cao vì tính hấp dẫn hiệu quả của sân bay Long Thành. Vốn nhà nước chỉ để làm GPMB, đường giao thông kết nối cũng như các công trình như hải quan, công an và cũng chỉ chiếm khoảng 14,6% trong giai đoạn này. Đồng thời ACV cũng đề nghị một số cơ chế chính sách đặc thù để thực hiện dự án này”, ông Nguyễn Nguyên Hùng cho biết. 

Nhà nước đầu tư 14,6% vốn trong giai đoạn 1

Trao đổi rõ hơn về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Hồng Trường cho biết, vốn đầu tư xây dựng giai đoạn 1 vào khoảng 165.000 tỷ đồng trong đó vốn ngân sách nhà nước đầu tư 84.000 tỷ đồng phục vụ công tác GPMB, xây dựng hạ tầng cơ bản trong đó có hệ thống giao thông phục vụ và sân đỗ. Số vốn còn lại sẽ được huy động từ nguồn ngoài ngân sách.

Cũng theo Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường, việc vay ODA 5,7 tỷ USD để thực hiện dự án không gây áp lực đến nợ công bởi tác động các khoản vay lên GDP qua từng năm không đáng kể, đặc biệt là trong giai đoạn từ năm 2016 - 2019; dự kiến chỉ vào khoảng 0,091% vào năm 2022. Trong khi đó tỷ suất nội hoàn vẫn cao hơn tỷ suất chiết khấu nên dự án sẽ có khả năng trả nợ rất tốt.

Phương án mở rộng sân bay Tân Sơn Nhất hiện tại là không khả thi. (Ảnh: Dân trí)

Thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường dẫn chứng, các dự án đầu tư trong lĩnh vực hàng không đều có hiệu quả tài chính tốt, doanh nghiệp vay lại vốn ODA được Chính phủ luôn đảm bảo tự trả nợ đúng hạn (cụ thể như dự án xây dựng nhà ga hành khách quốc tế Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất, dự án xây dựng nhà ga hành khách quốc tế T2 - Nội Bài). 

“Dự án sẽ sử dụng vốn Trái phiếu Chính phủ sẽ phát hành trong giai đoạn 2016 - 2021. Bộ GTVT cũng đã trình Quốc hội sẽ đầu tư dự án bằng nhiều nguồn vốn. Ngoài vốn ngân sách (trái phiếu, ngân sách, ODA), Bộ đang trình Chính phủ hướng vay ODA ưu đãi để kéo dài trả nợ trong nhiều năm. Hiện nay đang có nhiều nước rất quan tâm dự án và sẵn sàng cung cấp ODA cho dự án này” Thứ trưởng Trường cho biết.

Vào kì họp Quốc hội sẽ diễn ra vào cuối tháng 10 tới đây, thừa uỷ quyền của Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng sẽ báo cáo Quốc hội xin chủ trương đầu tư xây dựng Dự án cảng hàng không quốc tế Long Thành.

Nếu dự án được Quốc hội thông qua trong kì họp lần này, vấn đề đặt ra là sẽ lấy nguồn vốn nào để đầu tư cho dự án? Riêng trong giai đoạn 1 với khái toán đầu tư khoảng 165.000 tỷ đồng (7,8 tỷ USD), trong khi nguồn vốn Trái phiếu Chính phủ rất khó đáp ứng, việc vay vốn ODA gây áp lực lên nợ công.

Làm sao để sân bay Long Thành có đủ sức cạnh tranh? 

Theo TS. Lương Hoài Nam, Tổng Giám đốc hàng không Hải Âu, với một dự án như sân bay Long Thành được kỳ vọng sẽ trở thành trung tâm trung chuyển hàng không của khu vực sẽ thì không chỉ cần có tiền để đầu tư mà còn cần chính sách để phát triển.

Theo đó, quy hoạch của sân bay Long Thành cần đảm bảo tính cạnh tranh về chất lượng dịch vụ so với các sân bay xung quanh. Do đó, công tác quy hoach, thiết kế phải đảm bảo tính khoa học, tiện tích, giá phí cạnh tranh. Bởi thực tế hiện nay, chất lượng dịch vụ các sân bay quốc tế tại Việt Nam mới chỉ đáp ứng dịch vụ tối thiểu của một sân bay quốc tế.

“Diện tích nhà ga của các cảng hàng không hiện nay như Nội Bài và Tân Sơn Nhất không thể đủ để đáp ứng về tiêu chuẩn chất lượng dịch vụ quốc tế. Thực tế cảng hàng không quốc tế phải cần diện tích lớn, dành cho các khu mua sắm, các khu ẩm thực, khu triển lãm văn hoá địa phương, khu vui chơi giải trí cho người phải chờ lâu”, TS. Nam nhấn mạnh.

Ngoài ra, theo TS. Nam, muốn cảng hàng không quốc tế Long Thành đủ sức cạnh tranh thì năng lực cạnh tranh của các hãng hàng không là yếu tố mấu chốt. Các hãng hàng không trong nước hơn lúc nào hết phải trở thành những hãng hàng không mạnh.

Cụ thể, Hãng hàng không quốc gia (Vietnam Airlines) phải nhanh chóng trở thành hàng không 4 sao; các hãng hàng không giá rẻ như Vietjet, Jetstar cũng phải không ngừng lớn mạnh và phát triển, nếu không sân bay Long Thành cũng chỉ trở thành sân bay trung chuyển.

Cũng theo TS. Lương Hoài Nam, để tăng khả năng thu hút và hấp dẫn, tạo tính cạnh tranh cao cho hệ thống cảng hàng không nói chung, Việt Nam cần linh hoạt thay đổi nhiều chính sách để đẩy mạnh phát triển du lịch, cùng với đó là nhiều các dịch vụ đi kèm như nghỉ dưỡng mua sắm.

“Ở Thái Lan và Singapore, những sân bay trung chuyển không chỉ có hành khách chờ nghỉ vài giờ rồi nối chuyến mà, có rất nhiều đối tượng đến đây trong vài ngày để nghỉ ngơi, mua sắm rồi mới đi tiếp. Hiện nay ở nước ta tính hết lượng người nước ngoài quá cảnh sân bay thì mới đạt 7 triệu người/năm. Trong khi ở Thái Lan đang là 27 triệu người và Singapore và Singapore là 17 triệu người thì con số của Việt Nam mới chỉ bằng số lẻ”, TS. Lương Hoài Nam chỉ rõ./.