Cách thủ đô Hà Nội khoảng chừng 30km về phía Đông, chùa Nôm (xã Đại Đồng, huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên) vẫn giữ được gần như nguyên vẹn vẻ cổ kính của kiến trúc chùa cổ đồng bằng Bắc Bộ. Điều đặc biệt nhất là ngôi chùa này đang lưu giữ hơn 100 pho tượng cổ bằng đất.
Bên cạnh đó là kiểu kiến trúc độc đáo – "nội công, ngoại quốc" với hai hành lang dài nối liền nhà tiền đường ở phía trước với nhà hậu đường (có thể là nhà tổ hay nhà tăng) ở phía sau làm thành một khung hình chữ nhật bao quanh nhà thiêu hương, nhà thượng điện hay các công trình kiến trúc khác ở giữa. Bố cục mặt bằng chùa có dạng phía trong hình chữ Công, còn phía ngoài có khung bao quanh như chữ khẩu hay như ở chữ Quốc./.
 |
Cổng chính chùa Nôm nằm trước chợ làng Nôm với kiến trúc khá độc đáo
|
 |
Cánh cổng được làm hoàn toàn bằng gỗ chạm khắc tinh xảo
|
 |
Lối vào cổng sau của chùa là cây cầu đá gồm 9 nhịp đầu rồng bắc qua sông Nguyệt Đức
|
 |
Khuôn viên chùa Nôm có nhiều cây xanh và có hồ nước nhỏ phía trước. Theo truyền thuyết, xưa kia chùa Nôm nằm giữa một rừng thông cổ thụ, trên có một cái am nhỏ và có tên gọi là "Linh thông cổ tự".
|
 |
| Hai bên trái và phải của chùa là gác chuông... |
 |
| ... và gác trống (được xây dựng sau này) |
 |
| Chùa Nôm hiện vẫn còn hai tấm bia lớn đặt sau hậu cung ghi lại những tư liệu quý: Thời Hậu Lê, đời Chính Hoà, năm Canh Thân (1680) sau khi lên ngôi, nhà vua đã cho xây dựng lại chùa này và tu bổ chùa các năm sau đó. |
 |
| Dù có nhiều công trình mới được xây dựng, chùa Nôm cổ vẫn giữ nguyên nền móng trên khuôn viên cũ. |
 |
| Hiện nay, chùa Nôm còn lưu giữ hơn 100 pho tượng lớn nhỏ đều được làm bằng đất. |
 |
| Theo lời trụ trì chùa Đại đức Thích Đồng Huệ, dù tượng làm bằng đất và trải qua nhiều thăng trầm lịch sử nhưng hình dáng vẫn không mấy thay đổi so với ban đầu. |
 |
| Chùa Nôm hiện nay đã được mở rộng và xây dựng thêm nhiều công trình mới, như... |
 |
Lầu Quan Âm
|
 |
| Nhà Thờ Tổ |
 |
... nhà khách của chùa Nôm
|
