Phương Tây: 2 nguy cơ khiến quân đội Nga suy yếu trầm trọng

Theo tờ Business Insider, việc gặt hái nhiều thành công tại Ukraine (phương Tây vẫn cáo buộc Nga chiếm Crimea từ nước này và đưa quân sang miền Đông để hỗ trợ phe đối lập chiến đấu chống quân Chính phủ Ukraine) và Syria đã phần nào đó chứng tỏ được sức mạnh của quân đội Nga.

Trong mắt phương Tây, rất ít binh sĩ Nga được đào tạo tinh nhuệ. Ảnh Sputnik

Tuy nhiên, theo các chuyên gia phương Tây, quân đội Nga đang phải đối mặt với hai nguy cơ có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng nếu Nga phải đối mặt với một cường quốc về quân sự khác.

Theo nhà báo Dave Majumdar của tờ National Interest quân đội Nga giờ vừa thiếu quân tinh nhuệ vừa thiếu trang thiết bị và khí tài hiện đại.

Quân đông nhưng không tinh

Chế độ nhập ngũ bắt buộc là một nguy cơ mà Nga đang phải đối mặt. Phần lớn quân nhân Nga, ngoại trừ những người thuộc Lực lượng Tên lửa Chiến lược, lính dù và bộ binh hải quân, chỉ là lính nghĩa vụ và được huấn luyện rất ít.

“Chỉ khoảng 1/4  bộ binh Nga là quân chính quy và được huấn luyện bài bản”, nhà báo Majumdar cho biết: “Dù vậy, họ vẫn không được đào tạo tốt như các binh sĩ phương Tây. Hơn thế nữa, họ chủ yếu thuộc biên chế của các lực lượng phản ứng nhanh”.

Tàu sân bay Đô đốc Kuznetsov- một chiếc tàu của Nga được đóng từ thời Liên Xô cũ. Ảnh Quân đội Nga

Trong khi đó, phần lớn các lực lượng khác của Nga chủ yếu tuyển lính nghĩa vụ cho đủ quân số. Điều này dẫn tới sự thiếu chuyên nghiệp trong quân đội Nga mà phương Tây cho là bộc lộ rất rõ trong cuộc chiến tại Ukraine (dù Nga nhiều lần lên tiếng khẳng định không hề đưa quân sang nước này).

Trung úy Alexey Chaban thuộc Lữ đoàn tăng số 17 của quân đội Ukraine nhắc lại trải nghiệm chiến đấu chống lại lực lượng mà anh ta cho là “quân đội Nga tại Ukraine” như sau:

“Chúng tôi không cảm thấy mình phải đối mặt với những binh sĩ lực lưỡng và tinh nhuệ mà chỉ là mấy gã say xỉn và vô gia cư. Dù họ được cho là những binh lính Nga nhưng họ không hề thiện chiến và mắc rất nhiều sai lầm. Họ chết như ngả rạ và không xứng là các chiến binh thực sự”.

Thậm chí, anh Chaban còn nhắc lại lời bình luận của ông Isa Munayev, một cựu tư lệnh quân đội Chechen đến Ukraine để giúp binh lính nước này “chống lại quân Nga” rằng, trong khi lính đặc nhiệm của Nga tỏ ra cực kỳ hiệu quả thì đa phần binh sĩ Nga chỉ là “một mớ ô hợp của những gã say”.

“Isa luôn luốn nhắc tôi rằng, binh sĩ Nga chỉ là “một mớ ô hợp của những gã say”. Ông ta cảnh bảo tôi rằng, nếu tôi phải đối mặt với binh sĩ của nhà lãnh đạo Chechen Ramzan Kadyrov, tôi nên lo lắng là vừa. Họ là những binh sĩ chuyên nghiệp và theo đuổi binh nghiệp trọn đời. Sự tinh nhuệ đó cũng chỉ có trong lực lượng đặc nhiệm Spetsnaz của Nga. Nếu nhìn thấy họ, tốt nhất là nên tránh đi”.

Chế độ nhập ngũ bắt buộc có thể giúp Nga dễ dàng duy trì một quân số ấn tượng. Tuy nhiên, rất khó để có thể huấn luyện họ thành những chiến binh thiện chiến.

Những người lính nghĩa vụ chỉ đi lính trong vòng một năm rồi lại giải ngũ. Điều này khiến cho Nga không thể đào tạo họ bài bản trong thời gian quá ngắn như vậy.

Hiện Nga đang tìm cách thay đổi chế độ nhập ngũ bắt buộc bằng chế độ “ký hợp đồng”. Dù vậy, quá trình cải cách diễn ra rất chậm chạp và quân đội Nga không còn cách nào khác là vẫn phải trông chờ vào những người lính nghĩa vụ.

Không đủ tiền mua hay nâng cấp vũ khí hiện đại

Nguy cơ thứ 2 mà quân đội Nga đang phải đối mặt là các trang thiết bị vũ khí của họ đã lạc hậu trong khi họ không có tiền mua sắm vũ khí mới.

Việc Liên Xô sụp đổ đã kéo theo việc Nga mất đi những nền tảng vững chắc của nền công nghiệp và kỹ thuật nổi tiếng xưa kia và khiến nền công nghiệp quốc phòng của Nga suy yếu.

Chương trình mua sắm xe tăng Armata của quân đội Nga cũng bị hạn chế do những khó khăn về kinh tế của Nga. Ảnh Sputnik

“Trong rất nhiều lĩnh vực công nghệ then chốt, Nga đang tỏ ra tụt hậu, đặc biệt là trong giai đoạn những năm 90 của thế kỷ trước”, nhà báo Majumdar nhận định: “Nga đang tụt hậu rất nhiều trong việc chế tạo các loại vũ khí chính xác, các bệ phóng đa mục tiêu và các loại radar quét điện tử chủ động”.

Ngoài ra, ngành đóng tàu của Nga cũng bắt đầu trở nên lạc hậu. “Nga không còn đủ năng lực để đóng những chiếc tàu chiến cỡ lớn kiểu như tàu sân bay và công nghệ đóng tàu của họ đã quá cổ lỗ”, vẫn theo nhà báo Majumdar.

Hiện binh sĩ Nga vẫn đang phải dùng những trang thiết bị quân sự từ thời Liên Xô cũ. Trong khi Nga đang đầu tư vào các loại vũ khí mới, việc mua sắm cũng đang gặp nhiều khó khăn vì nền kinh tế Nga cũng đang suy thoái.

Khó khăn về kinh tế khiến Nga phải trì hoãn hoặc thu nhỏ quy mô một số sự án quốc phòng lớn của mình. Theo đó, dòng máy bay ném bom thế hệ thứ 5 PAK DA mà Nga dự kiến đưa vào biên chế Không quân nước này năm 2023 đã bị trì hoãn.

Thay vào đó, Nga đang tập trung vào việc nâng cấp phiên bản máy bay ném bom hạt nhân siêu thanh Tu-160 mà nước này chế tạo từ thời Liên Xô cũ.

Đây không phải ví dụ điển hình nhất về việc Nga phải tính lại tham vọng hiện đại hóa quân đội của mình. Ngoài PAK DA, Nga cũng phải đối mặt với khó khăn trong việc mua sắm siêu tăng thế hệ thứ 3 Armata.

Ông Dmitry Gorenburg tại Đại học Harvard ước tính, đến năm 2020 Nga chỉ đủ tiền để mua được tối đa 330 xe tăng Armata, thấp hơn nhiều so với kế hoạch ban đầu là 2.300 chiếc.

Dù Nga vẫn chứng tỏ được năng lực của mình trong việc thực thi nhiều chiến dịch quân sự nhỏ cùng một lúc nhưng với sự thiếu tinh nhuệ của binh sĩ cũng những khó khăn trong việc mua sắm trang thiết bị hiện đại, Nga có thể sẽ gặp rất nhiều thách thức khi phải đối mặt với một đối thủ xứng tầm./.