Chi phí đạn pháo Mỹ dành viện trợ cho Ukraine tăng cao

Theo báo cáo của Văn phòng Kiểm toán Chính phủ Mỹ (GAO), chi phí vận hành và hỗ trợ cho M982 Excalibur - loại đạn pháo 155 mm dẫn đường bằng GPS cung cấp cho Ukraine - đã tăng gần gấp đôi từ trong khoảng thời gian từ năm 2011 – 2022, lên khoảng 100.000 USD mỗi quả đạn.

Chi phí phát sinh này cũng đã được đưa vào danh sách chi tiêu quân sự. Giá trị trên lý thuyết của một vũ khí, chẳng hạn như máy bay chiến đấu phản lực, chỉ phản ánh một phần nhỏ chi phí để duy trì vũ khí này trong suốt vòng đời của nó.

GAO giải thích: “Chi phí vận hành và hỗ trợ (O&S) trước đây chiếm khoảng 70% tổng chi phí vòng đời của hệ thống vũ khí, là chi phí để vận hành và duy trì hệ thống từ hoạt động ban đầu cho đến hết vòng đời của nó. Bao gồm trong chi phí là các bộ phận sửa chữa, bảo trì kho và hiện trường, dịch vụ hợp đồng, hỗ trợ kỹ thuật và nhân sự, cùng những khoản chi khác".

Giám đốc đội ngũ quản lý và năng lực quốc phòng của GAO Diana Maurer cho biết, trung bình Bộ Quốc phòng Mỹ chi nhiều gấp đôi để vận hành và hỗ trợ một hệ thống vũ khí so với số tiền bỏ ra để phát triển và sản xuất.

Mặc dù vậy, việc đánh giá chính xác những chi phí này cũng là một vấn đề. Bộ Quốc phòng Mỹ đã được yêu cầu báo cáo về 25 chương trình của quân đội, hải quân và không quân. Tuy nhiên, GAO chỉ nhận được dữ liệu cho 16 chương trình trong số này. Trong số đó, 7 chương trình có chi phí vận hành và hỗ trợ tăng cao. Điều này cũng đồng nghĩa với việc một vũ khí đã tăng 25% trong chi phí vận hành và hỗ trợ so với ước tính chi phí trong những năm trước, hoặc tăng ít nhất 50% kể từ khi vũ khí được đưa vào sử dụng lần đầu.

Quân đội Mỹ ước tính rằng chi phí vận hành và bảo trì cho Excalibur - được triển khai lần đầu vào năm 2007 - đã tăng 183% so với ước tính cơ bản vào năm 2011.

Phía quân đội Mỹ giải thích rằng sự gia tăng này đến từ 2 yếu tố: mua nhiều đạn dược hơn dự kiến ban đầu - từ đó làm tăng chi phí bảo trì và nâng cấp phần cứng, phần mềm như “công nghệ định vị và điều hướng tiên tiến”. Chi phí cho Excalibur được ước tính khoảng 100.000 USD mỗi quả đan, cao hơn nhiều so với khoảng 3.000 USD cho một quả đạn 155mm không có định hướng.

GAO từ chối cung cấp thông tin về số lượng Excalibur đang có vì Bộ Quốc phòng xem đây là thông tin nhạy cảm. Mỹ bắt đầu cung cấp đạn Excalibur cho Ukraine vào mùa thu năm 2022 và các xạ thủ của Ukraine tỏ ra khá hài lòng với loại đạn dẫn đường chính xác có thể bắn trúng các mục tiêu quan trọng của Nga như trụ sở chính hay bãi tiếp tế ở khoảng cách 40km.

Việc gây nhiễu GPS quy mô lớn của Nga giờ đây có thể làm giảm độ chính xác của các vũ khí dẫn đường bằng GPS như Excalibur và HIMARS, nhưng những loại vũ khí này vẫn khá hữu ích trong việc làm gián đoạn hoạt động hậu cần cũng như chỉ huy và kiểm soát của Nga.