Israel: Thất bại trong việc đàm phán thành lập chính phủ

Ngày 29/9, vòng đàm phán mới giữa đảng Likud của Thủ tướng Benjamin Netanyahu và đảng liên minh Xanh-Trắng của ông Benny Gantz về thành lập một chính phủ thống nhất đã thất bại khi hai bên không đạt được những thỏa hiệp.

Thủ tướng Benjamin Netanyahu. Ảnh: Los Angeles Times

Trong một tuyên bố sau khi các cuộc đàm phán thất bại, Thủ tướng Netanyahu nói rằng sẽ nỗ lực "đến phút chót" để đạt được thỏa thuận trước khi thông báo với Tổng thống Israel Reuven Rivlin rằng, ông không thể thành lập một chính phủ thống nhất.

“Tôi đã gọi điện cho ông Benny Gantz và đề xuất tiếp tục đối thoại. Tôi thậm chí còn thành ý sẽ đến tận dinh thự của ông. Cuối cùng, chúng tôi nhất trí sẽ tiếp tục có cuộc gặp vào ngày 2/10 tới để hy vọng thực hiện nỗ lực cuối cùng. Sẽ không có giải pháp nào khác ngoài một chính phủ thống nhất. Cho dù do ai đứng lên thành lập chính phủ, tôi hay ông Benny Gantz thì sớm hay muộn cũng chỉ có một giải pháp duy nhất đó là chính phủ thống nhất”, ông Netanyahu nói.

Trong khi đó, đảng liên minh Xanh-Trắng cáo buộc đảng Likud theo đuổi mục tiêu duy nhất là tạo ra sự ủng hộ để chuẩn bị đẩy Israel vào vòng bầu cử mới. Theo kế hoạch, hai bên sẽ không tiến hành đàm phán trong thời gian diễn ra lễ Rosh Hashanah, bắt đầu từ tối 29/9 và kéo dài trong hai ngày. 

Hiện đảng Likud muốn đàm phán dựa trên cơ sở một thỏa hiệp được Tổng thống Rivlin đưa ra về thành lập một chính phủ thống nhất, trong đó có tính tới khả năng Thủ tướng Netanyahu có thể bị truy tố vì cáo buộc tham nhũng trong những tuần tới. Theo thỏa hiệp này, ông Netanyahu vẫn giữ chức Thủ tướng Israel song sẽ phải từ chức nếu bị truy tố. Nếu xảy ra kịch bản như vậy, ông Gantz sẽ trở thành quyền Thủ tướng Israel.

Trong khi đó, đảng liên minh Xanh-Trắng cho rằng, ông Gantz phải giữ chức Thủ tướng Israel đầu tiên trước bất kỳ sự dàn xếp luân phiên nào bởi đảng này giành được nhiều ghế nhất trong cuộc tổng tuyển cử ngày 17/9 vừa qua. Cụ thể, đảng liên minh Xanh-Trắng của ông Gantz giành được 33 ghế trong Quốc hội 120 ghế, trong khi đảng Likud của ông Netanyahu giành được 31 ghế.

Ông Gantz nhận được sự ủng hộ của 54 nghị sĩ cánh trung tả giới thiệu đứng ra thành lập chính phủ mới, ông Netanyahu giành được ủng hộ của 55 nghị sĩ cánh hữu và tôn giáo đứng ra thành lập chính phủ mới. Với kết quả này, ông Gantz không hội đủ ít nhất 61 trong tổng số 120 ghế để thành lập chính phủ liên minh trung tả, trong khi ông Netanyahu cũng không thành lập được chính phủ liên minh cánh hữu. Thực tế này buộc Tổng thống Rivlin phải hối thúc đảng  Likud và liên minh Xanh-Trắng đàm phán thành lập chính phủ thống nhất để tránh cho Israel phải tiến hành bầu cử lần thứ 3 trong vòng một năm.

Trước đó, ngày 25/9 vừa qua, Tổng thống Rivlin đã giao trách nhiệm cho Thủ tướng Netanyahu thành lập chính phủ mới. Ông Netanyahu sẽ có 28 ngày để thành lập chính phủ mới và có thể được gia hạn thêm 2 tuần. Nếu mọi nỗ lực của ông Netanyahu đều thất bại, Tổng thống Rivlin sau đó có thể giao nhiệm vụ này cho một thành viên khác trong Quốc hội và gần như chắc chắn cơ hội đó là dành cho ông Gantz.

Tuy nhiên, giới phân tích nhận định, trong những ngày tới, rất khó có khả năng một trong 2 phe cánh hữu và cánh tả có thể tự mình thành lập chính phủ chiếm đa số trong Quốc hội. Rất có thể Israel sẽ phải tiến hành một cuộc bầu cử lần thứ 3 trong vòng 1 năm, dù điều này chẳng ai mong muốn./.