Bộ trưởng GD-ĐT: "Không thể tay không bắt chip trong công nghệ bán dẫn"

Sẽ nghiên cứu làm SGK trong 1-2 năm tới

Phát biểu giải trình trước Quốc hội tại phiên họp sáng 1/11, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) Nguyễn Kim Sơn cho biết, báo cáo của Chính phủ nhận định sách giáo khoa (SGK) chưa đáp ứng được yêu cầu.

"Bộ nhận thức đây là đòi hỏi rất cao của Chính phủ khi đã làm được những việc quan trọng song cần làm tốt thêm. Chúng tôi hiểu và ra sức cố gắng. Trong Nghị quyết giám sát của Đoàn giám sát đã có sự ghi nhận đối với toàn ngành giáo dục, đội ngũ giáo viên, người tham gia soạn sách", ông Sơn nói.

Về thông tin tài chính cho đổi mới giáo dục, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nêu con số đã đưa ra trong báo cáo là hơn 213.000 tỉ đồng, bao gồm cả chi thường xuyên và chi đầu tư phát triển: "Con số chi trực tiếp cho đổi mới giáo dục gồm biên soạn chương trình giáo dục phổ thông mới 2018, thẩm định SGK, tập huấn cho giáo viên toàn quốc thì tổng chi phí là 395,2 tỷ đồng".

Về Nghị quyết của Đoàn giám sát của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội giao cho Bộ GD-ĐT chuẩn bị trình Quốc hội phương án soạn một bộ SGK, ông Sơn cho rằng, từ nay đến 2024, việc quan trọng nhất cần ưu tiên là thẩm định chất lượng SGK cho lớp 5, 9, 12 thật tốt, đảm bảo đủ SGK cho năm học tới.

Còn vấn đề được giao, Bộ sẽ nghiên cứu, đề xuất và cố gắng 1-2 năm tới, khi chu trình đổi mới sách hoàn tất sẽ đánh giá sâu và đề đạt phương án Quốc hội sau. 

Về vấn đề thừa thiếu giáo viên, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, đến nay, theo số liệu của ngành thì cả nước còn thiếu hơn 127.000 giáo viên. Con số này gia tăng không ngừng bởi số lượng học sinh riêng năm học vừa rồi tăng lên rất nhiều. Với riêng Bình Dương, trong đầu năm học mới đã tăng 35.000 học sinh rồi. Số trẻ em tăng lên rất lớn nên yêu cầu về giáo viên tăng lên.

Về tình trạng giáo viên nghỉ việc, tính đến tháng 9/2023, toàn quốc có hơn hơn 17.000 giáo viên nghỉ việc, chuyển việc. Theo ông Sơn, năm ngoái, Bộ GD-ĐT cùng Bộ Nội vụ đã xác định chỉ tiêu tuyển cho các địa phương là hơn 26.000 chỉ tiêu. Nhưng theo thống kê của ngành nội vụ, hiện nay các tỉnh vẫn còn lại 64.000 chỉ tiêu chưa dùng. 

Việc này có nhiều nguyên nhân, trong đó, có nơi để dành cho 10% cắt giảm nhưng có nơi không có nguồn tuyển. Ngoài nguồn tuyển từ ngành đào tạo mới thì cần quá trình nhưng như  giáo viên mầm non thì nguồn có nhưng tuyển không có người ứng tuyển. Bởi giáo viên mầm non làm áp lực nhưng lương thấp. 

"Đây là vấn đề rất lớn cần đưa ra giải pháp, trong đó cần điều chỉnh lương, chế độ chính sách, nhà công vụ... Bộ Nội vụ xác định trong năm 2023-2024 đã giao hơn 27.800 chỉ tiêu cho các tỉnh. Đây là bước để cải thiện về câu chuyện giáo viên", Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh, đồng thời đề nghị các tỉnh cần tuyển hết chỉ tiêu giáo viên. 

"Không thể tay không bắt chip trong công nghệ bán dẫn"

Tiếp tục phát biểu giải trình, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT đã đề cập việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cho công nghiệp bán dẫn. Bộ trưởng khẳng định, đây là ngành mang trọng trách, sứ mệnh để phục vụ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đổi mới đầu tư nước ngoài vào Việt Nam. 

Bộ trưởng cũng cho biết, đã nhận kế hoạch của Thủ tướng và lên kế hoạch triển khai trong lĩnh vực này, với dự đoán hiện nay là 50.000-100.000 nhân lực, trong đó, yêu cầu nhiều trình độ, chuyên môn nhưng ưu tiên cho nhóm nhân lực thiết kế vi mạch, bán dẫn. 

Hiện có 35 cơ sở giáo dục đại học của Việt Nam đang đào tạo những lĩnh vực trực tiếp hoặc ngành có liên quan đối với lĩnh vực này. Trong đó, với những ngành có liên quan là công nghệ thông tin, điện tử viễn thông... nếu sinh viên chuyển đổi thì sẽ có ngay nhân lực đảm nhiệm.

Bộ GD-ĐT đã ký hiệp định với Intel và nhiều doanh nghiệp để xác định chính xác nguồn nhân lực cho các nhóm và có những đào tạo sát, tránh "ào ào đào tạo lại thừa". 

Dự kiến trong 2024, tuyển sinh trên 1.000 nhân lực trực tiếp trong lĩnh vực thiết kế vi mạch bán dẫn, và các lĩnh vực liên quan sẽ tuyển trên 7.000 học viên, sẽ tăng dần 20-30% hằng năm. Với tập trung cao độ, giải quyết các vướng mắc, đến năm 2030 dự kiến con số có thể đáp ứng được. 

"Tuy nhiên đây là lĩnh vực công nghệ cao, đòi hỏi cao nên cũng mong đầu tư cao chứ nếu không không thể tay không bắt chip được trong lĩnh vực được", ông Sơn nói.

Bộ trưởng đề nghị Quốc hội, Chính phủ đẩy mạnh đầu tư các phòng thực hành để có đủ điều kiện nâng cao chất lượng đào tạo trong ngành quan trọng này.