Hòa đàm Trung Đông: Đình trệ là điều không bất ngờ

Trong khi Israel tuyên bố ngừng đàm phán từ vài ngày trước, thì Palestine cũng thông qua hàng loạt các biện pháp đáp trả và thúc đẩy mọi nỗ lực để hiện thực hóa giấc mơ độc lập của mình.

Những nỗ lực ngoại giao con thoi của Mỹ trong suốt thời gian qua đều trở nên vô nghĩa. Đến nay, Chính phủ Mỹ vẫn chưa cho biết sẽ tiếp tục hòa giải Trung Đông như thế nào.

Tổng thống Mỹ Barrack Obama (giữa) đã thất bại trong việc hòa giải hai nhà lãnh đạo Israel và Palestine (Ảnh AFP)

Ngày 29/4, thời hạn đàm phán hòa bình Trung Đông 9 tháng giữa Israel và Palestine đã kết thúc, kết quả “dậm chân tại chỗ” không hề bất ngờ. Nỗ lực ngoại giao con thoi trong hàng loạt chuyến công du Trung Đông của Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã không thể gỡ nút thắt căng thẳng đến phút chót giữa Israel và Palestine.

Hồi tháng 7 năm ngoái, nhà trung gian hòa giải Mỹ đặt ra thời hạn đàm phán 9 tháng để 2 bên có thể đạt được một thỏa thuận hòa bình cho khu vực Trung Đông. Song các cuộc đàm phán diễn ra không hề dễ dàng khi cả 2 bên không thể thỏa hiệp cho những vấn đề cốt lõi.

Vài ngày trước khi chạm vào hạn chót, Ngoại trưởng Mỹ Kerry tiếp tục dàn xếp để 2 bên chấp nhận thêm một thời hạn khung kéo dài đàm phán đến cuối năm nay. Tuy nhiên, nỗ lực của Mỹ một lần nữa bị dội gáo nước lạnh với quyết định ngừng đàm phán ngày 24/4 vừa qua của Israel.

Quyết định này của nội các an ninh Israel nhằm đáp trả thỏa thuận hòa giải được ký kết giữa chính quyền Palestine và phong trào Hồi giáo Hamas. Israel cũng cảnh báo sẽ áp đặt trừng phạt kinh tế với Palestine. Tiếp nối quyết định ngừng đàm phán, Israel và Palestine trong những ngày qua liên tiếp có những hành động đáp trả ngoại giao lẫn nhau. Các động thái khiến cho hòa đàm Trung Đông từ lâu đã lâm vào ngõ cụt, nay lại càng khó cứu vãn.

Phía Israel luôn coi phong trào Hồi giáo Hamas là một tổ chức khủng bố. Do đó, quốc gia này đã chỉ trích, thỏa thuận hòa giải tại Palestine "khó hiểu và gây tổn hại các nỗ lực hòa bình", đồng thời khẳng định một thỏa thuận hòa bình giữa Israel và Palestine là "điều không thể" nếu có sự tham gia của Hamas.

Trong khi đó, các quan chức cấp cao của Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO) ngày 28/4 cho biết, Hội đồng Trung ương của tổ chức này đã thông qua một loạt nghị quyết để trả đũa Israel.

Theo đó, Palestine quyết định tăng cường nỗ lực nhằm tìm kiếm vị thế nhà nước thông qua việc ký 63 hiệp định quốc tế của Liên Hợp Quốc, điều mà Israel không bao giờ mong đợi. Tổ chức Giải phóng Palestine cũng yêu cầu Hội đồng Bảo an và Đại hội đồng Liên Hợp Quốc lên án Israel xây dựng khu định cư, tiến hành các hoạt động chống Palestine ở Jerusalem…

Trong một nghị quyết khác, hội đồng Tổ chức Giải phóng Palestine bác bỏ đòi hỏi của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu về việc Palestine phải công nhận Israel là nhà nước Do Thái. Tuy nhiên, Palestine vẫn để ngỏ cánh cửa nối lại thương lượng với Israel.

Trong phát biểu trước đó, Tổng thống Mahmoud Abbas đề xuất lộ trình đàm phán: “Chúng tôi sẵn sàng kéo dài thời hạn đàm phán và Israel phải trả tự do cho 30 tù nhân Palestine. Chúng tôi sẽ đề xuất lộ trình đàm phán. Và chúng ta sẽ có 3 tháng để thảo luận và thống nhất lộ trình này. Trong thời gian đó mọi hoạt động xây dựng nhà định cư phải chấm dứt hoàn toàn”

Về phía Mỹ, trước tuyên bố ngừng đàm phán của Israel, Tổng thống Barrack Obama trong chuyến thăm châu Á phải thừa nhận “tạm ngừng” là điều cần thiết. Song Mỹ sẽ không bỏ cuộc tại khu vực này.

Đặc phái viên Mỹ về hòa bình Trung Đông Martin Indyk cuối tuần qua đã rời Israel sau khi không thể cứu vãn tình hình. Ông Indyk sẽ tiến hành các cuộc tham vấn tại Washington trong những tuần tới, song không rõ ông sẽ quay trở lại khu vực Trung Đông vào thời điểm nào. Chính phủ Mỹ vẫn chưa cho biết sẽ tiếp tục hòa giải Trung Đông như thế nào./.