Khủng hoảng Yemen có nguy cơ lún sâu vào bất ổn

Xung đột giữa một bên là Chính phủ của Tổng thống Yemen Abedrabbo Mansour Hadi và một bên là phiến quân Houthi đang tiếp tục bị phân nhánh. Chính phủ của Tổng thống Hadi hôm 8/1đã lên tiếng cáo buộc các đối tượng ly khai thân Chính phủ ở miền Nam nước này âm mưu đảo chính. Diễn biến mới trên có nguy cơ đẩy Yemen lún sâu vào vòng xoáy  khủng hoảng chưa biết bao giờ chấm dứt.

Quang cảnh đổ nát sau vụ không kích nhằm vào cứ điểm của phiến quân Houthi tại Saada, Yemen ngày 6/1/2018. Ảnh: Public Radio International.

Thủ tướng Yemen Ahmed bin Dagher ngày 28/1 cáo buộc các đối tượng ly khai ở miền Nam nước này âm mưu đảo chính sau khi họ nắm giữ một số trụ sở chính phủ trong bối cảnh những vụ giao tranh ác liệt nổ ra tại thành phố Aden – vốn được xem là cơ sở tạm thời của Chính phủ Yemen nhằm đối trọng với thủ đô Sanaa, căn cứ của phiến quân Houthi. Ông Dagher kêu gọi liên quân Arab do Saudi Arabia dẫn đầu can thiệp và có hành động giúp hạ nhiệt căng thẳng, đồng thời cảnh báo tình hình tại Aden đang leo thang và có nguy cơ trở thành một cuộc “xung đột quân sự toàn diện”.

Tuyên bố trước báo giới, ông Mohammed Ali al-Miqdashi, cố vấn quân sự cấp cao của Tổng thống Hadi nhấn mạnh:“Không có sự khác biệt nào giữa phiến quân Houthi và nhũng kẻ li khai chống đối Chính phủ hợp pháp. Không quan trọng là chúng ở đâu, phía Nam hay phía Đông hay ở phe cánh tả hay cánh hữu, nếu không ủng hộ Chính phủ đều là lực lượng chống đối và là kẻ thù của đất nước Yemen.”

Tổng thống Yemen Hadi ngay sau đó cũng đã ra lệnh cho các lực lượng chính phủ tại Aden lập tức ngừng bắn và “quay trở lại căn cứ”. Thông báo từ Tổng thống Hadi cũng kêu gọi tất cả các bên ngừng hoạt động quân sự “vô điều kiện”.

Căng thẳng tại Yemen bùng nổ trong ngày 28/1 – thời hạn chót mà phe đòi ly khai đặt ra yêu cầu Chính phủ của Tổng thống Hadi từ chức. Hãng tin AFP (Pháp) dẫn nguồn tin an ninh Yemen cho biết, phe đối lập đã chiếm các trụ sở chính phủ tại Aden sau khi đụng độ với các lực lượng ủng hộ chính phủ.

Theo nguồn tin từ các bệnh viện, đã có ít nhất 15 người thiệt mạng và hơn 30 người khác bị thương trong các cuộc giao tranh tại Aden. Nhiều trường học và sân bay quốc tế duy nhất của thành phố phải đóng cửa ngừng hoạt động.

Chính quyền Tổng thống Hadi kiểm soát khoảng 80% lãnh thổ Yemen. Tuy nhiên, phe ủng hộ ly khai tại miền Nam muốn tách khu vực Nam Yemen để thành lập một quốc gia độc lập. Lực lượng đòi ly khai miền Nam, được Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) ủng hộ, và chính quyền của Tổng thống Hadi do Saudi Arabia ủng hộ, trước đó duy trì quan hệ đồng minh trong suốt 3 năm chống lại phiến quân Houthi do Iran hỗ trợ. Tuy nhiên, gần đây căng thẳng đã gia tăng giữa 2 bên. Phe ủng hộ ly khai hồi tuần trước chỉ trích nội các của ông Hadi tham nhũng, hoạt động thiếu hiệu quả và yêu cầu từ chức.

Phản ứng về diễn biến trên ở Yemen, hãng thông tấn Arab SPA đưa tin liên minh Arab đã lên tiếng kêu gọi các bên liên quan tại Yemen kiềm chế và đối thoại bình tĩnh.

Theo đánh giá của giới chuyên gia, diễn biến mới nhất trên tại Yemen có thể khiến cuộc khủng hoảng ở Yemen - nơi hàng triệu người đang cần được hỗ trợ, lún sâu vào vòng xoáy bất ổn. Số liệu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết, có hơn 9. 200 người thiệt mạng tại Yemen, phần lớn là thường dân, kể từ khi liên quân Saudi Arabia bắt đầu can thiệp quân sự. Ước tính 3/4 dân số Yemen, tức khoảng hơn 22 triệu người, đang cần được hỗ trợ, trong đó có đến hơn 8 triệu người đang đối mặt với nạn đói. /.